zbrodnia i kara.pdf

zecz obmyślał. Przecież w naszej sferze, sferze ludzi wykształconych, nie ma żadnych
tradycji. Czasami ktoś stworzy je sobie na podstawie książek... czy zaczerpnie ze starych
kronik. Ale to są zwykle ludzie uczeni, a przy tym, jak pani wie, w pewnym sensie
fanatycy, co u człowieka światowego byłoby wprost nieprzyzwoitością. Zresztą, zna pani
moje poglądy. Nie mam zwyczaju winić kogokolwiek. Ja sam jestem utracjuszem i
trzymam się tego. Mówiliśmy o tym nieraz. Miałem nawet szczęście zainteresować panią
swymi zasadami... Pani jest bardzo blada, Awdotio Romanowno.
— Ja znam tę jego teorię. Czytałam w gazecie jego artykuł o ludziach, którym wszystko
wolno... Razumichin mi pokazywał.
— Pan Razumichin? Artykuł pani brata? W gazecie? Jest taki artykuł? Nie wiedziałem. To
musi być naprawdę ciekawe! Dokąd pani idzie, Awdotio Romanowno?
— Chciałabym zobaczyć się z Sofią Siemionowną — powiedziała słabym głosem Dunia.
— Jak tu się do niej idzie? Może już wróciła. Chcę koniecznie zaraz się z nią zobaczyć.
Niech ona...
Nie mogła dokończyć, dosłownie zabrakło jej tchu.
— Sofia Siemionowną wróci dopiero późno wieczorem. Tak sądzę. Powinna była wrócić
zaraz, ale jeśli nie przyszła, to znaczy...
— A więc kłamiesz! Rozumiem... kłamałeś... wszystko skłamałeś!... Nie wierzę ci! Nie
wierzę! — krzyczała Dunia jak szalona, zupełnie tracąc głowę.
Osunęła się prawie nieprzytomna na podsunięte przez Swid-rygajłowa krzesło.
— Awdotio Romanowno, co się z panią dzieje, niech pani oprzytomnieje! Niech pani
napije się wody, proszę...
571
Spryskał jej twarz wodą. Duma wzdrygnęła się i oprzytomniała.
— Zrobiło to mocne wrażenie! — mruknął do siebie Swid-rygajłow, marszcząc brwi. —
Niech się pani uspokoi! Wie pani, że on ma przyjaciół. Uratujemy go, ocalimy. Chce pani,
wywiozę go za granicę? Mam pieniądze, w trzy dni będę miał bilet. A że zabił, to zrobi
jeszcze wiele dobrego i to się zrównoważy; proszę się uspokoić. Może jeszcze być
wielkim człowiekiem. No, jak? Jak się pani czuje?
— Podły człowieku! Jeszcze pan drwi sobie. Proszę mnie puścić...
— Dokąd pani idzie? Dokąd pani chce iść?
— Do niego. Gdzie on jest? Czy pan wie? Dlaczego te drzwi są zamknięte? Weszliśmy
przecież tędy, tymi drzwiami, a teraz są zamknięte na klucz. Kiedy pan zdążył je
zamknąć?
— Tego, o czym mówiliśmy, nie można było wykrzykiwać na cały dom. Wcale nie drwię,
tylko sprzykrzyło mi się już mówić tym językiem. Dokąd pani pójdzie w takim stanie? Chce
go pani wydać? Doprowadzi go pani do szaleństwa i sam się zadenuncjuje. Czy wie pani,
że go śledzą, że już są na tropie? Wyda go pani. Niech pani zaczeka: widziałem go i
rozmawiałem z nim niedawno. Jeszcze można go uratować. Niech pani zaczeka,
usiądzie, pomyślmy razem. Po to właśnie wzywałem panią, żeby pomówić o tym w cztery
oczy i dobrze wszystko obmyślić. Niechże pani siada!
— W jaki sposób może go pan uratować? Czyż można go uratować? Dunia usiadła.
Świdrygajłow usiadł obok niej.
— Wszystko zależy od pani, tylko od pani — zaczął prawie szeptem z błyszczącymi
oczami, plącząc się i połykając wyrazy ze zdenerwowania.
Dunia, przestraszona, odsunęła się od niego. Swidrygajłow drżał cały.
— Pani... jedno pani słowo, a on jest uratowany! Ja... ja go uratuję. Mam pieniądze i
przyjaciół. Wyślę go natychmiast,
572
a sobie wyrobię paszport, dwa paszporty. Jeden dla niego, drugi dla mnie. Mam
przyjaciół, znam urzędników... Chce pani? Wyrobię paszport i dla pani... dla pani matki...
po co pani Razumichin? Ja także panią kocham... Kocham panią bezgranicznie. Niech mi