zbrodnia i kara.pdf

Drzwi, jak i poprzednio, zostały uchylone na wąziutką szparkę i znowu dwoje ostrych,
podejrzliwych oczu spojrzało na niego z ciemności. Tu Raskolnikow okropnie się zmieszał
i popełnił poważny błąd.
Obawiając się, że stara zlęknie się, jak zobaczy, że są sami, a nie mając nadziei, by na
jego widok nabrała zaufania, pociągnął za klamkę drzwi ku sobie, żeby czasem nie
przyszło jej na myśl znowu się zamknąć. Widząc, że nie zatrzasnęła drzwi z powrotem,
ale też nie puściła z ręki klamki, omal nie wyciągnął jej razem z drzwiami do sieni. Widząc
zaś, że zatarasowała sobą wejście i nie pozwala mu przejść, natarł wprost na nią. Stara
aż odskoczyła z przestrachu, chciała coś powiedzieć, ale nie powiedziała, tylko wlepiła w
niego szeroko rozwarte oczy.
— Dobry wieczór, Alono Iwanowno — zaczął możliwie niewymuszonym tonem, ale głos
odmówił mu posłuszeństwa, załamał się i drgnął — przyniosłem pani... zastaw... może
lepiej wejdziemy... do światła... — I zostawiwszy ją w przedpokoju, nie
108
czeKając na zaproszenie, wszedł do pokoju... Stara wbiegła za nim, rozkrzyczała się.
— Boże! Czego pan chce?... Kim pan jest? Co pan sobie życzy?
— Co też pani, Alono Iwanowno... pani mnie zna... Raskol-nikow... o, zastaw przyniosłem,
który zapowiedziałem... — I podał jej zastaw.
Stara spojrzała na zastaw, ale natychmiast wlepiła oczy w nieproszonego gościa.
Wpatrywała się w niego bardzo uważnie, gniewnie i nieufnie. Minęła dobra chwila;
wydawało mu się, że spogląda na niego drwiąco, jak gdyby wszystkiego się domyślała.
Czuł, że traci równowagę, że ogarnia go lęk, tak okropny lęk, że jeśli jeszcze z pół minuty
tak na niego popatrzy bez słowa, to chyba ucieknie od niej.
— Czemu pani tak patrzy na mnie, jakby mnie pani nie znała? — odezwał się naraz z
wyraźną irytacją. — Jeżeli pani chce, niech pani weźmie, a jak nie, to pójdę do kogoś
innego, bo nie mam czasu.
Nie miał nawet zamiaru mówić tego, ale tak jakoś samo mu się to powiedziało.
Stara opamiętała się; zdecydowany ton gościa dodał jej nieco otuchy.
— Czegóż to, dobrodzieju, zaraz aż tak... Co to jest? — zapytała, zerkając na zastaw.
— Srebrna papierośnica, mówiłem przecież o tym zeszłym razem.
Wyciągnęła rękę.
— A czegóż to pan taki strasznie blady? O, i ręce panu drżą! Kąpał się pan za długo czy
co?
— Febra — odpowiedział krótko. — Mimo woli człowiek zblednie... jeżeli nie ma co jeść —
dodał, ledwie wymawiając słowa. Siły znowu zaczęły go opuszczać. Ale odpowiedź miała
cechy prawdopodobieństwa, wobec czego stara wzięła zastaw.
— Co to jest? — zapytała raz jeszcze, uważnie patrząc na Raskolnikowa i ważąc zastaw
w ręku.
109
— z^asiaw... papierośnica... sreorna... niecn pani ooejrzy.
— Coś mi się wydaje, jakby nie była srebrna... Aleś pan tu namotał!
Usiłując rozplatać węzełek sznurka, odwróciła się do światła (wszystkie okna mimo
zaduchu miała zamknięte) i na kilka sekund stanęła tyłem do niego. Raskolnikow rozpiął
palto, zdjął siekierę z pętli, ale jeszcze jej nie wyjmował, tylko trzymał prawą rękę pod
paltem. Ręce mu okropnie osłabły, czuł, że z każdą chwilą drętwieją i sztywnieją! Obawiał
się, że wypuści siekierę z rąk... Nagle zakręciło mu się w głowie.
— Coś pan tu nasupłał! — zniecierpliwiła się stara i ruszyła w jego stronę.
Nie miał ani chwili do stracenia. Wyjął już siekierę i oburącz, z rozmachem, jakby poza
własną świadomością, ale bez wysiłku, machinalnie, uderzył ją obuchem w głowę. Stało
się to niejako bez udziału jego siły. Lecz gdy tylko raz ją uderzył, nie wiadomo skąd,
zjawiły się siły.