zbrodnia i kara.pdf

„gruntownie" dyskutowała, czy „przestępstwo" Raskolnikowa istotnie zasługiwało na
„karę", czy dobrowolne poddanie się przezeń „karze" nie było raczej brakiem tylko
charakteru.
To łączenie nieustanne sprzeczności krańcowych, nie dających się pogodzić w umyśle
normalnego Europejczyka, cechuje w równej mierze, jak Dostojewskiego, wszystkich w
ogóle autorów rosyjskich końca XIX i początku XX stulecia... Rewolucja. Studium
społeczno-psychologiczne, Warszawa 1921, s. 11-12.
• Kornel Makuszyński
Męka Raskolnikowa, kiedy się jak na torturach wije wobec sędziego śledczego, jest
naprawdę torturą. Czuje się, bez przesady, że śmiertelna ironia tych dwóch ludzi krwią
ocieka; że kara za zbrodnię jest straszną, że bankructwo idei Raskolnikowa jest czymś
równym śmierci albo bardziej od śmierci bolesnym.
Dusze z papieru, t. II, Lwów 1991, s. 132.
• Jan Lechoń
Myślałem dziś sobie, że jednak Dostojewski przyniósł światu coś nowego, bo inaczej tak
by ludźmi nie wstrząsnął, nie zrobił takiego przewrotu w literaturze. To nowe — to była
solidarność z przestępcą, to było utożsamienie się z Mitią Karamazowem i
Raskolnikowem. Przedtem to byli „oni", od Dostojewskiego — to jesteśmy „my". Pomimo
całej obcości Dostojewskiego dla mnie rozumiem, że to było odkrycie.
Dziennik, t. 2, Warszawa 1992, s. 221.
Stanisław Mackiewicz
Dostojewski zuchwale pyta się, czy zasady moralności religijnej winny naprawdę
obowiązywać, i skruszony odpowiada, że tak. Jest to proces wszczęty, aby nas przekonać
o prawdzie Ewangelii. Zbrodnia i kara to postawienie pytania, czy trzeba, czy nie trzeba
słuchać dziesięciorga przykazań.
Dostojewski, Warszawa 1957, s. 151.
• Jarosław Iwaszkiewicz
Petersburg fascynuje zawsze Dostojewskiego. Pisarz nie daje szczegółowego opisu
miasta, jakby to uczynił Balzak, ale miasto to, chyba najdziwniejsze, najosobliwsze i
najbardziej fascynujące miasto Europy, jest obecne w jego opowiadaniach i powieściach.
Powiedziałbym, że Petersburg jest razem z Raskol-nikowem bohaterem Zbrodni i kary.
Petersburg, Warszawa 1977, s. 36.
• Czesław Miłosz
Raskolnikow nie uznaje za swoją winę zabójstwa lichwiarki i jej siostry, za winę uznaje
swoją słabość, wskutek której został pokonany przez społeczeństwo.
Dostojewski i Sartre, b.m., 1984, s. 10.
• Telesfor Poźniak
Zainteresowanie Dostojewskim w Rosji w latach dziewięćdziesiątych wzrosło znacznie
dzięki powszechnemu uwielbieniu Artura Schopenhauera, a szczególnie Fryderyka
Nietzschego, który jak wiadomo, nazywał autora Zbrodni i kary jedynym psychologiem,
który go czegoś nauczył.
Dostojewski w kręgu symbolistów rosyjskich, Wrocław 1969, s. 14-15.
Kyszard hTzybylski