zbrodnia i kara.pdf

postanowienie bez żadnych wahań i oporów, jak gdyby tak być powinno i inaczej być nie
mogło... Tak, z tego wszystkiego zdawał sobie sprawę i dokładnie to wszystko pamiętał;
bodajże wiedział o tym już wczoraj, w chwili, gdy pochylony nad kufrem wyciągnął z niego
futerały... Dziwne, a jednak prawdziwe!...
„Wszystko to bierze się stąd, że jestem bardzo chory — zdecydował w rozpaczy — sam
siebie zadręczyłem i teraz nie wiem, co robię... I wczoraj, i onegdaj, cały ten czas
dręczyłem się niesłychanie... Wyzdrowieję, to przestanę się dręczyć... A jeżeli wcale nie
wyzdrowieję? Boże! Jak mi to wszystko obrzydło!..." Szedł dalej, nie zatrzymując się ani
na chwilę. Miał wielką chęć na jakąś rozrywkę, ale nie wiedział, co zrobić i jak to wykonać.
Nowe, nieprzezwyciężone uczucie z każdą chwilą opanowywało go coraz bardziej: był to
jakiś bezmierny, prawie fizyczny wstręt do wszystkiego, co napotykał i co go otaczało,
wstręt przekorny, zły i nienawistny. Wstrętni mu byli wszyscy przechodnie, wstrętne mu
były ich twarze, ruchy, kroki. Z rozkoszą plunąłby komuś w twarz i zda się, ugryzł
każdego, kto spróbowałby rozpocząć z nim rozmowę...
Gdy się znalazł na nabrzeżu Małej Newy, na Wyspie Wasiljewskiej, naraz zatrzymał się w
pobliżu mostu. „O, tutaj mieszka, w tym domu — pomyślał. — Cóż to, czyżbym przyszedł
do Razumichina? Znowu ta sama historia... Ciekawe jednak, bardzo ciekawe:
przyszedłem do niego czy też, idąc bez
146
celu, znalazłem się tu przypadkowo? Wszystko jedno, onegdaj... powiedziałem przecież...
że nazajutrz po tamtym zajdę do niego, no to zajdę! Cóż to, nie mogę już teraz zajść..."
Wszedł do Razumichina na czwarte piętro.
Razumichin był w domu, w swojej klitce, i w tej chwili pracował, pisał. Sam otworzył drzwi.
Nie widzieli się już ze cztery miesiące. Razumichin siedział w domu w doszczętnie
podartym szlafroku, w pantoflach na bosych nogach, rozczochrany, nie ogolony i nie
umyty. Na jego twarzy odmalowało się zdumienie.
— A to co? — zawołał, oglądając od stóp do głów wchodzącego kolegę, i po chwili
milczenia aż gwizdnął.
— Czyżby było aż tak źle? Ejże, bracie, toś ty nawet mnie prześcignął — dodał,
przyglądając się łachmanom Raskol-nikowa. — Siadajże, pewnie jesteś zmęczony. —
Gdy Raskol-nikow opadł bezsilnie na ceratową kanapę, która była jeszcze gorsza od jego
własnej, Razumichin naraz spostrzegł, że jego gość jest chory.
— Ależ ty jesteś poważnie chory, dalibóg! — Wziął go za puls, ale Raskolnikow wyrwał
rękę.
— Daj spokój — odezwał się — przyszedłem... słuchaj... nie mam korepetycji... wcale...
chciałem właśnie... zresztą, nie potrzebuję żadnych korepetycji.
— A wiesz co? Bredzisz z gorączki! — zauważył pilnie go obserwujący Razumichin.
— Nie, nie bredzę... — Raskolnikow wstał z kanapy. Wchodząc do Razumichina, nie
pomyślał nawet o tym, że przecież musi się z nim zetknąć twarzą w twarz. Teraz zaś, w
jednej chwili, uświadomił sobie, już doświadczalnie, że bynajmniej nie jest usposobiony do
stykania się twarzą w twarz z kimkolwiek na świecie. Cała żółć w nim wezbrała. Omal nie
zachłysnął się z wściekłości na samego siebie, że w ogóle przestąpił próg Razumichina.
— Bywaj! — rzucił nagle i skierował się do drzwi.
— Stój, poczekaj, idioto!
147
— uaj spoKoj;... — powiorzyi KasKomiKow, wyrywając mu swoją rękę.
— Więc po kiego diabła przyszedłeś? Na głowę upadłeś czy co? Przecież to jest... nawet
obraza. Ja cię tak nie wypuszczę.
— Posłuchaj więc: zaszedłem do ciebie, bo oprócz ciebie nie znam nikogo, kto pomógłby
mi... rozpocząć... bo ty jesteś od nich wszystkich lepszy, raczej mądrzejszy i potrafisz
zrozumieć... A teraz widzę, że niczego mi nie trzeba, słyszysz, niczego na świecie...