zbrodnia i kara.pdf

krzesła i z wyrazem jakiegoś szczególnego zachwytu zaczęła składać ukłony, ale oficer
nie zwrócił na nią najmniejszej uwagi, ona zaś nie miała już odwagi w jego obecności
usiąść z powrotem. Był to pomocnik komisarza, o poziomo sterczących, rudawych
wąsach i niezwykle drobnych rysach twarzy, które zresztą nie wyrażały nic prócz
specyficznej bezczelności. Spode łba, a nawet z pewnym oburzeniem spojrzał na
Raskolnikowa, który mimo łachmanów i ogólnie nędznego wyglądu trzymał się godnie,
przez nieostrożność też zbyt otwarcie i uporczywie patrzył na porucznika, tak że go to
nawet dotknęło.
1 Ich danke (niem.) — dziękuję.
130
— A ty tu z czymY — krzyknął na niego, dziwiąc się zapewne, że taki obdartus ani myśli
zmieszać się i skulić pod jego jowiszowym1 spojrzeniem.
— Przyszedłem... na wezwanie... — odpowiedział z pewną nonszalancją Raskolnikow.
— To w sprawie egzekwowania pieniędzy od tego pana, od studenta — pośpiesznie
wyjaśnił sekretarz, odrywając się od papierów. — Proszę! — podsunął Raskolnikowowi
księgę, wskazując mu odpowiednią rubrykę. — Proszę przeczytać!
„Pieniędzy? Jakich pieniędzy? — pomyślał Raskolnikow.
— Ale... w każdym razie nie w tamtej sprawie!" I aż drgnął z radości. Od razu poczuł
niewymowną ulgę. Kamień spadł mu z serca.
— A na którą godzinę wezwano pana, szanowny panie?
— wrzasnął porucznik, czując się, nie wiadomo dlaczego, coraz bardziej dotknięty. — Na
dziewiątą, a teraz jest już po jedenastej!
— Wręczono mi wezwanie nie dalej jak piętnaście minut temu — głośno i jakby przez
ramię rzucił Raskolnikow, który naraz też się rozzłościł, czego się sam nawet nie
spodziewał, ale sprawiło mu to pewne zadowolenie. — Dosyć chyba, że będąc chorym, z
gorączką, przyszedłem.
— Proszę mi tu nie wrzeszczeć!
— Ja nie wrzeszczę, tylko mówię zupełnie spokojnie, to pan na mnie krzyczy; jestem
studentem i nie pozwolę na siebie krzyczeć.
Porucznik zdenerwował się do tego stopnia, że w pierwszej chwili nie był w stanie słowa z
siebie wydobyć i tylko parskał pianą. Wreszcie zerwał się z miejsca.
— Proszę mi tu mil-czeć! Jest pan w urzędzie! Tu nie miejsce na impertynencje.
1 Jowiszowe spojrzenie — spojrzenie władcze i groźne; Jowisz — w mitologii rzymskiej
bóg błyskawic, piorunów i wszelkich zjawisk przyrody.
131
— i pan jest w urzędzie; — poamosi gios również nikow. — A prócz tego, że pan krzyczy,
to jeszcze pan pali papierosa, czyli że pan nam wszystkim uwłacza. — Rąbnąwszy taką
orację, Raskolnikow poczuł niewymowną rozkosz.
Sekretarz przyglądał im się z uśmiechem. Krewki porucznik był wyraźnie skonfundowany.
— To nie pańska sprawa! — odburknął wreszcie nienaturalnie głośno. — Proszę udzielić
stosownych wyjaśnień w wiadomej sprawie. Niech mu pan pokaże, Aleksandrze
Grigorjewi-czu. Skarżą się na pana! Pieniędzy pan nie płaci! A tu taki tuz!
Ale Raskolnikow już go nie słuchał, pośpiesznie chwycił papier, szukając gorączkowo
rozwiązania zagadki. Przeczytał go raz i drugi, ale nic nie zrozumiał.
— Co to znaczy? — zapytał sekretarza.
— Żądają wyegzekwowania od pana należności na podstawie weksla. Musi pan albo
zapłacić, i to wraz z kosztami egzekucji, odsetkami za zwłokę itd., albo też złożyć
oświadczenie na piśmie ze wskazaniem terminu zapłaty z równoczesnym zobowiązaniem
się do nieopuszczania stolicy oraz nie-sprzedawania i nieukrywania posiadanego mienia.
Wierzyciel zaś władny jest sprzedać pańskie mienie, a z panem postąpić wedle prawa.
— Ale... nie jestem nikomu nic winien!