zbrodnia i kara.pdf

dusząca się i blada, zerwała się z łóżka (na które padła z wyczerpania) i rzuciła się na
Amalię Iwanownę. Ale walka była zbyt nierówna: została odrzucona jak piórko.
— Jak to! Mało tych bezbożnych oszczerstw, jeszcze i ta kreatura na mnie! Jak to! W
dzień pogrzebu męża wyrzucać z mieszkania! Zaraz po stypie na ulicę z sierotami! Dokąd
pójdę? — zawodziła, łkając i dusząc się, biedna kobieta. — Boże! — krzyknęła nagle z
błyskiem w oczach — czy nie ma już sprawiedliwości? Kogo masz bronić, jeśli nie nas,
sieroty? No, zobaczymy! Są na świecie sądy i sprawiedliwość, poszukam! Zaraz,
poczekaj, bezbożna kreaturo! Poleńko, zostań z dziećmi, ja wrócę. Czekajcie na mnie,
choćby na ulicy! Zobaczymy, czy jest na świecie sprawiedliwość!
477
Zarzuciwszy na głowę zieloną, kortową chustę, o której wspominał w swoim opowiadaniu
nieboszczyk Marmieładow, Katarzyna Iwanowna przecisnęła się przez bezładny, pijany
tłum lokatorów tłoczących się w pokoju i zawodząc, wybiegła na ulicę z nieokreślonym
celem, by gdzieś zaraz, natychmiast, za wszelką cenę znaleźć sprawiedliwość. Poleńka
ze strachu zaszyła się z dziećmi w kąt, objęła obu malców i drżąc, czekała na kufrze na
powrót matki. Niemka miotała się po pokoju, wrzeszczała, ciskała wszystko, co wpadło jej
w ręce, na podłogę i awanturowała się. Lokatorzy darli się coraz głośniej, jedni dorzucali,
co wiedzieli na temat zajścia, drudzy kłócili się i urągali sobie, inni śpiewali...
„Czas na mnie! — pomyślał Raskolnikow. — No, zobaczymy, Sofio Siemionowno, co pani
teraz powie!"
I skierował się do mieszkania Soni.
IV
Raskolnikow, pomimo że był zgnębiony własnym lękiem i cierpieniem, potrafił jednak
czynnie i energicznie obronić Sonię przed Łużynem. Przecierpiawszy tyle rankiem tego
dnia, zadowolony był nawet ze zmiany wrażeń, które stawały się nie do zniesienia, nie
mówiąc już o tym, że ujmując się za Sonią, kierował się osobistymi względami
uczuciowymi. Męczyła go, chwilami zwłaszcza, myśl o widzeniu się z Sonią: musiał
powiedzieć jej, kto zabił Lizawietę, przeczuwał, że będzie bardzo cierpiał, i wzdragał się
na myśl o tym. I dlatego, gdy wychodząc od Katarzyny Iwanowny, zawołał w myśli: „No,
zobaczymy, Sofio Siemionowno, co pani teraz powie!", to widocznie był jeszcze
zewnętrznie podniecony swym wybuchem, rzuconym wyzwaniem i zwycięstwem
odniesionym nad Łużynem. Zaszła w nim jednak dziwna zmiana. Gdy doszedł do
mieszkania Kapernaumowa, ogarnęła go niemoc i strach. Zamyślony, zatrzymał się przed
drzwiami z dziwnym pytaniem:
478
oyio
dziwne, gdyż jednocześnie czuł, że nie tylko nie może nie powiedzieć, ale nie wolno
nawet odwlec tej chwili. Nie wiedział wprawdzie, dlaczego nie wolno, wyczuł to tylko, i
przytłaczało go dręczące poczucie własnej niemocy wobec konieczności. Aby przerwać te
rozważania i nie męczyć się dłużej, szybko otworzył drzwi i stojąc w progu, spojrzał na
Sonię. Siedziała oparta łokciami na stole, z twarzą ukrytą w dłoniach. Zobaczywszy
Raskolnikowa, zerwała się i podeszła do niego, jakby czekała na jego przyjście.
— Co by się ze mną stało, gdyby nie pan! — powiedziała, witając go na środku pokoju.
Widocznie chciała mu to jak najprędzej powiedzieć. Na to tylko czekała.
Raskolnikow podszedł do stołu i usiadł na krześle, z którego przed chwilą wstała Sonia.
Stała teraz o dwa kroki przed nim, tak jak wczoraj.
— Cóż, Soniu? — powiedział i poczuł, że głos mu drży.
— Przecież cała sprawa polega na „kondycji społecznej i związanych z nią nawykach".
Czy pani zdała sobie z tego sprawę? Na jej twarzy malowało się cierpienie.
— Tylko niech pan nie mówi ze mną tak, jak wczoraj!
— przerwała mu. — Proszę, niech pan da spokój. I tak dosyć już tych męczarni...
Uśmiechnęła się jednak zaraz w obawie, aby nie wziął jej za złe tego wyrzutu.