zbrodnia i kara.pdf

łajdak Zamietow? Dlaczego on mnie obraził, pytam się pana? Albo te samobójstwa. Nie
może pan sobie wyobrazić, ile się
1 W latach sześćdziesiątych XIX w. w Rosji kobiety mogły się kształcić tylko w dwóch
zawodach: akuszerki i nauczycielki. Zawód akuszerki zdobywały w petersburskiej
Akademii Medyczno-Chirurgicznej.
611
tego namnożyło. Wszyscy oni przepuszczają ostatni grosz i odbierają sobie życie.
Dziewczęta, wyrostki, starcy... Nie dalej jak dziś rano zawiadomiono nas o pewnym
jegomościu, który niedawno przyjechał. Nile Pawłowiczu, Nile Pawłowiczu! Jak się
nazywał ten dżentelmen, o którym mamy doniesienie, że się dzisiaj zastrzelił na Stronie
Petersburskiej?
— Swidrygajłow — ochrypłym, obojętnym głosem odpowiedział ktoś z drugiego pokoju.
Raskolnikow drgnął.
— Swidrygajłow, Swidrygajłow się zastrzelił! — krzyknął.
— Co? Pan zna Swidrygajłowa?
— Tak... Znam... Niedawno przyjechał...
— Zgadza się, niedawno przyjechał. Stracił żonę, straszny hulaka, a tu nagle wziął się i
zastrzelił i to tak skandalicznie, że wprost trudno sobie wyobrazić... Zostawił w swoim
notesie kilka słów, że odbiera sobie życie w pełni władz umysłowych i prosi, żeby nikogo
nie winić za jego śmierć. Ten podobno miał pieniądze. A skąd pan go znał, jeśli wolno
zapytać?
— Znałem go... moja siostra była u nich guwernantką...
— Ba-ba-ba... Zatem może nam pan o nim coś niecoś powiedzieć. Czy pan nic nie
podejrzewał?
— Wczoraj się z nim widziałem... on... pił wino... nic nie wiedziałem.
Raskolnikow miał wrażenie, że coś spadło na niego i przytłacza go.
— Pan znów jakby pobladł. Tak tu duszno u nas...
— No, czas na mnie — bąknął Raskolnikow — przepraszam, że zabrałem panu czas...
— Ależ proszę bardzo, ile pan tylko zechce! Bardzo mi było miło, bardzo się cieszę...
Proch wyciągnął rękę.
— Chciałem tylko... ja do Zamietowa...
— Rozumiem, rozumiem, bardzo mi było miło.
— Ja... bardzo się cieszę... do widzenia... — uśmiechnął się Raskolnikow.
612
Wyszedł, chwiejąc się na nogach. Miał zawroty głowy. Zaczął schodzić po schodach,
opierając się prawą ręką o ścianę. Zdawało mu się, że jakiś stróż, idący z książką na górę
do kancelarii, potrącił go, że jakiś psiak jazgotliwie ujada gdzieś na niższym piętrze, że
jakaś kobieta krzyknęła i rzuciła w psiaka wałkiem. Zszedł na podwórze. Na podwórzu tuż
koło bramy stała blada, zmartwiała Sonia i patrzyła na niego z przerażeniem. Stanął przed
nią. Ból, rozpacz i męka malowały się na jej twarzy. Załamała ręce. Żałosny, blady
uśmiech ukazał się na jego ustach. Postał, uśmiechnął się raz jeszcze i wrócił na górę.
Proch siedział i grzebał się w jakichś papierach. Przed nim stał ten sam stróż, który przed
chwilą potrącił Raskolnikowa, wchodząc po schodach.
— A-a-a! Pan znowu! Zapomniał pan coś?... Ale co panu jest?
Raskolnikow ze zbielałymi ustami, z nieruchomym spojrzeniem wolno podszedł do niego,
do samego biurka, oparł się o nie ręką, chciał coś powiedzieć, ale nie mógł. Tylko
bełkotliwe dźwięki wychodziły mu z gardła.
— Panu jest słabo, krzesło! Niech pan siada, proszę krzesło, niech pan siada! Wody!
Raskolnikow osunął się na krzesło, lecz nie spuszczał oczu z bardzo nieprzyjemnie
zaskoczonego Procha. Patrzyli przez chwilę na siebie i czekali. Przyniesiono wodę.
— To ja... — zaczął Raskolnikow.
— Niech pan napije się wody.