zbrodnia i kara.pdf

doświadczeniem na pewno nie ryzykowałbym tak jawnego oskarżenia. Gdyby bowiem
podobne jawne i publiczne oskarżenie okazało się fałszem lub choć tylko omyłką, byłbym
poniekąd osobiście odpowiedzialny. Wiem o tym. Dzisiaj rano sprzedałem na swoje
potrzeby kilka pięcioprocentowych obligacji na nominalną sumę trzech tysięcy rubli.
Rachunki mam w pugilaresie. Przyszedłszy do domu, zacząłem liczyć pieniądze, co może
zaświadczyć pan Lebieziat-nikow, a odliczywszy dwa tysiące trzysta rubli, włożyłem je do
pugilaresu, ten zaś do bocznej kieszeni surduta. Na stole zostało około pięciuset rubli, w
tym trzy banknoty po sto rubli każdy. Wtedy weszła pani (na moje wezwanie). W ciągu
całej wizyty była pani ogromnie zmieszana, tak dalece, że podczas rozmowy wstawała
pani trzykrotnie, zamierzając z jakiegoś powodu wyjść, jakkolwiek rozmowa nie była
jeszcze skończona. To wszystko pan Lebieziatnikow również może poświadczyć.
Prawdopodobnie sama pani nie zechce przeczyć i potwierdzi, że wzywałem ją za
pośrednictwem pana Lebieziatnikowa jedynie w celu omówienia krytycznej, sierocej doli
pani krewnej, Katarzyny Iwanowny (do której nie mogłem przyjść na stypę) oraz potrzeby
urządzenia na jej rzecz jakiejś zbiórki, loterii
1 Mademoiselle (fr.) — panna.
464
iut> czegoś w tym rodzaju. Fam mi dziękowała, nawet ze łzami (powtarzam tylko, jak było,
po pierwsze, aby przypomnieć pani, po drugie zaś, aby dowieść, że sam nie zapomniałem
o najdrobniejszym szczególe). Następnie wziąłem ze stołu banknot dzie-sięciorublowy i
dałem go pani jako pierwsze wsparcie ode mnie na potrzeby pani krewnej. Wszystko to
widział pan Lebieziat-nikow. Następnie odprowadziłem panią do drzwi, przy czym ciągle
była pani zmieszana. Potem zostawszy sam z panem Lebieziatnikowem i
porozmawiawszy z nim z dziesięć minut, wróciłem do stołu, na którym leżały pieniądze,
aby jak zamierzałem poprzednio, przeliczyć je i schować oddzielnie. Ku memu zdziwieniu
zabrakło jednego sturublowego banknotu. Zechce się pani zastanowić: pana
Lebieziatnikowa podejrzewać nie mogłem w żaden sposób, wstydzę się nawet takiego
przypuszczenia. Omylić się w rachunku również nie mogłem, bowiem na chwilę przed
pani przyjściem sprawdziłem rachunek i wszystko się zgadzało. Przyzna pani, że biorąc
pod uwagę jej zmieszanie, chęć pośpiesznego odejścia oraz to, że jakiś czas trzymała
pani ręce na stole, wreszcie biorąc pod uwagę pani kondycję społeczną i związane z nią
nawyki, z przerażeniem, że tak powiem, i wbrew woli, musiałem dojść do wniosku,
okrutnego, ale słusznego! Dodam jeszcze i powtórzę: nie bacząc na całą oczywistość
mego przekonania, rozumiem, że mimo to w oskarżeniu moim tkwi pewne dla mnie
ryzyko. Ale jak pani widzi, nie zawahałem się, nie puściłem tego płazem i powiem pani
dlaczego: jedynie, łaskawa pani, jedynie przez pani czarną niewdzięczność! Jak to?
Zapraszam panią w sprawie pani biednej krewnej, daję pani dobrowolną
dziesięciorublową ofiarę, a pani od razu, niezwłocznie odwdzięcza się podobnym czynem!
Nie, to nieładnie! Nauczka jest niezbędna. Proszę się zastanowić: wszak jak prawdziwy jej
przyjaciel (bo lepszego przyjaciela nie może pani mieć w tej chwili) proszę panią, niech się
pani opamięta! Bo będę nieubłagany. A zatem?
— Ja nic panu nie wzięłam — szepnęła przerażona Sonia — dał mi pan dziesięć rubli,
niech je pan sobie weźmie. — Sonia
465
uu»^uivaia supcicis., iu^wicj,6aia gu,
wyjęła papierek dziesięciorublowy i podała Łużynowi.
— Do stu rubli zatem pani się jednak nie przyznaje? — nalegał z wyrzutem, nie
przyjmując banknotu.
Sonia obejrzała się wokoło. Wszyscy patrzyli na nią ponuro, surowo, drwiąco i z
nienawiścią. Spojrzała na Raskolnikowa... Stał pod ścianą, skrzyżowawszy ręce, i
przeszywał ją płomiennym spojrzeniem.
— O, Boże! — jęknęła Sonia.