zbrodnia i kara.pdf

Sonia z wahaniem podeszła do stołu, z niedowierzaniem wysłuchawszy dziwnej
propozycji Raskolnikowa. Wzięła jednak książkę do ręki.
— Czy pan tego nie czytał? — zapytała, spojrzawszy na niego przez stół z ukosa. Głos jej
stawał się coraz surowszy.
— Czytałem dawno temu, kiedy się uczyłem. Czytaj!
— W cerkwi pan nie słyszał?
— Ja... nie chodzę. A ty często chodzisz?
— N-nie... — szepnęła Sonia. Raskolnikow uśmiechnął się.
— Rozumiem. Zatem na pogrzeb ojca jutro też nie pójdziesz?
— Pójdę. W zeszłym tygodniu także byłam... na mszy żałobnej.
— Za kogo?
— Za Lizawietę. Zabili ją, siekierą.
Nerwy drgały w nim coraz bardziej. W głowie zaczęło mu się mącić.
— Przyjaźniłaś się z Lizawietą?
— Tak... Ona była sprawiedliwa... przychodziła... rzadko... nie mogła... Czytywałyśmy i...
rozmawiałyśmy. Będzie oglądała oblicze Boga.
Dziwne wydało mu się to książkowe wyrażenie i znowu niespodzianka: jakieś tajemnicze
spotkania z Lizawietą, a obie opętane.
„I mnie ogarnie tutaj opętanie! To zaraźliwe" — pomyślał.
— Czytaj! — ponaglił Sonię rozdrażniony. Sonia wahała się jeszcze. Serce jej biło. Nie
mogła się odważyć
— ona jemu ma czytać. Patrzył, w męce niemal, na „nieszczęsną obłąkaną".
390
— Po co to panu? Przecież pan jest niewierzący? — szepnęła urywanym głosem.
— Czytaj! Chcę tego! — nalegał. — Czytałaś przecież Lizawiecie.
Sonia otworzyła książkę i wyszukała miejsce. Ręce jej się trzęsły, brakło tchu. Dwa razy
zaczynała czytać i nie mogła wymówić pierwszej sylaby.
— „A zachorował niejaki Łazarz z Betanii"1 — zaczęła wreszcie z wysiłkiem, lecz przy
trzecim wyrazie głos jej drgnął i urwał się nagle, jak pęknięta struna. Dech jej zaparło,
ciężar przygniatał jej piersi.
Raskolnikow poniekąd rozumiał, dlaczego Sonia nie mogła się przemóc, by mu czytać. A
im bardziej rozumiał, tym brutalniej nalegał, by czytała. Zbyt dobrze wyczuwał, jak trudno
przychodziło jej teraz zdradzenie i uzewnętrznienie swego ja. Rozumiał, że te uczucia
rzeczywiście stanowiły jej prawdziwą, dawną tajemnicę, jeszcze z czasów
najwcześniejszej młodości, gdy mieszkała z rodziną, przy nieszczęsnym ojcu i obłąkanej z
niedoli macosze, pośród głodnych dzieci, potwornych wrzasków i wymówek. Zarazem był
przekonany, że chociaż, zabierając się do czytania, Sonia cierpiała i bała się czegoś
bardzo, mimo to gorąco pragnęła czytać, nie zważając na swoją udrękę i obawy. I właśnie
jemu, żeby słyszał. I właśnie teraz, „cokolwiek ma się stać potem!..." Ujrzał to w jej
oczach, zrozumiał z radosnego poruszenia!... Przemogła się, opanowała ściskający
gardło spazm, który przerwał jej w połowie wersetu, i czytała dalej jedenasty rozdział
ewangelii św. Jana. Doczytała do dziewiętnastego wersetu.
— „I przyszło wielu Żydów do Marty i Marii, aby je pocieszyć po stracie brata. Gdy więc
Marta usłyszała, że Jezus idzie, wybiegła na jego spotkanie; ale Maria siedziała w domu.
Rzekła więc Marta do Jezusa: Panie! Gdybyś tu był, nie byłby umarł brat mój. Ale i teraz
wiem, że o cokolwiek byś prosił Boga, da ci to Bóg".
Tu i dalej według ewangelii św. Jana (J 11, 1-45).
391
Tu przerwała, czując ze wstydem, że głos jej znów drgnął i może się załamać...
— „Rzekł jej Jezus: Zmartwychwstanie brat twój. Odpowiedziała mu Marta: Wiem, że
zmartwychwstanie przy zmartwychwstaniu w dniu ostatecznym. Rzekł jej Jezus: Jam jest