zbrodnia i kara.pdf

tego? Też mi sprawa! Czy ją kocham? Przecież nie, nie? Wszak odpędziłem ją jak psa.
Czyżby naprawdę zachciało mi się jej krzyżyka? Ach, jak ja nisko upadłem! Nie, potrzebny
mi był widok jej bólu i cierpienia! Trzeba było się o coś zaczepić, odwlec, popatrzeć na
człowieka! I jak ja mogłem tak liczyć na siebie, tak o sobie marzyć, ja, mizerny, marny
człowiek, łotr, łotr!"
Szedł brzegiem kanału i było już niedaleko. Doszedłszy do mostu, zatrzymał się, nagle
skręcił na most i ruszył na plac Sienny.
Uporczywie rozglądał się na wszystkie strony, wpatrywał się z natężeniem w każdy
przedmiot, lecz na niczym nie mógł skupić uwagi. „Za jakiś tydzień czy miesiąc będę
jechał w więziennej karetce przez ten most, jak też wtedy będę patrzył na ten kanał?
Trzeba by to zapamiętać! — przemknęło mu przez myśl. — Ten szyld, na przykład, jak ja
będę czytał wówczas te litery? O tu napisane: Toważystwo, trzeba zapamiętać to ż, literę
ż, spojrzę na nią za miesiąc, na to samo ż, jak będę patrzył wtedy? Co będę czuł i myślał?
Boże, jakże marne wydadzą mi się te wszystkie moje dzisiejsze... troski! Rozumie się, że
to musi być ciekawe... w swoim rodzaju... (cha-cha-cha! O czym ja myślę!) Ja
dziecinnieję, sam przed sobą pozuję, po co się zawstydzam? Tfu, jak się pchają! Ten
grubas, pewno Niemiec, który mnie potrącił, czy on wie, kogo pchnął? Baba z dzieckiem
prosi o jałmużnę, ciekawe, że ona uważa mnie za szczęśliwszego od siebie. Cóż, można
by jej coś dać dla checy. Ba, pięć kopiejek ocalało mi w kieszeni, skąd? Macie, macie...
weźcie, matko!
— Niech cię Bóg ma w swojej opiece! — rozległ się płaczliwy głos żebraczki.
Wszedł na plac Sienny. Przykra mu była ta ciżba, lecz szedł właśnie tam, gdzie
gromadziło się najwięcej ludzi. Dałby wszystko, żeby się znaleźć sam, lecz czuł zarazem,
że sam nie
606
wytrzymałby ani chwili. W tłumie awanturował się jakiś pijak, chciał tańczyć, ale zataczał
się tylko. Raskolnikow przecisnął się przez otaczającą pijaka gromadę ludzi, popatrzył na
niego przez kilka minut i nagle roześmiał się krótko i urywanie. Po chwili zapomniał już o
nim, nie widział go nawet, choć patrzył w dalszym ciągu. Odszedł wreszcie, nie
pamiętając, gdzie się znajduje, lecz gdy doszedł do środka targowiska, nowe uczucie
owładnęło nim, opanowało jego myśli i ciało.
Przypomniał sobie nagle słowa Soni: „Idź na rozdroże, złóż pokłon, ucałuj ziemię, boś ją
splugawił, i powiedz na cały głos wszystkim: «Zabiłem!»" Zadrżał, przypomniawszy to
sobie. Tak dalece zgnębiła go beznadziejna rozpacz i trwoga, zwłaszcza w tych ostatnich
paru godzinach, że kurczowo uchwycił się tego nowego, silnego i niepodzielnego uczucia.
Było to niczym atak, w duszy zatliła mu się jedna iskra i nagle cały jakby stanął w
płomieniach. Od razu zmiękło mu serce, polały się łzy. W miejscu, na którym stał, padł na
kolana...
Klęknął pośrodku placu, pokłonił się, pocałował brudną ziemię z upojeniem i radością.
Wstał, pokłonił się raz jeszcze.
— Ale się urżnął! — zauważył obok niego jakiś chłopak. Rozległ się śmiech.
— Ludziska kochani, on idzie do Jerozolimy, żegna się z dziećmi i z ojczyzną, całemu
światu się kłania, stołeczne miasto Sankt-Petersburg i jego grunt całuje! — dorzucił jakiś
pijaniu-teńki mieszczanin.
— Jeszcze całkiem młody — wtrącił ktoś trzeci.
— Ze szlachty! — zawyrokował ktoś inny poważnym głosem.
— A bo to dziś można wiedzieć, kto ze szlachty, a kto nie.
Wszystkie te okrzyki i rozmowy powstrzymały Raskol-nikowa i słowo „zabiłem", które już
drżało mu na ustach, zamarło. Spokojnie jednak zniósł te okrzyki i nie oglądając się,
poszedł przez zaułek prosto do kancelarii policji. Pewna postać mignęła mu po drodze,
lecz nie zdziwił się, przeczuwał, że tak być powinno. Gdy podnosił się z klęczek, w
odległości pięć-