zbrodnia i kara.pdf

ozpraszały się, wojownicy rzucali się na siebie, bili się i mordowali, gryźli i pożerali się
wzajemnie. W miastach przez cały dzień dzwony biły na alarm: zwoływano wszystkich, ale
nikt nie wiedział, kto i po co zwołuje, i wszyscy byli w trwodze. Zaniedbano najzwyklejsze
rzemiosła, bo każdy proponował zmiany i poprawki, a nie można było osiągnąć zgody.
Ustała uprawa ziemi. Gdzieniegdzie ludzie zbierali się w gromadki,
627
zgadzali się wspólnie na coś, przysięgali, że się nie rozstaną, ale natychmiast zaczynali
robić coś zupełnie innego niż to, co przed chwilą sami postanowili, oskarżali się
wzajemnie, wszczynali bójki i rzezie. Wybuchały pożary, zaczai się głód. Wszystko i
wszyscy ginęli. Zaraza rozszerzała się coraz bardziej. Na całym świecie ocaleć miało tylko
niewielu ludzi, czystych i wybranych, przeznaczonych do poczęcia nowego rodzaju
ludzkiego i nowego życia na odrodzonej ziemi, lecz nikt nigdzie nie widział tych ludzi, nikt
nie słyszał ich mowy i głosu.
Raskolnikowa męczyło to, że owo bezmyślne majaczenie pozostawiło tak smutne i
przykre wspomnienia i że tak długo nie może uwolnić się spod wpływu tych gorączkowych
wizji. Był to już drugi tydzień po Wielkanocy. Nastały ciepłe, jasne, wiosenne dni. W
aresztanckich koszarach otwarto okna (zakratowane, pod którymi chodziła warta). W
czasie choroby Sonia tylko dwa razy była u niego, trzeba było bowiem za każdym razem
uzyskiwać pozwolenie, co było dosyć trudne. Często jednak, głównie pod wieczór,
przychodziła na podwórze szpitalne po to tylko, aby choć przez chwilkę popatrzeć na
okna. Kiedyś wieczorem Raskolnikow, prawie już zupełnie zdrowy, zasnął. Obudziwszy
się, podszedł do okna i nagle ujrzał z daleka Sonię. Stała pod szpitalną bramą i jakby
czekała na coś. Nagły ból przeszył mu serce, drgnął i odszedł od okna. Nazajutrz Sonia
nie przyszła, następnego dnia również. Zauważył, że czeka na nią z niecierpliwością.
Wreszcie wypisano go ze szpitala. Po powrocie dowiedział się od aresztantów, że Sonia
zachorowała i nie wychodzi z domu.
Był bardzo niespokojny. Dowiadywał się o nią. Choroba jej nie była niebezpieczna. Sonia,
dowiedziawszy się, że Raskolnikow tęskni i martwi się o nią, przysłała mu kartkę z
zawiadomieniem, że już się ma znacznie lepiej, że było to tylko zwykłe przeziębienie i że
bardzo niedługo przyjdzie na roboty, żeby się z nim zobaczyć. Przy czytaniu tej kartki
serce mu biło mocno i boleśnie.
628
Dzień znów był jasny i ciepły. Wczesnym rankiem, gdzieś koło godziny szóstej,
Raskolnikow udał się na roboty nad brzeg rzeki, gdzie w szopie znajdował się piec do
wypalania alabastru, tam też kruszono alabaster. Udało się tam tylko trzech robotników.
Jeden z aresztantów poszedł ze strażnikiem do twierdzy po jakieś narzędzia, drugi
narąbał drew i ładował je do pieca. Raskolnikow wyszedł z szopy na brzeg rzeki, usiadł na
złożonych tam klocach drewna i patrzył na szeroką i pustynną rzekę. Z wysokiego brzegu
widać było całą okolicę. Z drugiego brzegu cicho dolatywała pieśń. Tam, na zalanym
słońcem bezkresnym stepie, czerniały jurty koczowników. Tam była wolność i żyli zupełnie
inni ludzie, tam czas zatrzymał się, jakby nie minął jeszcze wiek Abrahama1 i jego stad.
Raskolnikow siedział nieruchomo i patrzył, nie odrywając wzroku. Pogrążył się w
marzeniach i kontemplacji, o niczym właściwie nie myślał, dręczyła go jednak jakaś wielka
tęsknota.
Nagle obok niego znalazła się Sonia. Podeszła po cichu i usiadła obok. Było jeszcze
bardzo wcześnie i chłód poranny nie ustąpił. Miała na sobie stary, ubogi płaszczyk i
zieloną chustę. Twarz jej, nosząca jeszcze ślady choroby, była wymizerowana i blada.
Serdecznie i radośnie uśmiechnęła się do niego i nieśmiało wyciągnęła rękę.
Zawsze wyciągała do niego rękę nieśmiało, czasami nawet nie podawała mu jej wcale,
jakby w obawie, że ją odtrąci. Raskolnikow ujmował jej rękę, jakby z obrzydzeniem, witał
ją zawsze jakby ze złością, nieraz uporczywie milczał przez cały czas jej odwiedzin.
Bywało, że odchodziła, drżąc, głęboko zasmucona. Tym razem dłonie ich nie rozłączyły