zbrodnia i kara.pdf

wilgotny odblask i niemal białe, mrugające rzęsy. Spojrzenie tych oczu nie harmonizowało
z całą postacią, która miała w sobie coś kobiecego. Czyniło ją znacznie poważniejszą,
aniżeli wydawała się na pierwszy rzut oka.
Gdy Porfiry Pietrowicz dowiedział się, że Raskolnikow ma do niego jakąś prośbę, wskazał
mu zaraz miejsce na sofie i poprosił, by usiadł. Sam rozsiadł się w drugim rogu sofy i
zwrócił się do gościa w oczekiwaniu, że ten zaraz wyjaśni, o co chodzi. W jego postaci
było widoczne baczne skupienie, co na każdego rozmówcę musiałoby podziałać
deprymująco i przytłaczająco. Szczególnie wtedy, gdy sprawa, którą gość miał wyłożyć,
nie stała pod względem ważności w żadnym stosunku do uwagi, jaką już z góry
zaszczycał ją Porfiry. Ale na Raskolnikowa to nie podziałało; krótko i węzłowato
powiedział, o co mu chodzi, i był tak z siebie zadowolony, że pozwolił sobie nawet na
obserwowanie osoby Porfirego. Ten także nie spuszczał wzroku z Raskolnikowa.
Razumichin tymczasem zajął miejsce przy stole i z żywym zainteresowaniem przy-
305
słuchiwał się wywodom przyjaciela, przy czym oczy jego błądziły po twarzy Raskolnikowa,
to znów po twarzy Porfirego, co nawet przekraczało już trochę miarę.
„Ty ośle!" — myślał Raskolnikow w głębi duszy pod jego adresem.
— Musi pan wnieść pismo do policji — rzekł Porfiry bardzo rzeczowym tonem — treści
mniej więcej następującej: słyszał pan o takim a takim wypadku, czyli o morderstwie, i
prosi pan o powiadomienie odnośnego sędziego śledczego, że te a te rzeczy są pańską
własnością i chce je pan wykupić... coś w tym guście... zresztą tam panu podyktują.
— Cała rzecz w tym — rzekł Raskolnikow, usilnie starając się nadać swej twarzy wyraz
zakłopotania — że nie mam obecnie pieniędzy... i nie jestem w stanie... nawet taką
drobną kwotę... Widzi pan, chciałbym tylko zgłosić policji, że te i te rzeczy należą do mnie
i że jak tylko będę miał pieniądze...
— To wszystko jedno — rzekł Porfiry, przyjmując zupełnie chłodno wyznanie
Raskolnikowa o jego sytuacji materialnej.
— Właściwie to może pan wystosować takie pismo wprost do mnie, niech pan napisze
tak: Dowiedziawszy się o tym i o tym, zawiadamiam, że te i te rzeczy są moją
własnością...
— Na zwykłym papierze czy trzeba nabyć formularz?
— przerwał mu Raskolnikow z pośpiechem, aby uwydatnić swoje obawy co do wydatków
związanych z tą sprawą.
— Nie, nie trzeba, wystarczy najzwyklejszy papier.
Naraz Porfiry Piętro wieź spojrzał na Raskolnikowa z nie ukrywanym szyderstwem, potem
przymrużył oczy i mrugnął. Może się to zresztą Raskolnikowowi przywidziało, trwało to
przecież tylko chwilę. W każdym razie uczynił coś podobnego i Raskolnikow przysiągłby,
że Porfiry — licho go wie dlaczego
— mrugnął do niego znacząco. „On wie wszystko!" — przemknęło mu przez myśl.
— Wybaczy mi pan, że zajmowałem mu czas takimi głupstwami — rzekł, wyprowadzony
nieco z równowagi. — Wartość tych rzeczy nie przekracza pięciu rubli, są mi jednak
szczególnie
306
drogie jako pamiątki po osobach, od których je otrzymałem, i przyznam się panu, że
słysząc o tym, przestraszyłem się...
— T dlatego tak to na ciebie podziałało, gdy mówiłem o tym, że Porfiry przesłuchuje
klientów starej? — rzucił Razumichin z wyraźną intencją.
To było nie do zniesienia. Raskolnikow nie mógł się powstrzymać i obrzucił Razumichina
wściekłym spojrzeniem swych czarnych oczu. Opamiętał się jednak natychmiast.
— Ty, bracie, chyba dworujesz sobie ze mnie? Przyznaję, że moje przywiązanie, moja
troska o te rzeczy, które w twoich oczach są bezwartościowym szmelcem, idzie może za
daleko, nie możesz mnie jednak z tego powodu uważać za egoistę i chciwca; dla mnie