zbrodnia i kara.pdf

— Napiłbyś się herbaty? Gadajże, chcesz? Przyniosę, zostało jeszcze...
— Nie... muszę iść, zaraz pójdę — mamrotał, zwlekając się z kanapy.
— Przecie ze schodów zleźć nie potrafisz!
— Pójdę...
— Rób, co chcesz.
126
vv_y»z,ia
z,tt suuz,cm.
w JCUIICJ cnwill
skoczył do okna, do światła i zaczai oglądać skarpetkę i gał-gany. „Plamy są, ale nie
bardzo znać; wszystko się pobrudziło, zatarło i wyblakło. Kto z góry o tym nie wie, niczego
się nie domyśli. Najlepszy dowód, że Nastazja z daleka nic nie zauważyła, dzięki Bogu!"
Wreszcie drżącymi rękoma roz-pieczętował wezwanie i zaczął czytać; czytał długo,
bardzo długo, wreszcie zrozumiał, o co chodzi. Było to najzwyklejsze wezwanie policyjne
do stawienia się w dniu dzisiejszym do komisarza dzielnicowego, o pół do dziesiątej rano.
„Nigdy tego nie było! Nigdy nic wspólnego nie miałem z policją! Dlaczego akurat dzisiaj?
— dręczyło go pytanie.
— Boże, żeby się to już prędzej skończyło!" Upadł na klęczki, żeby się pomodlić, ale aż
sam się roześmiał — nie z modlitwy, ale z samego siebie. Zaczai się więc pośpiesznie
ubierać. „Zginę to zginę, wszystko jedno! Włożę skarpetkę! — pomyślał
— jeszcze więcej się zatrze w kurzu i wszelkie ślady znikną!" Ale jak tylko naciągnął
skarpetkę, natychmiast ją ściągnął z obrzydzeniem i przerażeniem. Zwinął ją, ale
przypomniawszy sobie, że innej nie ma, znowu włożył i znów roześmiał się. „Wszystko
jest względne, rozciągłe, wszystko to tylko formy — rozumował jakimiś strzępami myśli,
drżąc na całym ciele — przecież jednak włożyłem! Skończyło się tym, że włożyłem!" Zaraz
też śmiech ustąpił miejsca rozpaczy. „Nie, nie dam rady..." — pomyślał. Nogi mu drżały.
„To ze strachu" — mruczał sam do siebie. Miał zawroty i bóle głowy. „To podstęp! Chcą
mnie tam podstępem zwabić i z miejsca zbić z tropu — myślał, schodząc ze schodów.
— Bardzo źle, że mam gorączkę... może mi się wyrwać coś od rzeczy..."
Na schodach przypomniał sobie, że zostawił tamte rzeczy w dziurze za tapetą. „A oni
mogą beze mnie zrobić rewizję"
— uprzytomnił sobie i przystanął. Ale ogarnęła go taka rozpacz i taki, jeśli można się tak
wyrazić, cynizm straceńczy, że machnął ręką i poszedł dalej. „Byle prędzej!..."
127
rNa. uwurze znowu oyi upai nie uo zniesienia, ani KropeiKi deszczu przez cały czas.
Znowu kurz, cegły i wapno, znowu cuchnące wyziewy ze sklepików i szynków, znowu co
krok pijani tragarze czuchońscy i obszarpane dorożki. Słońce chlusnęło mu żarem w oczy,
tak że ból mu sprawiało patrzenie, i w głowie mocno się zakręciło — zwykły stan
człowieka gorączkującego, który nagle znajdzie się na ulicy w upalny, słoneczny dzień.
Doszedłszy do rogu ulicy, którą szedł wczoraj, z trwogą zajrzał w nią, na tamten dom... i
natychmiast odwrócił wzrok.
„Jeżeli mnie zapytają, to może i powiem" — pomyślał, dochodząc do cyrkułu.
Cyrkuł znajdował się jakieś ćwierć wiorsty od niego. Niedawno przeniósł się do tego
lokalu, w nowym domu, na trzecim piętrze. Był już kiedyś w kancelarii cyrkułu, ale w
starym lokalu i bardzo dawno temu. Wszedłszy do bramy, zauważył na prawo schody, z
których schodził jakiś chłop z księgą. „To pewnie stróż, czyli że tu jest kancelaria" — i
poszedł na górę na chybił trafił. Nie chciał nikogo o nic pytać.
„Wejdę, padnę na kolana i wszystko wyznam"... — pomyślał, wchodząc na trzecie piętro.
Schody były wąziutkie, strome i całe zalane pomyjami. Drzwi ze wszystkich kuchni na
wszystkich trzech piętrach wychodziły na klatkę schodową i były przez cały dzień otwarte.
Dlatego panował tam straszny zaduch. Na górę i na dół wchodzili i schodzili stróże z
księgami pod pachą, policjanci i różni interesanci płci obojga. Drzwi biura też były otwarte