zbrodnia i kara.pdf

dwa serca przebite strzałą. Katarzyna Iwanowna oburzyła się i głośno zauważyła przez
stół, że przysłał to „pijany osioł". Pani Amalia Iwanowna również miała złe przeczucia, przy
tym dotknięta do żywego wyniosłością Katarzyny Iwanowny chciała przerwać przykry
nastrój i zwrócić uwagę towarzystwa na siebie. Ni z tego, ni z owego zaczęła opowiadać,
że jakiś jej znajomy „Karl z apteki" jechał w nocy dorożką i że „dorożkarz chciał go zapijać
i Karl go barso, barso prosił, szeby on go nie zapijał, i płakał i rence sloszyl i wistraszyl, i
strach jemu serce pszebil". Katarzyna Iwanowna wprawdzie uśmiechnęła się, ale zaraz
dodała, że Amalia Iwanowna nie powinna opowiadać anegdotek po rosyjsku. Ta obraziła
się jeszcze bardziej i odpowiedziała, że jej „Vater aus Berlin1 był barso, barso waszny
człowiek i siągle rence do kieszeń właził". Skłonna do śmiechu Katarzyna Iwanowna nie
wytrzymała i roześmiała się serdecznie, tak że Amalia Iwanowna zaczęła ostatecznie
tracić cierpliwość i już ledwo się hamowała.
— To dopiero sowa! — szepnęła znowu Katarzyna Iwanowna do Raskolnikowa, prawie
rozbawiona. — Chciała powiedzieć: chodził z rękoma w kieszeniach, a powiedziała, że
sięgał do cudzej kieszeni, kchy, kchy! Czy zwrócił pan uwagę, że w ogóle ci wszyscy
petersburscy cudzoziemcy, zwłaszcza zaś Niemcy, którzy do nas skądciś przyjeżdżają,
wszyscy są od nas głupsi! Zgodzi się pan, bo jakżeż można opowiadać, że „Karłowi z
apteki strach serce pszebil" i że ten (ciapciak!) zamiast
1 Yater aus Berlin (niem.) — ojciec z Berlina.
458
związać dorożkarza „rence sloszyl, płakał i barso, barso prosił". Ach, co za idiotka! Myśli,
że to jest bardzo wzruszające, i nie wie, jaka jest głupia! Uważam, że ten pijany intendent
jest mądrzejszy od niej, przynajmniej widać, że moczymorda przepity do szpiku kości, a
tamci wszyscy są tacy spokojni i poważni... Jak to siedzi, oczy wybałuszyła. Gniewa się!
Gniewa się! Cha, cha, cha! Kchy, kchy, kchy!
Rozbawiona Katarzyna Iwanowna wdała się w różne szczegóły i wreszcie zaczęła
opowiadać, jak dzięki otrzymanej emeryturze na pewno założy w swym rodzinnym
mieście T... pensjonat dla dobrze urodzonych panien. Ponieważ dotychczas sama jeszcze
nie mówiła o tym Raskolnikowowi, więc teraz z zapałem wdała się w najponętniejsze
szczegóły. Nie wiadomo skąd znalazł się w jej ręku ten sam „list pochwalny", o którym
wspominał Raskolnikowowi nieboszczyk Marmieładow, wyjaśniając mu w knajpie, że żona
jego, Katarzyna, kończąc instytut, tańczyła z szalem „przed gubernatorem i innymi
osobistościami". Oczywiście, „list pochwalny" miał teraz posłużyć jako dowód, że
Katarzyna Iwanowna ma prawo do założenia pensji. Ale przede wszystkim był
przygotowany dla ostatecznego pognębienia „obydwu wyfiokowanych lafirynd" na
wypadek, gdyby przyszły na stypę. Miał im wyraźnie dowieść, że Katarzyna Iwanowna
pochodzi z bardzo porządnego, „nawet arystokratycznego domu, jest córką pułkownika, a
już na pewno jest czymś lepszym od jakichś awanturnic, których tyle się namnożyło w
ostatnich czasach". „List pochwalny" zaczai krążyć wśród pijanych gości bez protestu ze
strony Katarzyny Iwanowny, gdyż rzeczywiście wymieniono w nim en toutes lettres1, że
jest ona córką radcy dworu i kawalera orderów, a zatem w samej rzeczy córką niemal
pułkownika. Katarzyna Iwanowna w zapale wykładała wszystkie szczegóły przyszłego,
pięknego i spokojnego życia w T..., mówiła o nauczycielach gimnazjum, którym powierzy
wykłady
En toutes lettres (fr.) — tu: czarno na białym.
459
na pensji, o czcigodnym staruszku Francuzie Mangaut, który ją samą uczył francuskiego
w instytucie, a który mieszka jeszcze dotychczas w T... i na pewno przyjmie u niej lekcje
na umiarkowanych warunkach. Przyszła kolej i na Sonię, „która uda się do T... wraz z
Katarzyną Iwanowną i będzie jej tam we wszystkim pomagać". W tym miejscu ktoś przy
końcu stołu parsknął śmiechem. Katarzyna Iwanowną, jakkolwiek starała się udać, że z
pogardy nie zwróciła na to uwagi, jednak umyślnie podniesionym głosem poczęła z