zbrodnia i kara.pdf

222
u y ii
LO.\*. \JYi\j ii/ni,
zwiska ofiary. Raskolnikow wymienił swoje nazwisko i adres i zaklinał wszystkich, aby
nieszczęśliwego Marmieładowa zanieśli czym prędzej do domu. Przejmował się tak, jakby
tu chodziło o rodzonego ojca.
— Tu niedaleko, obok — tłumaczył pośpiesznie — w domu Kosela, bogatego Niemca...
Widocznie był pijany i wracał do domu... Ja go znam. To pijak nałogowy... Ma rodzinę,
żonę, kilkoro dzieci i dorosłą córkę. Do szpitala daleko, a w domu na pewno znajdziemy
lekarza. Ja zapłacę! Jak by nie było, w domu zaopiekuje się nim rodzina, a jeżeli go wieźć
do szpitala, może umrzeć po drodze.
Zdołał nawet wcisnąć coś w łapę jednemu z policjantów. Zresztą sprawa była jasna i bez
tego; w każdym razie Raskolnikow miał rację: o pomoc lekarską było tutaj łatwiej. Kilku
ludzi podniosło ciało z ziemi; Raskolnikow szedł z tyłu, podtrzymując zwisającą głowę
Marmieładowa i wskazując drogę. Do domu Kosela było ze trzydzieści kroków.
— Tędy, tędy! Na schodach trzeba nieść ostrożnie, głową naprzód... obróćcie go... tak,
tak! Ja zapłacę, ja się odwdzięczę — bełkotał Raskolnikow.
Katarzyna Iwanowna, jak to było jej zwyczajem, gdy miała wolną chwilę, chodziła po swym
małym pokoiku od okna do pieca i z powrotem, skrzyżowawszy ręce na piersiach,
mrucząc coś do siebie i pokasłując. W ostatnim czasie coraz częściej prowadziła długie
rozmowy ze swą starszą córeczką, dziesięcioletnią Poleńką. Dziewczynka nie mogła
jeszcze zrozumieć wszystkiego, co mówiła matka, lecz to jedno rozumiała, że rozmowy z
nią są dla matki koniecznością. Dlatego też Poleńką wodziła za matką swymi dużymi,
mądrymi oczyma i udawała, że wszystko rozumie. Tego wieczora Poleńką rozbierała
młodszego braciszka, który był trochę niezdrów i powinien był wcześniej pójść do łóżka.
Należało zmienić chłopcu koszulę, a brudną wyprać tej nocy. Chłopczyk siedział na
krześle, milczący i nieruchomy, z poważną miną, wyciągnąwszy nóżki.
223
się tak, jak powinno się zachowywać każde dziecko, które rozbierają do snu: słuchał,
wydawszy wargi, wytrzeszczywszy oczki, skupiony i poważny. Młodsza siostrzyczka,
ubrana w łachmany, stała za parawanikiem i czekała swej kolejki. Drzwi, prowadzące na
schody, były otwarte na oścież; w ten sposób nieszczęsna suchotnica chciała pozbyć się
kłębów tytoniowego dymu, które wdzierały się co chwila z innych pokoi i wywoływały u niej
długie, męczące ataki kaszlu. Katarzyna Iwanowna w ciągu ostatniego tygodnia jeszcze
bardziej schudła; czerwone wypieki na policzkach występowały wyraźniej niż przedtem.
— Nie uwierzysz mi, nawet wyobrazić sobie nie potrafisz, Poleńko — mówiła, szybko
chodząc po pokoju — jakie wesołe i wspaniałe życie wiodłam w domu ojca; ten pijak
zgubił mnie i was wszystkich unieszczęśliwił! Ojciec mój był w służbie cywilnej, ale miał
rangę pułkownika, wkrótce miał zostać gubernatorem... Już był tak bliski awansu, że
wszyscy przyjeżdżali do niego i mówili: „Iwanie Michajłowiczu, my wszyscy uważamy już
pana za naszego gubernatora". A kiedy ja... kche! gdy ja... kche! kche! kche! O, trzykroć
przeklęte życie! — krzyknęła, plując i chwytając się ręką za pierś. — Kiedy ja... ach, gdy
na ostatnim balu... u marszałka szlachty... zobaczyła mnie księżna Bezziemielna, która
potem udzieliła mi błogosławieństwa, gdy brałam ślub z twoim ojcem, Poleńko, to zapytała
od razu: „Czy to nie jest ta urocza dziewczyna, która wykonała taniec z szalem na balu
szkolnym?" (Tę dziurkę trzeba zacerować; weź igłę i zrób to zaraz, jak ci pokazywałam,
bo jutro... kche! jutro... kche! kche! kche!... zupełnie się rozlezie! — wykrztusiła, dusząc
się od kaszlu). — Wtedy właśnie przyjechał z Petersburga kamerjunkier, książę
Szczegolskoj... tańczył ze mną mazura, a nazajutrz chciał przyjechać, żeby się
oświadczyć; ale podziękowałam mu za zaszczyt i dałam mu do zrozumienia, że serce
moje należy do innego. Ten inny to był twój ojciec, Poleńko; mój tatuś gniewał się za to na
mnie okropnie... Co, gotowa już koszulka? Dawaj ją tu, a gdzie pończoszki?... Lido!