zbrodnia i kara.pdf

umundurowanie jedenaście rubli pięćdziesiąt kopiejek! Buty, gorsy sztywne — piękne,
mundur galowy, wszystko zdobyły w cudowny sposób za jedenaście i pół rubla.
Przychodzę pierwszego dnia z urzędu, patrzę, a Katarzyna Iwanowna podaje obiad z
dwóch dań: zupę i boczek z chrzanem, o czym dotychczas nie mieliśmy wyobrażenia. Nie
miała żadnych sukien... dosłownie nic a nic, a tu od razu wystroiła się, jakby się gdzieś z
wizytą wybierała, i to nie byle jak; po prostu z niczego wszystko potrafi zrobić: uczesze
się, kołnierzyk jakiś przyfast-ryguje, mankieciki i jakby nie ta sama osoba, odmłodniała,
wypiękniała. Soniuchna, kochanie moje, tylko pieniędzmi po-
1 Chutorek — popularna piosenka do wiersza Aleksieja Kolcowa (1809-1842).
45
magata, DO powiada, ao czasu me wypada jej często u nas bywać, chyba że o zmroku,
żeby nikt nie zauważył. Posłuchaj pan, posłuchaj! Przyszedłem po obiedzie, chciałem się
zdrzemnąć i co by pan myślał, Katarzyna Iwanowna nie wytrzymała: tydzień temu
pokłóciła się przecież z gospodynią, Amalią Fiodorowną, od najostatniejszych jej
nawymyślała, a teraz ją na kawę zaprosiła. Dwie godziny siedziały i cały czas szeptały: że
niby Siemion Zacharycz pracuje teraz i pensję dostaje, osobiście zameldował się u jego
ekscelencji, a jego ekscelencja sam wyszedł z gabinetu, wszystkim kazał czekać, a
Siemiona Zacharycza przy wszystkich za rękę wziął i do gabinetu zaprosił. Słyszy pan,
słyszy pan? „Pamiętam, powiada, Siemio-nie Zacharyczu, pańskie zasługi i chociaż ma
pan lekkomyślną słabostkę, ale jako że pan teraz obiecuje i że bez pana źle się u nas
działo, niech pan słucha!, to wierzę, powiada, pańskiemu słowu honoru"; oczywiście,
wszyściuteńko to co do joty, powiadam panu, zmyśliła sobie i nawet nie z lekkomyślności,
nie dla przechwały tylko! Nie, ona sama we wszystko to wierzy, własną fantazją się
pociesza, jak Boga kocham! Nawet nie mam jej tego za złe, o nie! A kiedy sześć dni temu
przyniosłem swoją pierwszą pensję — dwadzieścia trzy ruble czterdzieści kopiejek — i
oddałem jej wszystko co do grosza, Misiaczkiem mnie nawet nazwała: „Misiaczku,
powiada, ty mój kochany!" I to sam na sam, rozumie pan? Co ona może we mnie widzieć i
co ze mnie za małżonek? A ona nic, uszczypnęła mnie nawet w policzek. „Misiaczku ty
mój!" — powiada.
Marmieładow umilkł, chciał się nawet uśmiechnąć, ale nagle zaczęła mu dziwnie drgać
dolna szczęka. Zresztą, opanował się siłą woli. Cały ten szynk, wygląd wykolejeńca, pięć
nocy na barkach z sianem i butelka — obok tej jakiejś chorobliwej miłości do żony i
rodziny — zupełnie zbijały z tropu słuchacza. Raskolnikow słuchał w napięciu, ale z
przykrością. Zły był na siebie, że tu przyszedł.
— Szanowny panie, szanowny panie! — zawołał Marmieładow, gdy się już opanował — o,
mój szanowny panie, może
46
pana LO śmieszy, jaK i wszystKicn innycn, ze zawracam panu głowę tymi głupimi
szczegółami z mojego codziennego życia rodzinnego, ale dla mnie to nie jest do śmiechu!
Bo ja to wszystko czuję... W ciągu całego tego rajskiego dnia w moim życiu i całego tego
wieczoru bujałem w obłokach i marzyłem: o tym, jak wszystko urządzę, dzieci odzieję, jej
spokój zapewnię, córkę jedyną z pohańbienia na łono rodziny przywrócę... I wiele jeszcze,
wiele... To mi chyba wolno było, panie. Aliści, mój panie
— Marmieładow niespodziewanie jakoś drgnął, podniósł głowę i spojrzał przenikliwie
wprost w oczy swemu rozmówcy — nazajutrz, bezpośrednio po tych wszystkich
marzeniach (a było to równo pięć dni temu), pod wieczór, niepostrzeżenie, jak nocny
złodziej, wykradłem Katarzynie Iwanownie klucz od jej kufra i po kryjomu wyjąłem
wszystko, co pozostało z mojej pensji, nie pamiętam już, ile, i oto spójrzcie na mnie
wszyscy! Piąty dzień, jak z domu uciekłem, a tam mnie szukają. I z pracą koniec, a
mundur galowy leży już w szynku przy moście Egipskim, w zamian otrzymałem ten oto
strój... koniec ze wszystkim!