zbrodnia i kara.pdf

przelewanie krwi jest według mnie tysiąc razy straszniejsze aniżeli oficjalne, ustawowe
zezwolenie...
— Zupełnie słusznie, jest to straszniejsze... — potwierdził Porfiry.
— Nie, to niemożliwe, przesadziłeś, bracie. Ty nawet nie umiesz tak myśleć... Muszę
przeczytać ten artykuł.
— W moim artykule nie ma tego wszystkiego, napomknąłem tam tylko... — odparł
Raskolnikow.
— Tak, tak — rzekł Porfiry, wiercąc się na swoim krześle
— teraz mam już mniej więcej jasność co do tego, jakie są
322
pansKie pogiąay na zoroamę, aie... wyoaczy mi pan, ze jesieni tak natarczywy (sam
wiem, że zajmuję panu czas, i aż mi wstyd)... uspokoił mnie pan przedtem co do pomyłek
na tle pomieszania obydwu kategorii, ale... niepokoją mnie jeszcze inne, w praktyce
możliwe wypadki! Przyjmijmy, że mężczyzna lub młokos wmówi sobie, że jest przyszłym
Likurgiem albo Mahometem, i pocznie usuwać sobie wszystkie przeszkody... Wie, że
droga do celu daleka... do przebycia tej drogi potrzeba pieniędzy... zaczyna więc
zdobywać pieniądze drogą... Pan mnie rozumie?
Zamietow w swoim kącie wybuchnął nagle głośnym śmiechem. Raskolnikow nawet nie
spojrzał na niego.
— Przyznaję — rzekł spokojnie — że takie wypadki nie są wykluczone. Ludzie są głupi i
próżni, a szczególnie młodzież, i mogą ulec takiej pokusie.
— A widzi pan! I co wtedy?
— Jak to, co wtedy? — Raskolnikow uśmiechnął się.
— Przecież nie ja jestem temu winien. Tak już jest i nie potrafimy tego zmienić. Ten tutaj
— wskazał Razumichina
— powiedział, że ja daję przyzwolenie na przelewanie krwi. No i co z tego?
Społeczeństwo przecież zabezpieczyło się dostatecznie przez zesłania, więzienia,
sędziów śledczych i katorgi, więc skąd ten niepokój? Szukajcie mordercy!
— A jak go znajdziemy?
— Wtedy możecie go ukarać.
— Bardzo logiczne. A co dzieje się z jego sumieniem?
— Co pana obchodzi jego sumienie?
— Pytam tylko tak, z czysto ludzkiego względu.
— Jeżeli ma sumienie, to niech cierpi, jeżeli zrozumie swoją omyłkę. Jest to dla niego
karą, może gorszą od katorgi.
— No, a ci rzeczywiście genialni, którzy mają prawo zarzynać, czy oni nie powinni cierpieć
z powodu przelanej krwi?
— zapytał z ponurą miną Razumichin.
— Skąd ten wyraz: powinni. Tu nie ma ani przyzwolenia, ani zakazu. Cierpi ten, komu jest
żal jego ofiary. Gdzie jest zdolność
323
i sciuc gi