zbrodnia i kara.pdf

— Natychmiast spać — powiedział, obejrzawszy pacjenta — a na noc zażyć jedną dawkę.
— Zażyje pan? Wczoraj przygotowałem już... taki proszek.
— Nawet dwa — odparł Raskolnikow. Zażył lekarstwo natychmiast.
— To bardzo dobrze, że go odprowadzisz — powiedział Zosimow do Razumichina — jutro
zobaczymy, co będzie. Jak na dziś, jest bardzo dobrze: znaczne polepszenie. Człowiek
uczy się, póki żyje...
— Wiesz, co mi Zosimow szepnął, gdy wychodziliśmy? — rzekł Razumichin, gdy znaleźli
się już na ulicy. — Powiem ci, bracie, wszystko wprost, bo oni wszyscy są głupcami.
Zosimow kazał mi rozmawiać z tobą przez drogę i zdać mu potem sprawozdanie. Widzisz,
Rodia, on myśli, że ty... postradałeś zmysły lub że ci w każdym razie niewiele do tego
brakuje. Uważasz? Po pierwsze, ty jesteś trzy razy mądrzejszy od niego, po wtóre, jeżeli
jesteś przy zdrowych zmysłach, to możesz
238
piunąc na le jego gmpie pomysiy, a po irzecie, ten KIOC, Kiory jest właściwie chirurgiem,
studiuje teraz z zapałem psychiatrię, a co do ciebie, to mu klina zabiła twoja dzisiejsza
rozmowa z Zamietowem.
— Czy Zamietow opowiedział ci wszystko?
— Tak. I bardzo dobrze zrobił. Teraz rozumiem wszystko co do joty i Zamietow także...
Tak, jednym słowem, Rodia... sprawa jest taka... Jestem teraz nieco wstawiony, ale to nic
nie szkodzi... Sprawa jest taka, że ta myśl... ty mnie rozumiesz? Ta myśl rzeczywiście
poczęła w nich kiełkować... ty to rozumiesz. To znaczy, że żaden z nich nie odważy się
wypowiedzieć głośno tego horrendalnego głupstwa, a w końcu, gdy tego malarza wsadzili,
to całkiem już w to przestali wierzyć. Ale skąd biorą się takie półgłówki? Pobiłem wtedy
trochę Zamietowa — mówię ci to tylko w cztery oczy i broń Boże, nie daj poznać po sobie,
że o tym wiesz, przekonałem się bowiem, że Zamietow jest bardzo ambitny, przekonałem
się niedawno, gdy byliśmy u tej Luizy Iwanowny — ale dzisiaj wszystko się wyjaśniło. Alfą
i omegą wszystkiego był Ilja Pietrowicz! Skorzystał wtedy z twego omdlenia w cyrkule i
robił najrozmaitsze przypuszczenia, a potem sam się wstydził tych przypuszczeń; wiem o
tym...
Raskolnikow słuchał chciwie. Razumichin wygadał się ze wszystkiego, bo był pijany.
— Zemdlałem wtedy, bo było bardzo duszno i czuć było okropnie farbę — rzekł głośno.
— On się jeszcze usprawiedliwia! To nie farba, to zapalenie, które drzemało w tobie już
od miesiąca, tak to wytłumaczył Zosimow. Jak teraz ten smarkacz Zamietow spuścił nos
na kwintę, tego sobie nawet przedstawić nie możesz. „Nie jestem wart nawet tyle, co mały
palec tego człowieka" — mówi (ma na myśli twój mały palec). On myśli i gada czasem
całkiem do rzeczy, ale ta lekcja, której udzieliłeś mu dziś w „Pałacu Kryształowym", to było
coś wspaniałego! Napędziłeś mu przede wszystkim porządnego stracha. Najpierw
zmusiłeś go,
239
oy znowu uwierzył w lę giupią mysi, a poieiii, na KOIICU uupiciu, pokazałeś mu język: „A
ku-ku!" Doskonale! Został zmiażdżony i unicestwiony. Wybornie! Dobrze mu tak. Szkoda,
że mnie tam nie było! Czekał teraz na ciebie. Również Porfiry chciał cię poznać...
— A już i ten? A dlaczego zrobiliście ze mnie wariata?
— Ale skąd znowu... wariata. Zdaje się, że za dużo nagadałem... Zdawało im się, że
wszystko kręci się około tego jednego punktu, a teraz ten punkt jest wyjaśniony... znając
wszystkie okoliczności... i jak to cię rozdrażniło wtedy i jaki miało związek z chorobą... Ja,
bracie, jestem trochę pijany, ale diabli go wiedzą, on ma jakąś ideę... Mówię ci, zwariował
po prostu na punkcie chorób nerwowych. Ale gwiżdż na to...
Przez pół minuty obaj milczeli.
— Słuchaj, Razumichin — pierwszy przemówił Raskol-nikow — chcę ci coś wyznać.
Byłem przed chwilą przy łożu umierającego... Urzędnik jeden umarł... dałem tam
wszystkie pieniądze... i pocałowała mnie przed chwilą pewna mała istotka, tak że nawet