zbrodnia i kara.pdf

plany na przyszłość. Byli pewni, że za pięć lat będą mogli przenieść się na Syberię. Do
tego czasu liczyli tam na Sonię.
619
Pulcheria Aleksandrowna z radością pobłogosławiła związek córki z Razumichinem, lecz
po ślubie była jakby jeszcze bardziej smutna i przygnębiona. Żeby zrobić jej przyjemność,
Razumichin opowiedział jej między innymi o studencie i jego schorzałym ojcu, o tym, że
Rodia uległ poparzeniu, ratując w zeszłym roku dwoje małych dzieci z płomieni. Obie te
historie doprowadziły umysł Pulcherii Aleksandrowny, i tak już rozstrojony, do stanu
niemal euforii. Bez przerwy mówiła o tym. Nawiązywała rozmowy na ulicy (chociaż Dunia
zawsze jej towarzyszyła). W omnibusach, w sklepach chwytała ludzi i opowiadała im o
swoim synu, o jego artykule, o tym, jak pomagał studentowi, poparzył się podczas pożaru
i tak dalej. Dunia sama już nie wiedziała, jak ją powstrzymać. Poza niebezpieczeństwem,
jakim groził stan takiego chorobliwego podniecenia, istniała również obawa, że ktoś mógł
sobie przypomnieć nazwisko Raskolnikowa w związku z głośnym procesem i zacząć o
tym mówić. Pulcheria Aleksandrowna dowiedziała się nawet, gdzie mieszka matka tych
dwojga ocalonych z płomieni dzieci, i koniecznie chciała pójść do niej. Wreszcie niepokój
jej doszedł do ostatecznych granic. Zaczynała nagle płakać, często chorowała i majaczyła
w gorączce. Razu pewnego oświadczyła stanowczo, że według jej obliczeń Rodia
powinien niedługo powrócić i że przypomina sobie, jak on, żegnając się z nią, powiedział,
iż powinna go oczekiwać po dziewięciu miesiącach. Zaczęła porządkować mieszkanie na
jego przyjęcie. Odświeżała pokój dla niego (swój własny), czyściła meble, prała,
zawieszała nowe firanki i tak dalej. Dunia zaniepokoiła się, lecz nic nie mówiła i pomagała
jej nawet w urządzaniu pokoju dla brata. Po całym dniu gorączkowej krzątaniny,
spędzonym wśród radosnych marzeń i łez, zachorowała w nocy, nad ranem miała już
gorączkę i bredziła. Po dwóch tygodniach zmarła. W malignie wyrywały się jej słowa, z
których można było wywnioskować, że wiedziała o strasznym losie syna o wiele więcej,
niż można się było spodziewać.
620
Raskolnikow długi czas nie wiedział o śmierci matki, chociaż korespondencja z
Petersburgiem nawiązała się zaraz na początku jego pobytu na Syberii. Zajęła się tym
Sonia, która regularnie co miesiąc pisała na adres Razumichina i regularnie otrzymywała
odpowiedzi. Listy Soni początkowo robiły na Duni i Razumichinie wrażenie oschłych i
zdawkowych, lecz później doszli do wniosku, że inaczej nie można było pisać, a jednak
dawały one dokładne wyobrażenie o losie ich nieszczęsnego brata. Listy te pełne były
codziennej rzeczywistości, opisywały w sposób prosty i jasny warunki katorżniczego życia
Raskolnikowa. Nie było w nich nic z jej osobistych marzeń, uczuć, nadziei na przyszłość.
Zamiast prób wyjaśnienia jego nastroju i w ogóle jego życia duchowego podawała tylko
same fakty, to znaczy jego własne słowa, szczegóły o stanie jego zdrowia, informacje o
tym, czego sobie życzył podczas widzenia z nią, o co ją prosił, co jej polecał i tak dalej.
Wszystko to było wymieniane nadzwyczaj skrupulatnie. Wizerunek nieszczęsnego brata
rysował się sam przez się, wyraźnie i dokładnie. Nie mogło być nieporozumień, bo były to
wiarygodne fakty.
Niewiele jednak pocieszającego dowiadywała się Dunia z mężem z tych listów, zwłaszcza
na początku. Sonia stale pisała, że Raskolnikow jest ciągle ponury, milczący i nawet nie
interesuje się wiadomościami z ich listów, które ona mu powtarza. Czasami pytał o matkę,
a kiedy widząc, że zaczyna domyślać się prawdy, powiedziała mu o jej śmierci,
wiadomość ta ku jej wielkiemu zdziwieniu nie zrobiła na nim, przynajmniej pozornie,
szczególnie silnego wrażenia. Donosiła również między innymi, że choć z pozoru jest
zamknięty w sobie i jakby odgrodził się od wszystkich, do swego nowego życia odnosi się
po prostu i naturalnie. Doskonale rozumie swoje położenie, nie oczekuje rychłej zmiany
na lepsze, nie żywi żadnych lekkomyślnych nadziei (co byłoby tak naturalne w jego
sytuacji) i w zasadzie niczemu się nie dziwi w swoim nowym otoczeniu, tak zupełnie