zbrodnia i kara.pdf

Raskolnikow wkrótce go dogonił, lecz szedł jakiś czas z tyłu, wreszcie podszedł i spojrzał
na niego z ukosa. Mieszczanin poznał go natychmiast, obrzucił bystrym spojrzeniem, po
czym znowu spuścił oczy; szli tak obok siebie w milczeniu.
— Pan pytał o mnie... stróża? — powiedział wreszcie Raskolnikow, ale jakimś zbyt cichym
głosem.
Tamten nie odpowiedział, nawet nie spojrzał na niego. Znowu jakiś czas szli w milczeniu.
— Cóż to ma znaczyć... przychodzi pan, rozpytuje... i milczy... o co chodzi? — głos
Raskolnikowa drżał i urywał się, wymawiał słowa z trudem.
Tym razem nieznajomy podniósł na niego oczy, spojrzał złowieszczo i posępnie.
— Morderca! — rzucił nagle cichym, lecz dźwięcznym i wyraźnym głosem...
Raskolnikow szedł dalej obok niego. Nogi mu nagle zadrżały, mróz przeszedł po plecach,
serce zamarło na chwilę, a potem załomotało gwałtownie. Uszli tak obok siebie ze sto
kroków w zupełnym milczeniu.
Mieszczanin nie patrzył na Raskolnikowa.
— Ale co pan... co... jaki morderca? — wybełkotał wreszcie Raskolnikow ledwo
dosłyszalnym głosem.
— Ty jesteś mordercą! — odparł nieznajomy tonem jeszcze bardziej dobitnym i
wyraźnym, z jakimś triumfującym i nienawistnym uśmiechem i znowu spojrzał wprost w
pobladłą twarz Raskolnikowa. Doszli do skrzyżowania. Mieszczanin skręcił w ulicę na
lewo i szedł dalej, nie oglądając się. Raskolnikow
332
pozostał na miejscu i patrzył za nim. widział, jak tamten, uszedłszy może z pięćdziesiąt
kroków, przystanął i obejrzał się. Trudno było dojrzeć na taką odległość, ale
Raskolnikowowi wydawało się, że i tym razem mieszczanin uśmiechnął się triumfująco, z
wyrazem zimnej nienawiści.
Powolnym, ociężałym krokiem powrócił Raskolnikow do domu. Nogi się pod nim uginały.
Wszedł po schodach do swojej komórki, zdjął czapkę, położył ją na stole i z dziesięć
minut stał nieruchomo. Potem osłabiony położył się na kanapie, z ust wyrwał mu się
przytłumiony jęk; oczy miał zamknięte. Tak przeleżał pół godziny.
Nie myślał o niczym. Przelatywały mu przez głowę jakieś strzępy myśli, oderwane obrazy
bez ładu i składu, twarze ludzi, których widział jeden jedyny raz, będąc jeszcze dzieckiem,
i których nigdy potem nie pamiętał, dzwonnica W-skiej cerkwi, bilard w jakiejś restauracji i
jakiś oficer koło tego bilardu, suterena i zapach cygar w trafice, szynkownia, brudne,
ciemne schody, całe zalane pomyjami i zaśmiecone skorupami jaj, i nagle tu ni stąd, ni
zowąd uroczy dźwięk niedzielnych dzwonów... Przedmioty tańczyły i kołowały w jego
mózgu jak wicher. Niektóre podobały mu się nawet, czepiał się ich, ale ulatywały
natychmiast. Odczuwał jakiś wewnętrzny ucisk, ale znowu nie tak duży... Lekki dreszcz
nie ustępował, było to jednak uczucie nieomal przyjemne.
Nagle usłyszał pośpieszne kroki, poznał głos Razumichina, zamknął oczy i udał śpiącego.
Razumichin otworzył drzwi i czas jakiś niezdecydowany stał na progu. Potem po cichu
zbliżył się do kanapy. Raskolnikow usłyszał szept Nastazji:
— Nie rusz go, niech się wyśpi. Potem sobie poje...
— Masz rację — odpowiedział Razumichin.
Oboje wyszli po cichu i zamknęli za sobą drzwi. Upłynęło jeszcze z pół godziny.
Raskolnikow otworzył oczy, odwrócił się na wznak i położył obie ręce pod głowę.
„Kto to może być? Kim jest ten człowiek, który zjawił się jakby spod ziemi? Gdzie był i co
widział? Widział wszystko, to
333
nie ulega żadnej wątpliwości. Ale gazie się ukrywał wówczas, skąd się przypatrywał?
Dlaczego zjawia się dopiero teraz? I w jaki sposób mógł coś widzieć, czy to możliwe?
Hm...