zbrodnia i kara.pdf

Dunia była mu wprost niezbędna; nawet nie dopuszczał myśli o wyrzeczeniu się jej.
Dawno już, od szeregu lat z lubością myślał o małżeństwie, ale wciąż czekał i ciułał
pieniądze. W najgłębszej tajemnicy napawał się myślą o pannie czystej i biednej
(koniecznie biednej), bardzo młodej, bardzo ładnej, z dobrej rodziny, wykształconej,
bardzo zahukanej, nadzwyczaj ciężko doświadczonej przez los, bardzo pokornej, która by
przez całe życie uważała go za swego zbawcę, ubóstwiała go, podporządkowywałaby mu
się, podziwiała jego i tylko jego. Ileż scen, ileż lubych epizodów na ten kuszący i
drastyczny temat stworzył w swojej wyobraźni, odpoczywając po pracy. I oto marzenie tylu
lat prawie się urzeczywistniało: uroda i wykształcenie Awdotii Romanowny uderzyły go,
beznadziejność jej losu rozzuchwaliła go do ostateczności. To przewyższało jego
marzenia: spotkał dziewczynę dumną, z charakterem, cnotliwą, lepiej wychowaną i
wykształconą niż on (zdawał sobie z tego sprawę). I to stworzenie będzie mu całe życie
niewolniczo wdzięczne za jego czyn bohaterski i z uwielbieniem zaprze się siebie dla
niego, on zaś będzie panował absolutnie i niepodzielnie!... Zbiegiem okoliczności tuż
przed samymi zaręczynami, po długim wyczekiwaniu i namyśle postanowił w końcu
zmienić karierę i wypłynąć na szersze wody, a jednocześnie powoli wejść w wyższe sfery
towarzyskie, o czym od dawna marzył z utęsknieniem... Słowem postanowił spróbować
szczęścia w Petersburgu. Wiedział dobrze, że przy pomocy kobiet można wygrać „nader,
ale to nader dużo". Urok prześlicznej, dobrze ułożonej, wykształconej kobiety mógł
zadziwiająco ozdobić jego drogę, wabić ku niemu, otoczyć go aureolą... I oto wszystko
przepadło! Jak piorun uderzyło w niego to nagłe, bezsensowne zerwanie. Był to jakiś
potworny żart, nonsens! On się tylko odrobinę postawił, nie zdążył się nawet
wypowiedzieć, żartował tylko, trochę się uniósł, a tak się to na serio skończyło. W końcu
przecież on nawet już po swojemu kochał Dunię, panował już
371
nad mą w swycn marzeniach, a tu nagle... Nie! Jutro, jutro należy wszystko odrobić,
załagodzić, naprawić, a przede wszystkim zniszczyć tego zuchwałego młokosa,
smarkacza, który był winien wszystkiemu. Z przykrością przypominał sobie mimo woli
Razumichina, choć zresztą uspokajał się łatwo w tym względzie: „Także pomysł stawiać
nas na równi!" Ale jeżeli się bał kogoś naprawdę, to jedynie Swidrygajłowa. Jednym
słowem, czekało go wiele kłopotów.
— Nie, to ja, ja najbardziej zawiniłam — mówiła Dunia, obejmując i całując matkę. —
Skusiły mnie jego pieniądze, ale przysięgam ci, Rodia, nie zdawałam sobie sprawy z tego,
że to taki marny człowiek. Gdybym poznała się na nim od razu, nic w świecie by mnie nie
skusiło! Nie wiń mnie, proszę.
— Bóg ustrzegł! Bóg ustrzegł! — mamrotała Pulcheria Aleksandrowna, ale tak
machinalnie, jak gdyby nie zdawała sobie sprawy z tego, co zaszło.
Wszyscy się cieszyli, po pięciu minutach zaczęły się nawet śmiechy. Niekiedy tylko,
przypominając sobie o tym, co zaszło, Dunia ściągała brwi i bladła. Pulcheria
Aleksandrowna nie spodziewała się wcale, że również będzie się cieszyć: jeszcze tego
dnia rano zerwanie z Łużynem uważałaby za straszną katastrofę. Za to Razumichin był
uszczęśliwiony. Nie odważył się jeszcze z tym zdradzić, ale trząsł się jak w febrze, jakby
pięciopudowy ciężar spadł mu z serca. Teraz ma prawo poświęcić im życie, służyć im...
Zresztą któż to może wiedzieć, co się teraz jeszcze zdarzy! Lecz ze wzmożonym lękiem
odpędzał wszelkie marzenia, bojąc się swej wyobraźni. Tylko Raskol-nikow nie ruszył się
z miejsca, niemal ponury i roztargniony. On, który najbardziej nalegał na zerwanie z
Łużynem, teraz jakby najmniej interesował się tym, co zaszło. Dunia mimo woli pomyślała,
że ciągle jeszcze jest zły na nią, Pulcheria Aleksandrowna zaś przyglądała mu się lękliwie.
— Cóż powiedział ci Swidrygajłow? — podeszła do niego Dunia.
372
— Ach, prawda! — zawołała Pulcheria Aleksandrowna. Raskolnikow podniósł głowę.