zbrodnia i kara.pdf

— Dzięki Bogu! Tego właśnie obawiałyśmy się z Sofią Siemionowną. Zatem wierzysz w
to, że życie jest jeszcze przed tobą, dzięki Bogu, dzięki Bogu!
Raskolnikow uśmiechnął się gorzko.
— Nie wierzyłem, ale tylko co płakałem razem z matką, w jej objęciach. Jestem
niewierzący, ale prosiłem ją, żeby modliła się za mnie. Bóg wie, co się ze mną dzieje,
Duniu, ja nic z tego nie rozumiem.
— Byłeś u matki? Powiedziałeś jej? — z przerażeniem zawołała Dunia. — Czyżbyś
odważył się jej powiedzieć?
— Nie, nie powiedziałem jej... wyraźnie. Ale ona dużo zrozumiała. Słyszała, jak
majaczyłaś w nocy. Jestem pewny, że przynajmniej połowy się domyśla. Może źle
zrobiłem, że poszedłem do niej. Nawet nie wiem, po co to zrobiłem. Jestem podłym
człowiekiem, Duniu.
— Podłym? A przecież gotów jesteś wziąć na siebie cierpienie! Przecież uczynisz to?
— Tak. Zaraz. I właśnie, żeby uniknąć tej hańby, chciałem się utopić. Ale stojąc nad
wodą, pomyślałem sobie, że jeżeli dotychczas uważałem, że jestem silny, to i tej hańby
nie powinienem się teraz ulęknąć. Czy to jest duma, Duniu?
— Tak, Rodia, to jest duma.
598
Jej przygasłe oczy rozbłysły na chwilę, jakby sprawiło jej przyjemność, że on ma jeszcze
dumę.
— A czy ty nie sądzisz, że po prostu strach mnie obleciał przed wodą? — zapytał, patrząc
jej w oczy ze szpetnym uśmiechem.
— Och, Rodia, przestań! — z wyrzutem zawołała Dunia.
Na chwilę zaległo milczenie. Raskolnikow siedział ze wzrokiem wbitym w podłogę. Dunia
stała przy drugim końcu stołu i z udręką przyglądała się bratu. Nagle wstał.
— Już późno, czas na mnie! Zaraz idę się zadenuncjować. Ale nie wiem, dlaczego
właściwie to robię. Wielkie łzy spływały po policzkach Duni.
— Płaczesz, siostrzyczko, a czy możesz podać mi rękę?
— Czyżbyś wątpił? Mocno go uściskała.
— Czyż biorąc na siebie cierpienie, nie odkupujesz przynajmniej częściowo swojej
zbrodni? — dodała w uniesieniu, trzymając go w objęciach i całując.
— Zbrodnia? Jaka zbrodnia! — krzyknął nagle Raskolnikow w przystępie niespodziewanej
furii. — Czy to ma być zbrodnią, że zabiłem wstrętną, szkodliwą wesz, starą lichwiarkę,
nikomu niepotrzebną, za której zgładzenie powinny być wszystkie grzechy odpuszczone,
która wysysała z biedaków żywą krew? Nie myślę o tym i ani mi się śni odkupywać tę
zbrodnię. I czemu wytykają mi ze wszystkich stron: „zbrodnia, zbrodnia!" Dopiero teraz
widzę wyraźnie całą absurdalność mojej małoduszności, teraz, kiedy się już
zdecydowałem znieść tę niepotrzebną hańbę! Zdecydowałem się po prostu dlatego, że
jestem podły i głupi, no i dlatego jeszcze, że tak będzie dla mnie lepiej, jak to twierdził...
ten... Porfiry!...
— Rodionie, Rodia, co ty mówisz! Przecież ty przelałeś krew! — z rozpaczą powiedziała
Dunia.
— Którą wszyscy przelewają — podchwycił w zapamiętaniu — która leje się i która
zawsze lała się na świecie strumieniami, którą przelewają jak szampan i za którą wieńczą
na
599
i naaają lyiui aooroczyncy mazKosci. Zastanów się tylko i przyjrzyj uważnie. Chciałem
dobra dla ludzi i spełniłbym setki, tysiące dobrych uczynków zamiast tego jednego
głupstwa, a właściwie nawet nie głupstwa, lecz tylko niezręczności, bowiem cały ten
pomysł wcale nie był taki głupi, jak się to teraz wydaje, gdy się nie udał... (Wobec
niepowodzenia wszystko wydaje się głupie!) Tym głupstwem chciałem tylko zdobyć sobie
niezależność, zrobić pierwszy krok, znaleźć środki, a potem wszystko wyrównałoby się