zbrodnia i kara.pdf

— nie było czym się przejmować! Po prostu wyczerpanie fizyczne! Jeden marny kufel
piwa, kawałek suchara — i w jednej chwili wzmacnia się umysł, rozjaśnia się myśl,
krzepną zamiary! Tfu, jakie to wszystko nędzne!..." Nie bacząc na to pogardliwe
splunięcie, twarz mu się rozjaśniła, jak gdyby zrzucił z siebie nagle jakiś okropny ciężar, i
przyjaznym już okiem spojrzał po obecnych w lokalu. Ale w tejże chwili jakby przez mgłę
poczuł, że cała ta skłonność do poprawy nastroju też była chorobliwa.
2 —- Zbrodnia i kara
33
W szynku o tej porze t>yło oarazo mato gości, wprocz iycn dwóch pijanych, których
spotkał na schodach, wyniosła się jeszcze cała banda, z pięć osób, z jakąś dziwką i z
harmonią. Po ich wyjściu zrobiło się jakoś ciszej i przestronniej. Pozostali jeszcze: jeden z
lekka wstawiony gość przy piwie, z wyglądu mieszczuch, i jego kolega, dryblas z siwą
brodą, w kożuchu, zupełnie pijany, który spał na ławce i od czasu do czasu, jakby przez
sen, ni stąd, ni zowąd podrywał się na ławce, rozkładał ręce, pstrykał palcami i usiłując
przypomnieć sobie słowa, ciągnął przygłupią śpiewkę:
Cały rok pieściłem żonę... Ca-ały rok pie-eściłem żo-one...
Albo ocknąwszy się nagle, zaczynał:
Przez Podiacką szedł ulicę, Spotkał dawną swą kobitę...
Ale nikt nie podzielał jego radości; nawet milczący kompan traktował wszystkie te jego
popisy wrogo i nieufnie. Był tu jeszcze jeden osobnik wyglądający na emerytowanego
urzęd-niczynę. Siedział sam przed swoją flaszką i od czasu do czasu popijał, rozglądając
się dokoła. Zdawał się być trochę podenerwowany.
II
Raskolnikow był nieprzyzwyczajony do tłumu i jako się rzekło, unikał wszelkiego
towarzystwa, szczególnie w ostatnich czasach. Ale w tej chwili coś go ciągnęło do ludzi.
Jak gdyby budziło się w nim coś nowego i zarazem potrzeba towarzystwa ludzi. Do tego
stopnia znużył go ten miesiąc samotności, rozterki i ponurej udręki, że zapragnął choćby
przez chwilę odetchnąć w innym świecie, w jakimkolwiek, toteż nie bacząc na otaczający
go brud, z przyjemnością siedział w szynku.
34
wiasciciei zaKiaau oył w innym gabinecie, ale często zaglądał do głównej sali, do której
schodził skądś po schodkach, przy tym najpierw ukazywały się jego eleganckie, starannie
wypastowane buty z czerwonymi wyłogami. Miał na sobie wyświechtaną kapotę i strasznie
zaplamioną atłasową kamizelkę, był bez krawata, a twarz błyszczała mu jak naoliwiona
żelazna kłódka. Za kontuarem stał czternastoletni chłopak, a drugi, młodszy, usługiwał.
Na kontuarze stały pokrajane ogórki, czarne suchary i dzwonka ryby; wszystko to
okropnie cuchnęło. Było tak nieznośnie duszno, że trudno było usiedzieć, a wszystko było
do tego stopnia przesiąknięte zapachem wódki, że zdawało się, iż od samego tego
zapachu można już było się upić.
Zdarzają się tego rodzaju spotkania, nawet z zupełnie nieznajomymi ludźmi, którymi
zaczynamy się interesować tak jakoś nagle, niespodzianie, zanim zamienimy choćby
jedno słowo. Takie właśnie wrażenie sprawił na Raskolnikowie ów gość przypominający
emerytowanego urzędnika. Potem niejednokrotnie przypominał sobie to wrażenie,
przypisując je nawet przeczuciu. Ciągle spoglądał na urzędnika między innymi dlatego, że
i tamten uporczywie się w niego wpatrywał, i widać było, że ma wielką ochotę wszcząć z
nim rozmowę. Na resztę obecnych w szynku, nie wyłączając gospodarza, urzędnik
spoglądał z wyrazem nudy, a zarazem z góry, z odcieniem lekceważenia, jak na ludzi
niższej kategorii i poziomu umysłowego, z którymi nie ma właściwie o czym mówić. Był to
mężczyzna po pięćdziesiątce, średniego wzrostu i dość silnej budowy, szpakowaty, z
dużą łysiną, o obrzękłej od ciągłego opilstwa i żółtej, a nawet zielonkawej twarzy oraz
podpuch-niętych powiekach, spod których łyskały wąziutkie, na kształt szparek,
zaczerwienione, ale bystre oczy.