zbrodnia i kara.pdf

— Ach, Rodia, nie uwierzysz — pośpieszyła nagle z odpowiedzią na jego uwagę — jakie
byłyśmy wczoraj nieszczęśliwe., ja i Dunieczka! Teraz, gdy wszystko już minęło, a my
wszyscy znów jesteśmy szczęśliwi, można to powiedzieć! Wyobraź sobie, biegniemy tu,
żeby ciebie uściskać, prawie wprost z pociągu, a ta kobieta — otóż i ona! Jak się masz,
Nastazjo?
— mówi nam, że ty masz białą gorączkę i że właśnie dopiero co, bez wiedzy lekarza,
uciekłeś i że poszli cię szukać! Nie uwierzysz, jak to na nas podziałało! Przypomniałam
sobie zaraz, jak tragicznie skończył porucznik Potanczykow, nasz znajomy, przyjaciel
twego ojca — ty go zapewne nie pamiętasz, Rodia — miał on również silną gorączkę i
podobnie jak ty uciekł i wpadł do studni na podwórzu, dopiero nazajutrz wydobyto go
stamtąd. Przedstawiałyśmy to sobie w jeszcze czarniejszych barwach. Chciałyśmy pobiec
do Piotra Piet-rowicza, aby z jego pomocą... gdyż byłyśmy same, zupełnie same
— dodała płaczliwym głosem i nagle zamilkła, przypomniawszy sobie, że jest jeszcze
dość niebezpiecznie mówić o Piotrze Pietrowiczu, chociaż „wszyscy znów są zupełnie
szczęśliwi".
— Tak, tak... to wszystko jest bez wątpienia przykre...
— odparł Raskolnikow, ale z takim roztargnieniem i nieuwagą, że Dunia ze zdziwieniem
popatrzyła na niego. — Co to ja chciałem powiedzieć? — ciągnął dalej, jakby próbując
sobie coś przypomnieć. — Ach tak, proszę was, mamo i Duniu, nie
276
myślcie, ze nie chciałem przyjść do was i że czekałem, abyście to wy pierwsze do mnie
przyszły.
— Cóż znowu, Rodia! — zawołała Pulcheria Aleksandrow-na, także zdziwiona.
„Czemu on mówi tak konwencjonalnie? — pomyślała Du-nieczka. — Godzi się i prosi o
przebaczenie, jakby wypełniał obowiązek lub wypowiadał lekcję".
— Przebudziłem się niedawno i chciałem iść do was, powstrzymało mnie jednak moje
ubranie; zapomniałem jej... Nastce... powiedzieć, żeby zmyła tę krew... Teraz dopiero się
ubrałem.
— Krew? Jaką krew? — żachnęła się przerażona Pulcheria Aleksandrowna.
— To nic... nie bójcie się. Krew pochodzi stąd, że gdy wczoraj w gorączce błądziłem,
natknąłem się na przejechanego człowieka... jakiegoś urzędnika.
— W gorączce? Ale ty przecież wszystko pamiętasz — przerwał mu Razumichin.
— To prawda — odparł Raskolnikow z namysłem — przypominam sobie wszystko aż do
najdrobniejszych szczegółów, a jednak wyobraźcie sobie, że nie mogę sobie
wytłumaczyć, dlaczego to zrobiłem, po co tam byłem i to wszystko mówiłem!
— To znany przypadek — wtrącił Zosimow — niekiedy wykonuje się jakąś czynność
wspaniale, po mistrzowsku, ale kierowanie postępkami i pobudki czynu są niejasne i
zależą od przeróżnych chorobliwych wrażeń. Całkiem jak we śnie.
„A może to i dobrze, że on uważa mnie prawie za wariata"
— pomyślał Raskolnikow.
— To samo jednak może się odnosić i do ludzi zdrowych
— rzekła Dunia, patrząc z niepokojem na Zosimowa.
— Ma pani rację — odparł — pod tym względem wszyscy jesteśmy rzeczywiście podobni
do wariatów, z tą tylko małą różnicą, że „chorzy" są troszkę więcej zwariowani od nas, i
potrzebne jest rozgraniczenie. Zupełnie harmonijnych ludzi prawie nie ma; znajdzie się
może jeden taki człowiek na dzie-
277
siatki, a może nawet na setki tysięcy, tez zresztą na ogol marny egzemplarz...
Przy słowie „wariaci", które niebacznie wymknęło się rozgadanemu na ulubiony temat
Zosimowowi, wszyscy się skrzywili. Raskolnikow siedział zatopiony w myślach, z dziwnym
uśmiechem na bladych wargach, jakby nie zwracając na to żadnej uwagi. Widocznie
wciąż myślał o czymś.