zbrodnia i kara.pdf

matkę, zdając sobie sprawę z jej szaleństwa, nie odchodziła od niej, straciła głowę i
ocierając ukradkiem łzy, rozglądała się niespokojnie dokoła. Tłum i ulica przerażały ją.
Sonia nie odstępowała od Katarzyny Iwanowny, płakała i zaklinała ją co chwila, żeby
wróciła do domu. Ale ta była nieubłagana.
— Daj spokój, Soniu, zostaw mnie! — mówiła szybko, dysząc i kaszląc. — Jak dziecko nie
rozumiesz, o co chodzi! Powiedziałam ci już raz, że nie wrócę do tej zapijaczonej Niemki.
Niech wszyscy zobaczą, cały Petersburg, jak żebrzą dzieci szlachetnego ojca, który całe
życie uczciwie i wiernie służył i umarł, rzec można, na posterunku. — Katarzyna
Iwanowna zdążyła już sobie wymyślić tę historię i ślepo w nią
502
uwierzyć. — Niech, niech to zobaczy ten podły generał. Głupia jesteś, Soniu: z czego
mamy żyć teraz, powiedz? Dosyć już szarpaliśmy ciebie, nie chcę dłużej! Ach, to pan,
Rodionie Romanowiczu! — krzyknęła, zobaczywszy Raskolnikowa.
— Niech pan wytłumaczy tej głuptasce — rzuciła się do niego
— że nic mądrzejszego nie można było wymyślić! Kataryniarze dobrze zarabiają, a nas
wszyscy wesprą, kiedy się dowiedzą, że jesteśmy biedną, szlachetną, osieroconą rodziną,
a ten podły generał na pewno wyleci z posady, zobaczy pan! Codziennie będziemy
chodzili pod jego okna, a kiedy będzie przejeżdżał najjaśniejszy pan, padnę na kolana,
wypchnę dzieci naprzód i wskażę na nich: „Broń ich, ojcze!" On jest ojcem dla sierot, jest
miłosierny, obroni, zobaczy pan, a tego marnego generała... Lo-nia!... Tenez-vous droitel\
Kola, zaraz ty będziesz znowu tańczył. Czego chlipiesz? Znowu chlipie. Czego się boisz,
głuptasku? O Boże, Rodionie Romanowiczu, co ja mam z nimi zrobić? Żeby pan wiedział,
jakie to niezdarne! Czyż można z nimi coś zrobić!...
Sama prawie płacząc (co nie przeszkadzało jej zresztą w wyrzucaniu bez przerwy potoku
słów), wskazywała mu chlipiące dzieci. Raskolnikow próbował namówić ją do powrotu do
domu. Chcąc oddziałać na jej ambicję, zauważył nawet, że nie wypada, aby chodziła po
ulicach jak kataryniarz, skoro zamierza zostać przełożoną pensji dla szlachetnie
urodzonych panien.
— Pensji, cha, cha, cha! Gruszki na wierzbie! — krzyknęła Katarzyna, wybuchnęła
śmiechem i zaniosła się kaszlem.
— Nie, proszę pana, skończyły się marzenia! Wszyscy nas opuścili!... A ten z
przeproszeniem generał... Wie pan, rzuciłam w niego kałamarzem, stał akurat w
poczekalni na stole, przy arkuszu, na który się interesanci wpisywali, ja też się wpisałam,
rzuciłam i uciekłam. O, podli, podli! Pluję na nich, teraz sama będę utrzymywała dzieciaki,
obejdę się bez łaski! Dosyć już wymęczyliśmy ją — wskazała na Sonię. — Poleńko, ile
Tenez-vous droite! (fr.) — Trzymaj się prosto!
503
zebraliśmy, pokaż! Jak to? Tylko dwie kopiejki? O łotry! Nic nie dają, biegają tylko za nami
z wywieszonymi jęzorami! Czego się ten dureń śmieje? — wskazała na kogoś w tłumie. —
To wszystko dlatego, że ten Kola jest taki niezdarny, co za bachor! Czego chcesz,
Poleńko? Mów ze mną po francusku, parlez-moi franęais1. Uczyłam cię przecież, umiesz
kilka zdań!... Inaczej nie odróżnią was, dzieci z dobrej rodziny, dobrze wychowanych, od
zwykłych kataryniarzy. Nie przedstawiamy przecież jakiegoś tam Czarnego Piotrusia, ale
zaśpiewamy wytworny romans... Ach, prawda! Co by tu zaśpiewać? Przeszkadzacie mi
ciągle, a my... rozumie pan, zatrzymaliśmy się tu, żeby wybrać coś takiego do śpiewu,
żeby Kola mógł przy tym tańczyć... Bo my, jak pan widzi, wszystko bez przygotowania.
Trzeba się umówić, żeby wszystko szło składnie, to pójdziemy na Newski prospekt, tam
jest o wiele więcej ludzi z towarzystwa, zaraz nas zauważą. Lonia umie Chutorek... Ale
wciąż tylko Chutorek i Chutorek, wszyscy to śpiewają! Musimy zaśpiewać coś o wiele
szlachetniejszego... No, Poleńko, wymyśliłaś coś, mogłabyś ty przynajmniej pomóc
matce! Pamięci nie mam, pamięci mi brak, bo sama bym sobie coś przypomniała! Nie
możemy przecież śpiewać Gdy huzar wsparty na szabli2] Ach, zaśpiewamy po francusku