zbrodnia i kara.pdf

Marmieładow huknął się pięścią w czoło, zacisnął zęby, zamknął oczy i oparł się mocno
łokciami o stół. Ale po chwili twarz mu się w okamgnieniu zmieniła, z wyrazem udanej
przebiegłości i bezczelności spojrzał na Raskolnikowa, roześmiał się i powiedział:
— A dzisiaj byłem u Soni, wyprosiłem na klina! Hi, hi!...
— Czyżby dała? — krzyknął ktoś z przybyłych gości i ryknął śmiechem na całe gardło.
— O ta właśnie butelczyna kupiona jest za jej pieniądze
— odpowiedział Marmieładow, zwracając się wyłącznie do Raskolnikowa. — Trzydzieści
kopiejek mi dała własnymi rączkami, wszystko, co miała, na własne oczy widziałem... Ani
słowa nie wyrzekła, tylko spojrzała na mnie w milczeniu... Tak nie tu, na ziemi, a tam...
cierpią za ludzi, płaczą po nich, ale wyrzutów nie robią, nie robią wyrzutów!... I to tym
boleśniej, że nie robią wyrzutów!... Trzydzieści kopiejek, tak. A przecież i jej są one teraz
potrzebne, no nie? Jak pan myśli, szanowny panie?
47
Frzeciez ona musi teraz a Dać o czystość. A przecież ta czysiosc, wiadomo jaka, drogo
kosztuje, rozumie pan? Czy pan to rozumie? I pomadkę do ust kupić trzeba, bez tego ani
rusz, jakiś buciczek kokieteryjny, żeby można było sukienkę unieść, kiedy się przez kałużę
przechodzi. Czy szanowny pan rozumie, co znaczy owa czystość?! A ja, ojciec rodzony, te
ostatnie trzydzieści kopiejek wyciągnąłem na klina. I piję! I już przepiłem!... I któż by się
nad takim jak ja litował, co?... Żal panu mnie teraz czy nie? Niech pan mówi, żal czy nie
żal? Hi, hi, hi, hi!... Chciał sobie nalać wódki, ale w butelce nic już nie było.
— A kto by tam cię żałował? — huknął gospodarz, który się znowu znalazł obok nich.
Rozległ się śmiech, a nawet wyzwiska. Śmiali się i klęli wszyscy, ci, co słuchali, i ci, co nie
słuchali, patrząc po prostu na byłego urzędnika.
— Żałować! A po cóż mnie żałować! — krzyknął rozpaczliwie Marmieładow, wstając z
wyciągniętą przed siebie ręką, w prawdziwym natchnieniu, jakby tylko czekał na te słowa.
— Po co, powiadasz, żałować? Słusznie! Żałować mnie nie ma za co! Ukrzyżować mnie
trzeba, do krzyża, przybić, a nie żałować! Lecz ukrzyżuj, sędzio, ukrzyżuj, a
ukrzyżowawszy, ulituj się nad nim! Wówczas sam przyjdę do ciebie na mękę
ukrzyżowania, albowiem pragnę nie uciech, lecz bólu i łez! Myślisz może, szynkarzu, że ta
twoja butelka na dobre mi poszła? Boleści, boleści szukałem na jej dnie, boleści i łez, i
znalazłem je, doświadczyłem; a ulituje się nad nami Ten, który ulitował się nad
wszystkimi, który wszystko i wszystkich rozumiał, On jeden jedyny, On też jest sędzią. W
dniu tym przyjdzie i zapyta: „Gdzie jest ta córa, co dla złej macochy, suchotami toczonej,
dla cudzych dzieci nieletnich siebie w ofierze złożyła? Gdzie jest ta córa, co nad swoim
ziemskim ojcem, pijanicą szkodliwym, nie brzydząc się opuszczenia jego, ulitowała się?" I
powie: „Przybądź do mnie! Odpuściłem ci raz już winy twoje... Odpuściłem już raz... I teraz
odpuszczone ci są
48
nczne grzecny twoje, jako ze ty wiele umiłowałaś..."1 I daruje winy Soni mojej, jestem
świecie przekonany, że daruje... Sercem to poczułem, kiedy ostatnio do niej przyszedłem i
spojrzałem na nią!... I wszystkim sprawiedliwość uczyni, dobrym i złym, wyniosłym i
pokornym... I gdy już ukończy sąd nad wszystkimi, wtedy i nas wezwie. „Przyjdźcie —
powie — i wy! Przyjdźcie, opoje, przyjdźcie, słabi, przyjdźcie, pohańbieni!" I staniemy
wszyscy przed obliczem Jego, wstydu zapomniawszy. I usłyszymy głos Jego: „Świnie
jesteście! Na obraz i podobieństwo bestii, aliści przyjdźcie i wy!" I rzekną mędrcy, rzekną
szlachetni: „Boże! łaski swej im udzielasz?" I tak Pan im odrzecze: „Dlatego łaski swej im
udzielam, o mędrcy, że ani jeden z nich nigdy nie pomyślał nawet, że godny jest jej
dostąpić..." I wyciągnie ku nam ręce swoje, a my przypadniemy, przez łzy przejrzymy... i
wszystko zrozumiemy! O, wtenczas wszystko zrozumiemy!... Wszyscy przejrzą... nawet
Katarzyna Iwanowna... i ona zrozumie... Panie, przyjdź królestwo Twoje.