zbrodnia i kara.pdf

widzieli, i rozwinął. Był to banknot sturublowy, złożony w ośmioro. Łużyn zatoczył krąg
ręką, pokazując go wszystkim.
— Złodziejka! Przesz z mieszkanie! Polic! Polic! — zawyła Amalia Iwanowna. — Ich
tszeba Sybir wiganiać! Presz!
Ze wszystkich stron rozlegały się krzyki. Raskolnikow milczał, nie spuszczał oczu z Soni, z
rzadka tyko rzucając szybkie spojrzenia na Łużyna. Sonia stała w tym samym miejscu jak
wryta, nawet prawie że nie była zdziwiona. Nagle krew uderzyła jej do twarzy, krzyknęła i
zasłoniła się rękami.
— Nie, to nie ja! Ja nie wzięłam! Ja nie wiem! — krzyczała z rozdzierającym serce jękiem i
rzuciła się do Katarzyny Iwanowny. Ta schwyciła ją i mocno przycisnęła do siebie, jakby
chcąc zasłonić ją własną piersią.
— Sonia, Sonia! Ja nie wierzę! — krzyczała (bez względu na oczywistość) Katarzyna
Iwanowna, kołysząc ją w ramionach jak dziecko, obsypując pieszczotami, chwytając jej
ręce i wpijając się w nie pocałunkami. — Czy ty byś wzięła? Cóż to za głupcy! O, Boże!
Głupcy jesteście, głupcy! — krzyczała, zwracając się do wszystkich. — Nie wiecie, co to
za serce, co to za dziewczyna! Ona by wzięła, ona! Przecież ona swoją ostatnią koszulę
zdejmie, sprzeda, bosa pójdzie i wam odda, kiedy będziecie potrzebowali, taka ona jest!
Żółtą książkę dostała, bo moje dzieci ginęły z głodu, sprzedawała się dla nas... Ach, mój
mężu, mój mężu! Ach, mój mężu, mój mężu! To masz dopiero stypę! Boże! Brońcież jej,
czego stoicie wszyscy! Panie Rodio-nie! Dlaczego pan jej nie broni? Czyżby pan też nie
wierzył? Jej małego palca nie jesteście warci, wszyscy, wszyscy! Boże! Brońcież jej w
końcu!
468
Płacz biednej, suchotniczej, opuszczonej Katarzyny Iwanow-ny wywarł silne wrażenie na
obecnych. Tyle było żalu, tyle cierpienia w wykrzywionej bólem, wyschłej, suchotniczej
twarzy, w zaschłych, pokrytych spieczoną krwią ustach, w ochrypłym krzyku, w łkaniu
podobnym do płaczu dziecka, w tej ufnej, dziecięcej, a zarazem rozpaczliwej prośbie o
obronę, że zdawało się, iż wszystkim zrobiło się żal tej nieszczęsnej kobiety. Łużyn
zwłaszcza ulitował się zaraz:
— Łaskawa pani! Łaskawa pani! — wołał przekonywającym tonem. — Pani to nie
dotyczy! Nikt się nie odważy winić panią o namowę lub współudział, tym bardziej że to
przecież pani wykryła, wywracając kieszeń, a zatem pani niczego nie podejrzewała.
Bardzo, ale to bardzo gotów jestem współczuć, jeżeli że tak powiem, nędza zmusiła Sofię
Siemionownę, ale dlaczego pani, mademoiselle, nie chciała się przyznać? Bała się pani
wstydu? Pierwszy krok? Może straciła pani głowę? Rzecz zrozumiała, bardzo
zrozumiała... Jednak po co się było puszczać na takie historie! Proszę państwa — zwrócił
się do wszystkich obecnych — proszę państwa! Litując się i że tak powiem, współczując,
owszem, jestem gotów przebaczyć, nawet teraz, nie zważając na to, że osobiście mnie
obrażono. Niech ten wstyd, mademoiselle, będzie dla pani nauką na przyszłość — zwrócił
się do Soni — ja puszczam to płazem, niech się na tym skończy. Dosyć!
Łużyn spojrzał zezem na Raskolnikowa. Spojrzenia ich się spotkały. Gorejący wzrok
Raskolnikowa zdawał się go palić. Tymczasem Katarzyna Iwanowna, nic już nie słysząc,
jak szalona obejmowała i całowała Sonię. Dzieci również ze wszystkich stron objęły Sonię
rączkami, Poleńka zaś, niezupełnie zresztą rozumiejąca, o co chodzi, dosłownie tonęła
we łzach i dławiona łkaniem, schowała spuchniętą od łez, ładniutką twarzyczkę na
ramieniu Soni.
— Co za podłość! — nagle rozległo się głośno od drzwi. Łużyn szybko się odwrócił.
— Co za podłość! — powtórzył Lebieziatnikow, patrząc mu badawczo w oczy.
469
Łużyn drgnął. Wszyscy to zauważyli. (Potem przypomniano to sobie.) Lebieziatnikow
wszedł do pokoju.
— I pan ośmielił się brać mnie na świadka? — powiedział, zbliżając się do Łużyna.