zbrodnia i kara.pdf

— A więc co z tym przejechanym? Przerwałem ci! — zapytał pośpiesznie Razumichin.
— Co? — Raskolnikow zdawał się budzić ze snu. — Tak, a więc zawalałem się krwią, gdy
pomagałem go nieść do mieszkania... Tak, mamo, popełniłem wczoraj rzecz nie do
darowania; rzeczywiście byłem niespełna rozumu. Wszystkie pieniądze, które mi
przysłałaś... dałem jego żonie... na pogrzeb. Została wdową, jest to suchotnica godna
litości... troje małych dzieci, głodne sieroty... W domu nie ma nic... jest tam także córka...
Gdybyście to na własne oczy widziały, też byście się ulitowały... Co prawda nie miałem
wcale prawa, przyznaję to, szczególnie, że wiem, jak ciężko wam przyszło uzyskanie tych
pieniędzy. Aby pomagać, trzeba wpierw mieć prawo, w przeciwnym razie: Crevez chiens,
si vous rietes pas contentsl\ — zaśmiał się. — Czyż nieprawda, Duniu?
— Nieprawda — odparła Dunia stanowczo.
— Ba! Więc ty masz... własne zdanie!... — wymamrotał, patrząc na nią prawie z
nienawiścią i uśmiechając się drwiąco.
— Powinienem był wziąć to pod uwagę... No, ale trudno, bardzo ci się to chwali i nawet
lepiej dla ciebie... gdy dojdziesz do granicy, której nie będziesz mogła przekroczyć,
będziesz nieszczęśliwa, a gdy ją przekroczysz, będziesz może jeszcze nieszczęśliwsza...
A zresztą, wszystko to nie ma sensu! — dodał z irytacją, zły sam na siebie za mimowolną
szczerość. — Chciałem tylko powiedzieć, że proszę cię, mamo, o wybaczenie
— zakończył krótko i węzłowato.
1 Crevez chiens... (fr.) — Zdychajcie psy, jeśli jesteście niezadowoleni.
278
— Ależ, Rodia, jestem pewna, że wszystko, co robisz, jest dobre! — rzekła matka z
radością.
— Niech mama nie będzie tego taka pewna — odparł, wykrzywiając usta w uśmiechu.
Zaległo milczenie. W całej rozmowie i w tym milczeniu wyczuć można było napięcie,
podobnie jak w pogodzeniu się i w przebaczeniu. Czuli to wszyscy.
„Wygląda, jakby się mnie bały" — pomyślał Raskolnikow, patrząc spod oka na matkę i
siostrę. I rzeczywiście Pulcheria Aleksandrowna im dłużej milczała, tym większy ogarniał
ją lęk.
„Gdy były daleko, to zdawało mi się, że bardzo je kocham"
— przemknęła mu przez głowę myśl.
— Czy wiesz, Rodia, że Marfa Pietrowna umarła? — rzekła nagle Pulcheria
Aleksandrowna.
— Jaka Marfa Pietrowna?
— Ach, mój Boże, Marfa Pietrowna Swidrygajłowa! Pisywałam ci przecież tyle o niej.
— A tak, przypominam sobie... A więc umarła? Naprawdę?
— zawołał jakby nagle zbudzony. — Rzeczywiście umarła? Co się stało?
— Wyobraź sobie, że zmarła nagle! — pośpieszyła z odpowiedzią Pulcheria
Aleksandrowna, zachęcona jego zainteresowaniem. — I to właśnie w tym czasie, gdy
wysłałam list do ciebie, nawet tego samego dnia! Pomyśl sobie, że chyba ten straszny
człowiek był przyczyną jej śmierci. Mówiono, że skatował ją niemiłosiernie!
— Czy tak źle żyli ze sobą? — zwrócił się z zapytaniem do siostry.
— Wprost przeciwnie. On był wobec niej zawsze bardzo cierpliwy i układny. W niektórych
wypadkach nawet zbyt cierpliwy wobec jej postępowania, przez całe siedem lat... W
końcu jednak stracił cierpliwość!
— A więc on wcale nie jest taki straszny, skoro wytrzymał siedem lat. Zdaje mi się, że ty,
Duniu, bronisz go?
279
— Nie, nie, on jest okropnym człowiekiem! Nie mogę sobie nawet gorszego wyobrazić —
odparła Dunia, wzdragając się, zmarszczyła brwi i zamyśliła się.