zbrodnia i kara.pdf

— Tak, doskonała rzecz — odpowiedział Raskolnikow, patrząc na niego niemal drwiąco.
— Doskonała rzecz, doskonała rzecz... — powtarzał Porfiry Pietrowicz, jakby nagle
pomyślał o czymś zupełnie innym.
— Tak, doskonała rzecz! — w końcu krzyknął prawie i spojrzawszy nagle na
Raskolnikowa, zatrzymał się o dwa kroki przed nim. Uporczywe, głupawe powtarzanie, że
służbowe mieszkanie to doskonała rzecz, stało w zbyt jaskrawej sprzeczności z
poważnym, myślącym i zagadkowym spojrzeniem, jakie rzucił teraz Porfiry Pietrowicz na
swego gościa.
399
A wiiuv/vyiiv LU waL/icMusc rva.SR.umiJS.uWct. i>ic HlUgl
mać się od drwiącego i dosyć nieostrożnego wyzwania:
— A czy pan wie — zapytał nagle, patrząc na Porfirego Pietrowicza niemal zuchwale i
jakby upajając się swą zuchwałością — że istnieje, zdaje się, takie prawnicze prawidło,
taki chwyt prawniczy przy wszelkiego rodzaju dochodzeniach: zacząć z daleka, od
drobiazgów albo nawet od rzeczy poważnych, ale zupełnie obojętnych, żeby jak się to
mówi, dodać otuchy przesłuchiwanemu, a właściwie, aby rozproszyć jego uwagę, uśpić
czujność, a potem nagle i całkiem niespodzianie walnąć prosto w łeb jakimś
najfatalniejszym i najniebezpieczniejszym pytaniem, czy tak? Wszelkie regulaminy i
instrukcje do dziś dnia, zdaje się, święcie się tego trzymają.
— Tak, tak... Więc sądzi pan, że ja pana tym służbowym mieszkaniem, tego... co? —
Powiedziawszy to, Porfiry Piet-rowicz przymknął oczy i mrugnął porozumiewawczo. Coś
wesołego i chytrego błysnęło mu w twarzy, zmarszczki na czole się wygładziły, twarz się
wyciągnęła, oczka zwęziły i nagle zaniósł się długim, nerwowym śmiechem. Trzęsąc się i
kołysząc całym ciałem, patrzył prosto w oczy Raskolnikowowi. Ten zaczął się również
śmiać, choć z przymusem, lecz gdy Porfiry Pietrowicz, widząc to, wybuchnął takim
śmiechem, że aż spurpurowiał, wstręt przemógł w Raskolnikowowie przezorność: przestał
się śmiać, zasępił się i długo, z nienawiścią patrzył na Porfirego Pietrowicza, nie
spuszczając wzroku przez cały czas jego długiego, jakby rozmyślnie przewlekanego
śmiechu. Nieostrożności dopuściły się jednak obie strony: wyglądało to tak, jakby Porfiry
Pietrowicz w oczy wyśmiewał się z Raskol-nikowa i nic sobie nie robił z tego, że ten drugi
odnosi się do niego z nienawiścią. Raskolnikow uważał tę okoliczność za wiele znaczącą.
Zrozumiał, że Porfiry Pietrowicz poprzednio również nic sobie z niego nie robił,
przeciwnie, że to on właśnie, Raskolnikow, wpadł w pułapkę, że kryje się tu oczywiście
coś, o czym nie wie, jakiś cel, że być może, wszystko jest już zaplanowane, lada chwila
ujawni się i zaatakuje...
400
w star, wziął czapKę i przystąpił wprost do rzeczy:
— Porfiry Pietrowiczu — zaczął zdecydowanym, choć dość podrażnionym tonem. —
Wczoraj wyjawił pan życzenie, abym przyszedł do pana na jakieś przesłuchanie. —
Zaakcentował specjalnie wyraz przesłuchanie. — Przyszedłem. Jeżeli to panu potrzebne,
proszę pytać, jeśli nie, niech mi pan pozwoli odejść. Nie mam czasu, marn coś do
załatwienia... Muszę iść na pogrzeb tego urzędnika stratowanego przez konie, o którym
pan również wie — dodał, zły zaraz na siebie za ten dodatek, i ciągnął z większym
jeszcze rozdrażnieniem: — Zbrzydło mi to wszystko, słyszy pan, i to już od dawna... i
również przyczyniło się do mojej choroby, słowem — prawie krzyknął, zdając sobie
sprawę z tego, że zdanie o chorobie jest jeszcze bardziej niewłaściwe — słowem, zechce
pan przesłuchać mnie lub zwolnić, i to zaraz... Jeżeli zaś ma pan przesłuchiwać, to nie
inaczej niż formalnie! Inaczej się nie zgodzę. Tymczasem żegnam pana, bo my obaj nie
mamy tu wspólnie nic do roboty.
— Boże! O co panu chodzi! Po cóż mam pana przesłuchiwać? — zagdakał nagle Porfiry
Pietrowicz, zmieniając natychmiast ton i wyraz twarzy oraz momentalnie przestając się
śmiać. — Niechże pan się uspokoi! — Porfiry Pietrowicz miotał się znów na wszystkie