zbrodnia i kara.pdf

tylko jeden obcy człowiek, no i drugi jeszcze spał na ławce, bo to po znajomości, i dwóch
jeszcze moich chłopców do posługi. «Widziałeś, pytam go się, Mitrija?» «Już trzeci dzień,
powiada, jak go nie ma». «A dzisiaj gdzie nocowałeś?» «Na Piaskach1, powiada, u
kołomieńskich krajanów»- «A skąd, powiadam, wziąłeś wtedy te kolczyki?» «A na ulicy
znalazłem, na trotua-rze» — i mówi to tak jakoś, jakby się zacinał, i w oczy prosto nie
patrzy. «A słyszałeś, powiadam, że tak i tak, w ten sam wieczór i o tej samej godzinie, na
tamtych schodach, co się tam stało?» «Nie, powiada, nie słyszałem», a sam uważnie
słucha, ślepia wybałuszył i naraz zbladł jak kreda. Ja mu o wszystkim opowiadam, patrzę,
a on — czapkę w ręce i chodu. Chciałem go przyskrzynić: «Poczekaj, Mikołaju,
powiadam, napijesz się może?» Tymczasem mrugnąłem na chłopaka, żeby drzwi
przytrzymał, i wychodzę zza lady. A on jak nie szurnie ode mnie na ulicę i co sił w zaułek
— tyłem go widział. Wtedy pomyślałem, że to na pewno on, że to jego grzech, jakbym
przy tym był..."
— Rozumie się!... — zauważył Zosimow.
— Czekaj! Posłuchaj do końca! Oczywiście zaczęli gwałtownie szukać Mikołaja: Duszkina
aresztowali i zrobili rewizję w jego mieszkaniu, Mitrija też; przetrząsnęli kolonię kołomieńską,
dopiero na trzeci dzień sprowadzili Mikołaja: zatrzymali go w pobliżu ...skiej rogatki, w
zajeździe. Przyszedł do tego zajazdu, zdjął z szyi srebrny krzyżyk i poprosił o szklankę
wódki za krzyżyk. Dostał. Po kilku minutach baba wchodzi do obory i widzi przez szparkę:
obok w szopie przywiązał do belki
Piaski — wówczas peryferyjna dzielnica Petersburga.
177
i zrooii pęuę; sianąi na pienKU i cnciai sooie zarzucie pętlę na szyję; baba wrzasnęła
wniebogłosy, zlecieli się ludzie: „A, toś ty taki!" „Prowadźcie mnie, powiada, do takiego a
takiego komisariatu, do wszystkiego się przyznam". No więc zaprowadzili go z należnymi
honorami do tego komisariatu, czyli do naszego. A tu jak zwykle, kto, co i jak, ile lat —
„dwadzieścia dwa" — i tak dalej, i tak dalej. „Jak pracowaliście z Mitrijem, czy nie
zauważyliście nikogo na schodach o takiej a takiej godzinie?" Odpowiedź: „Wiadomo,
może ta i jakie ludzie przechodzili, a mnie co?" „A nie słyszeliście czasem czego, hałasu
jakiego i tak dalej?" „Nic nadzwyczajnego nie słyszałem". „A czy wiesz, Mikołaju, że tego
samego dnia taką a taką wdowę w dniu i o godzinie takiej a takiej wraz z jej siostrą
zamordowano i ograbiono?" „Nic nie wiem, pojęcia nie mam. Pierwszy raz dowiedziałem
się od Afanasija Pawłycza, na trzeci dzień w piwiarni". „A skąd miałeś kolczyki?" „Na
tretuarze znalazłem". „Dlaczego nie przyszedłeś na drugi dzień do roboty?" „Bom się
zapił". „A gdzieżeś popijał?" „A tam i tam". „Dlaczegoś uciekł od Duszkina?" „Bom się
wtedy strasznie przeląkł". „Czegoś się przeląkł?" „A że mnie zasądzą". „Jakżeś mógł bać
się tego, jeżeli nie poczuwasz się do żadnej winy?..." Jeżeli nie chcesz wierzyć, to nie
wierz, ale pytania te były mu zadane dosłownie tak, jak ci to powtórzyłem, wiem o tym na
pewno, bo mi zupełnie dokładnie opowiadali! Jak ci się to podoba? Co?
— Dobrze, ale poszlaki jednak są.
— Ja przecież mówię teraz nie o poszlakach, a o pytaniach, o tym, jak oni pojmują swoją
rolę! Niech to diabli!... Słowem, przyparli go do muru, gnębili, gnębili, aż się do
wszystkiego przyznał: „Nie na tretuarze, powiada, znalazłem, a w chałupie, w której
malowaliśmy z Mitrijem". „A to niby w jaki sposób?" „A w taki sposób, że malowaliśwa z
Mitrijem cały dzień, do ósmej godziny, jużeśmy się zabierali do domu, Mitrij wziął pędzel,
po mordzie mnie trzepnął i ucieka, a ja za nim. Pędzę tak za nim, wrzeszczę wniebogłosy,
a na zakręcie ze schodów do
178
oramy wpauiern z rozpęuu na siroza i na panów, a ne panów z nim wtedy było, nie
pamiętam, tylko że stróż mi za to nawymyślał, a drugi stróż też nawymyślał, stróżowa
kobita też wyszła i też nam nawymyślała, i jeszcze jeden pan do bramy wchodził, z damą,
i też nam nawymyślał, bośmy z Mifką w poprzek leżeli: to ja Mit'kę złapałem za kudły,