zbrodnia i kara.pdf

jednak prawo. Dobrze, zostanę. Stanę tutaj przy oknie i nie będę panu przeszkadzał...
Uważam, że ma pan prawo...
Łużyn wrócił do kanapy, usiadł na wprost Soni, spojrzał na nią uważnie i nagle zrobił
nadzwyczaj poważną, nawet nieco surową minę: „Żebyś sobie czasem, moja panno, nie
wyobrażała za wiele". Sonia rzeczywiście poczuła się ogromnie zmieszana.
— Po pierwsze, proszę panią o wytłumaczenie mnie przed szanowną mamusią. Nie mylę
się chyba? Katarzyna Iwanowna zastępuje pani matkę? — zaczął Łużyn nader poważnie,
choć dość łaskawie. Wyglądało na to, że ma zupełnie przyjacielskie zamiary.
— Tak jest, tak, zastępuje mi matkę — szybko i trwożliwie odpowiedziała Sonia.
— Zatem niech pani wytłumaczy mnie przed nią, że wskutek okoliczności niezależnych
ode mnie muszę zrobić zawód i nie przyjdę do państwa na bliny... to jest na stypę, mimo
miłego zaproszenia pani mamusi.
442
— iaK... powiem... zaraz.
Sonia pośpiesznie zerwała się z krzesła.
— To jeszcze nie wszystko — zatrzymał ją Łużyn, uśmiechnąwszy się na widok jej
naiwności i braku wychowania. — Źle mnie pani zna, łaskawa Sofio Siemionowno, jeżeli
pani sądzi, że fatygowałbym i prosił o osobiste przyjście taką osobę, jak pani dla tak
nieważnego i mnie tylko dotyczącego powodu. Mam inne przyczyny.
Sonia usiadła skwapliwie. Szare i tęczowe banknoty, nie sprzątnięte ze stołu, mignęły jej
przed oczami, lecz zaraz odwróciła od nich wzrok i spojrzała na Łużyna. Wydało się jej
nagle, że to bardzo nieprzyzwoicie, zwłaszcza z jej strony, przyglądać się cudzym
pieniądzom. Następnie wzrok jej zatrzymał się na złotym lorgnon1, które Łużyn trzymał w
lewej ręce, i jednocześnie na wielkim, masywnym, bardzo ładnym pierścieniu z żółtym
kamieniem na serdecznym palcu tejże ręki. Znowu odwróciła oczy, nie wiedząc, co ma ze
sobą zrobić, i w rezultacie utkwiła wzrok w oczach Łużyna.
Łużyn milczał przez chwilę z jeszcze poważniejszą miną, po czym ciągnął dalej:
— Wczoraj, w przejściu miałem sposobność zamienić z Katarzyną Iwanowną dwa słowa.
Te dwa słowa wystarczyły mi, aby się przekonać, że znajduje się ona, jeżeli tak można
powiedzieć, w stanie nienormalnym...
— T-ak... w nienormalnym — skwapliwie przytaknęła Sonia.
— Lub powiedziawszy prościej i zrozumiałej — jest chora.
— T-ak, prościej i zroz... T-ak, jest chora.
— T-ak. Zatem, powodowany humanitarnym uczuciem i że tak powiem, współczuciem,
przewidując jej los, pragnąłbym ze swej strony być w czymś pożyteczny. Zdaje się, że
troska o tę wielce ubogą rodzinę spoczywa teraz na pani jednej.
— Przepraszam pana, że zapytam — nagle podniosła się Sonia — co pan był łaskaw
powiedzieć jej wczoraj o możliwości
Lorgnon(fr.) — binokle osadzone na długiej rączce.
443
otrzymania emerytury/ jeszcze wczoraj powiedziała mi, ze pan obiecał wystarać się jej o
emeryturę. Czy to prawda?
— Ależ skąd! To nawet poniekąd bzdura. Wspomniałem tylko o zapomodze dla wdowy po
zmarłym czynnym urzędniku, którą można otrzymać przy pewnej protekcji. Ale zdaje się,
że nieboszczyk, rodzic pani, nie tylko nie miał odpowiedniej wysługi lat, ale nawet nie
pracował ostatnio. Słowem, gdyby nawet była jakaś nadzieja, to bardzo efemeryczna1, bo
w zasadzie w danym wypadku żadne prawa do zapomogi nie przysługują, a nawet
przeciwnie... A ona już myślała o emeryturze, che, che, che! Przedsiębiorcza dama!
— Tak, o emeryturze... Bo ona jest łatwowierna i dobra, przez dobroć wierzy we wszystko
i... i... i... taka już jest... Tak... przepraszam — powiedziała Sonia i znowu zaczęła zbierać
się do wyjścia.
— Przepraszam, pani nie wysłuchała do końca.