zbrodnia i kara.pdf

on". Tym samym daje mi pani do zrozumienia, jak mało dla niej znaczę... Nie mogę
pozwolić na to wobec stosunków i... zobowiązań istniejących między nami.
— Jak to! — wybuchnęła Dunia. — Ja stawiam pański interes na równi z tym wszystkim,
co było mi dotychczas w życiu najdroższe, z tym, co stanowiło dotychczas całe moje
życie, a pan się obraża, że go zbyt mało cenię!
Raskolnikow milczał, uśmiechając się zjadliwie, Razumichin aż się wzdrygnął, Łużyn
jednak, nie bacząc na słowa Duni, stawał się coraz bardziej przykry i napastliwy, jakby się
tym delektował.
— Miłość ku przyszłemu towarzyszowi życia, mężowi, powinna przewyższać miłość do
brata — powiedział sentencjonalnie — a w żadnym razie nie mogę być stawiany na
jednym poziomie... Chociaż utrzymywałem poprzednio, że w obecności brata pani nie
chcę i nie mogę wyjaśniać sprawy, w jakiej przyszedłem, niemniej jednak zdecydowałem
się teraz zwrócić się do wielce szanownej mamusi pani w celu wyświetlenia pewnej
zasadniczej, a nader przykrej dla mnie sprawy. Syn pani — zwrócił się do Pulcherii
Aleksandrowny — wczoraj w obecności pana Rassudkina czy też... zdaje się, że tak?
przepraszam, zapomniałem nazwiska — skłonił się uprzejmie w stronę Razumichina —
obraził mnie, przeinaczając mój pogląd, który zakomunikowałem pani wtedy w prywatnej
rozmowie przy kawie. Mianowicie, że ze względów moralnych małżeństwo z biedną panną
znającą niedostatek jest według mnie korzystniejsze z punktu widzenia związku
małżeńskiego niż małżeń-
365
stwo z panną, która zakosztowała zbytku, byn pani rozmyślnie wypaczył aż do absurdu
znaczenie moich słów i przypisywał mi złośliwe zamiary, opierając się, jak sądzę, na
własnej pani korespondencji. Będę szczęśliwy, jeśli zdoła pani upewnić mnie, że się mylę,
uspokajając mnie w ten sposób w znacznej mierze. Zechce pani łaskawie uwiadomić
mnie, jakich zwrotów użyła pani w liście do syna, powtarzając mu moje słowa.
— Nie pamiętam — zmieszała się Pulcheria Aleksandrowna — powtórzyłam tak, jak
zrozumiałam. Nie wiem, co powiedział panu Rodia... Może coś przesadził.
— Bez pani sugestii nie mógł przesadzić.
— Piotrze Pietrowiczu — z godnością oświadczyła Pulcheria Aleksandrowna — to, że
jesteśmy tutaj, naj wymowniej świadczy, że ja i Dunia nie wzięłyśmy pańskich słów z
najgorszej strony.
— Słusznie, mamo! — z uznaniem powiedziała Dunia.
— Więc to ja jestem winien — oburzył się Łużyn.
— Bo widzi pan, pan zwala winę na Rodiona, a sam napisał pan o nim w liście nieprawdę
— dorzuciła, ośmieliwszy się, Pulcheria Aleksandrowna.
— Nie pamiętam, żebym mówił nieprawdę.
— Napisał pan — ostro wtrącił Raskolnikow, nie patrząc na Łużyna — że oddałem
wczoraj pieniądze nie wdowie po stratowanym urzędniku, jak było w rzeczywistości, tylko
jego córce, której do dnia wczorajszego nie znałem. Napisał pan to, aby poróżnić mnie z
rodziną, i w tym celu dodał pan obelżywe słowa o prowadzeniu się dziewczyny, której pan
nie zna. Wszystko to plotki i podłość.
— Przepraszam, szanowny panie — trzęsąc się ze złości, odpowiedział Łużyn — jeżeli w
liście swym rozpisywałem się o pańskim charakterze i o pańskim zachowaniu się, to
jedynie, aby zadość uczynić życzeniu pańskiej siostry i mamusi, które prosiły mnie o
doniesienie im, w jakim pan jest stanie i jakie pan na mnie zrobił wrażenie. Co zaś tyczy
się treści mego listu, to niech mi pan wskaże choć jeden wiersz niezgodny z prawdą. Czy
pan nie zmarnował pieniędzy i czy we wspomnianej
366
rodzime, jakkolwiek rzeczywiście nieszczęśliwej, nie ma osób niegodnych?
— A ja uważam, że pan wraz ze swymi wszystkimi zaletami nie wart jest małego palca tej
nieszczęśliwej dziewczyny, w którą pan rzuca kamieniem.