zbrodnia i kara.pdf

Wrócił do domu już pod wieczór, chodził więc z sześć godzin. Jak i którędy szedł z
powrotem, tego zupełnie nie pamiętał. Rozebrał się i drżąc jak zajeżdżony koń, położył się
na kanapie, otulił się płaszczem i w jednej chwili zmorzył go sen...
Obudził go już dobrze o zmierzchu okropny krzyk. Boże, co to za wrzaski! Równie
nienaturalnych dźwięków, podobnego wycia, jęków, zgrzytania, łez, razów i złorzeczeń w
życiu jeszcze nie słyszał i nie widział. Nie mógł sobie wyobrazić podobnego rozbestwienia
i szału. Z przerażeniem uniósł się na swoim legowisku, truchlejąc i zamierając co chwila.
Ale razy, jęki i złorzeczenia stawały się coraz gwałtowniejsze. I oto, ku najwyższemu
swemu zdumieniu, usłyszał głos swojej gospodyni. Gospodyni wyła, przeraźliwie piszczała
i szlochała, wyrzucając z siebie słowa z taką szybkością, że nic nie można było
zrozumieć, o coś błagała, rozumie się, o to, żeby ją przestano bić, bo bez litości katowano
ją na schodach. Głos bijącego był do tego stopnia przeraźliwy z wściekłości i pasji, że już
tylko chrypiał i równie szybko i niezrozumiale coś bełkotał, pieniąc się i zachłystując. W
pewnej chwili Raskolnikow zadrżał całym ciałem: poznał ten głos, był to głos Ilji
Pietrowicza. Ilja Pietrowicz jest tutaj i bije gospodynię! Kopie ją, wali jej głową o schody —
bez wątpienia, bo słychać to wyraźnie, słychać jęki, katowanie! Co to znaczy, świat się do
góry nogami przewraca? Słychać było, jak na wszystkich piętrach, na całej klatce
schodowej zbiera się tłum, słychać głosy, okrzyki, wchodzą, tupią, trzaskają drzwiami i
zbiegają się. „Ale za co to, za co... jak można!" — powtarzał w przekonaniu, że naprawdę
zwariował. Ale nie, zbyt wyraźnie to słyszy!... W takim razie i do niego zaraz przyjdą,
skoro tak, „bo to wszystko... prawdopodobnie... z tego
152
samego powoau... za wczorajsze... tsozer cnciai się zamknąć na haczyk, ale nie mógł
unieść ręki... zresztą, byłoby to bezcelowe! Strach skuł mu serce, na kość zmroził, wprawił
w osłupienie... W końcu cały ten tumult, który trwał dobre dziesięć minut, zaczął
stopniowo ucichać. Gospodyni jęczała i zawodziła, Ilja Pietrowicz ciągle jeszcze groził jej i
wymyślał... Ale i on chyba uspokoił się w końcu, bo już go nie słychać; „Boże, czyżby
sobie poszedł?" Tak jest, odchodzi też gospodyni, ciągle jeszcze płacząc i jęcząc... Oto
drzwi zatrzasnęły się za nią... Tłum również rozchodzi się ze schodów do mieszkań —
wzdychają, kłócą się, coś wykrzykują, to podnosząc głosy aż do wrzasku, to zniżając je do
szeptu. Musiało ich być sporo, zbiegł się prawie cały dorn. „Ale, Boże święty, czy to jest
możliwe! I po co, po co on tutaj przychodził?!"
Raskolnikow opadł bezsilnie na kanapę, ale nie był już w stanie zmrużyć oka; leżał pół
godziny, przeżywając takie katusze i tak koszmarne uczucie przerażenia, jakiego nigdy w
życiu jeszcze nie doznawał.
Naraz zabłysło w pokoju jaskrawe światło: Nastazja weszła ze świecą i talerzem zupy.
Spojrzawszy na niego uważnie i upewniwszy się, że nie śpi, postawiła świecę na stole i
zaczęła ustawiać to, co przyniosła: chleb, sól, talerz, łyżkę.
— Pewnikiem nic od wczoraj w ustach nie miałeś. Cały dzień wałęsasz się, a frybra cię
trzęsie.
— Nastazjo... za co bili gospodynię? Nastazja spojrzała na niego ze zdumieniem.
— Kto bił gospodynię?
— Dopiero co... pół godziny temu, Ilja Pietrowicz, pomocnik komisarza, na schodach... Za
co on ją tak katował i... po co w ogóle przychodził?
Nastazja przyglądała mu się posępnie, w milczeniu i długo nie spuszczała z niego oka. Od
tego jej spojrzenia zrobiło mu się nieswojo, a nawet poczuł strach.
— Nastazjo, czemu milczysz? — zapytał wreszcie nieśmiało, słabym głosem.
153
— l o Krew — odpowiedziała wreszcie cicnym głosem, jaK gdyby mówiła do siebie —
krew.
— Krew!... jaka krew?... — wybełkotał, blednąc i odsuwając się do ściany. Nastazja w
dalszym ciągu milczała, spoglądając na niego.