zbrodnia i kara.pdf

— Koniecznie chce ci ofiarować dziesięć tysięcy rubli i pragnie się raz z tobą zobaczyć w
mojej obecności.
— Zobaczyć się! Za nic w świecie! — krzyknęła Pulcheria Aleksandrowna. — Jak on śmie
proponować jej pieniądze!
Następnie Raskolnikow powtórzył (dosyć sucho zresztą) swoją rozmowę ze
Swidrygajłowem. Nie wspominał nic o zjawianiu się ducha Marfy Pietrowny, nie chcąc
wdawać się w zbędne szczegóły i mając wstręt do prowadzenia jakiejkolwiek zbytecznej
rozmowy.
— Cóżeś mu odpowiedział? — zapytała Dunia.
— Początkowo powiedziałem, że nic ci nie będę powtarzał. Wówczas oświadczył mi, że
sam wszelkimi sposobami będzie dążył do spotkania się z tobą. Zapewniał, że
namiętność jego była przelotna i że obecnie nic już do ciebie nie czuje... Nie chce, żebyś
wyszła za mąż za Łużyna. W ogóle był niewyraźny.
— Co ty sądzisz o tym, Rodia? Jaki ci się wydał?
— Przyznaję, że dokładnie nic nie rozumiem. Proponuje dziesięć tysięcy, twierdził zaś, że
nie jest bogaty. Opowiada, że wybiera się w jakąś podróż, a po dziesięciu minutach nie
pamięta, że mówił o tym. Potem nagle powiada, że ma zamiar się ożenić i że mu już
kogoś swatają... Zapewne ma jakieś cele na widoku i najprawdopodobniej — złe cele. Z
drugiej strony trudno przypuścić, żeby tak głupio zabrał się do rzeczy, jeżeli rzeczywiście
miałby jakieś złe zamiary... Naturalnie odmówiłem raz na zawsze w twoim imieniu
przyjęcia tych pieniędzy... W ogóle wydał mi się bardzo dziwny, a... nawet... zauważyłem
objawy jakby pomieszania zmysłów. Może się jednak mylę. Może to jest jakieś swoiste
krętactwo. Śmierć Marfy Pietrowny, zdaje się, zrobiła na nim wrażenie...
— Wieczny odpoczynek racz jej dać, Panie — westchnęła Pulcheria Aleksandrowna. —
Całe życie będę się za nią modliła. Co by się z nami stało, Duniu, bez tych trzech tysięcy!
Mój Boże, niczym z nieba nam spadły. Wiesz, Rodia, dziś rano miałyśmy
373
zaledwie trzy ruble przy duszy i kombinowałyśmy, jakby tu najprędzej zastawić zegarek,
żeby uniknąć pożyczki od tego tam, póki się sam nie domyśli.
Dunia zdawała się być pod silnym wrażeniem propozycji Swidrygajłowa. Stała zamyślona.
— On zamierza coś strasznego! — powiedziała szeptem do siebie, wzdragając się.
Raskolnikow spostrzegł ten jej niezwykły strach.
— Myślę, że będę musiał się raz jeszcze z nim zobaczyć — rzekł do Duni.
— Będziemy go śledzili! Ja go wyśledzę! — energicznie oświadczył Razumichin. — Oka z
niego nie spuszczę, Rodia mi pozwolił. Powiedział mi: „Pilnuj siostry!" A pani pozwoli,
Awdotio Romanowno?
Dunia uśmiechnęła się i podała mu rękę, ale troska nie schodziła z jej twarzy. Pulcheria
Aleksandrowna spoglądała na nią nieśmiało, zresztą te trzy tysiące najwyraźniej
podziałały na nią uspokajająco.
Po kwadransie toczyła się już ogólna ożywiona rozmowa. Nawet Raskolnikow, choć sam
się nie odzywał, czas jakiś przysłuchiwał się uważnie. Za to Razumichin perorował.
— I po cóż, po cóż mają panie wyjeżdżać? Co panie będą robiły w tej mieścinie? A
najważniejsze jest to, że bylibyście tu wszyscy razem, jesteście sobie bardzo potrzebni,
wierzcie mi, bardzo potrzebni! Choćby na czas jakiś... Przyjmijcie mnie na przyjaciela, na
wspólnika, a zapewniam, że założymy doskonałe przedsiębiorstwo. Posłuchajcie,
państwo, wytłumaczę wam dokładnie, o co chodzi, mam myśl! Dziś rano już o tym
myślałem, kiedy się jeszcze nic nie zdarzyło... Sprawa jest tego rodzaju: mój wuj
(zapoznam was z nim: zacny i bardzo do rzeczy starowina!) ma kapitalik, tysiąc rubli, żyje
z emerytury i na niczym mu nie zbywa. Od dwóch lat już mnie zanudza, żebym wziął te
tysiąc rubli i płacił mu po sześć procent. Wiem, o co mu chodzi: chciałby mi pomóc. W
zeszłym roku nie potrzebowałem pomocy, ale w tym roku zdecydowałem się
374