zbrodnia i kara.pdf

— Widzi pan, Dymitrze Prokofjiczu... — zaczęła. — Dunie-czko, będę zupełnie szczera
wobec Dymitra Prokofjicza.
— Ależ rozumie się, mamo — odparła zachęcająco Awdotia Romanowna.
— Widzi pan, rzecz ma się następująco — śpieszyła wypowiedzieć swe troski, jakby jej
tym przyzwoleniem zdjęto ciężar z piersi. — Dziś, wczesnym rankiem, otrzymałyśmy list
od Piotra Pietrowicza w odpowiedzi na zawiadomienie o naszym przyjeździe. Miał nas
oczekiwać wczoraj na dworcu, sam nam to przyrzekł. Zamiast tego przysłał na dworzec
swojego służącego, żeby nam wskazał drogę do tego hotelu. Kazał mu powiedzieć, że
dziś rano złoży nam wizytę. Tymczasem otrzymałyśmy dziś rano od niego list... Najlepiej
będzie, jeżeli pan sam go przeczyta; jest w nim pewien ustęp... który mnie bardzo
niepokoi... Sam pan zobaczy, o czym mówię, i... i proszę, by zechciał pan szczerze
powiedzieć mi swoje zdanie, Dymitrze Prokofjiczu! Zna pan charakter Rodi i najlepiej nam
poradzi. Uprzedzam pana, że Dunia wszystko od razu już postanowiła,
268
ale ja me wiem jeszcze, jak postąpić, i... czekałam cały czas na pana.
Razumichin otworzył list, który nosił datę poprzedniego dnia, i zaczął czytać:
„Wielce Szanowna Pulcherio Aleksandrowno, mam zaszczyt donieść Pani, iż wskutek
nieprzewidzianych przeszkód nie mogłem oczekiwać Pań na dworcu i posłałem w tym
celu odpowiedniego człowieka. Również i dziś rano nie będę miał zaszczytu zobaczenia
się z Paniami, a to z powodu nader pilnych spraw w senacie oraz żeby nie przeszkodzić
Pani w widzeniu się z synem, zaś Awdotii Romanownie z bratem. Natomiast będę miał
zaszczyt niezawodnie odwiedzić Panie w ich mieszkaniu o godzinie ósmej wieczór. Przy
tym ośmielam się dołączyć bardzo uprzejmą, niemniej jednak stanowczą prośbę, aby przy
naszym spotkaniu nie był obecny Rodion Romanowicz, albowiem kiedy go wczoraj
odwiedziłem w chorobie, obraził mnie ciężko i bezprzykładnie, a oprócz tego chciałbym,
aby mi Pani osobiście i szczegółowo wyjaśniła pewną rzecz, co do której życzyłbym sobie
poznać Pani własne zdanie. Mam przy tym zaszczyt uprzedzić Panie, że jeżeli wbrew
mojej prośbie zastanę tam Rodiona Romanowicza, to będę zmuszony natychmiast
odejść, a winę będą Panie miały jedynie sobie do przypisania. Piszę o tym, gdyż możliwe
jest, iż Rodion Romanowicz, który podczas mojej wizyty wydawał się tak słaby, a po dwu
godzinach nagle wyzdrowiał, wyjdzie na ulicę i wstąpi do Pań. Pozwalają mi zaś tak
sądzić moje własne spostrzeżenia, gdyż sam widziałem go w mieszkaniu pewnego na
śmierć przez konie przejechanego pijaka, gdzie ofiarował jego córce, dziewczynie
podejrzanych obyczajów, dwadzieścia pięć rubli pod pozorem pogrzebu, co bardzo mnie
zdziwiło, wiem bowiem, ile trudów kosztowało Panią zebranie tej sumy. Przy sposobności
łączę wyrazy szczególnego poważania dla szanownej Awdotii Romanowny i proszę o
przyjęcie zapewnienia prawdziwej życzliwości od pokornego sługi
P. Łużyna".
269
— Co ja mam teraz zrobić, Dymitrze Prokofjiczu? — zapytała Pulcheria Aleksandrowna
niemal z płaczem. — Jak mogę żądać od Rodi, żeby nie przychodził. On nastawał
wczoraj, abym odmówiła Piotrowi Pietrowiczowi, a teraz żąda się ode mnie, abym jego
samego nie przyjęła. Przecież on specjalnie przyjdzie, gdy się dowie, i... co wtedy?
— Niech pani zrobi tak, jak postanowiła Awdotia Romano-wna — odparł Razumichin
szybko i spokojnie.
— Ach, mój Boże! Ona mówi... ona mówi, Bóg wie co, i nie wyjawia mi swego celu! Ona
mówi, że najlepiej byłoby, to znaczy, że nie tylko byłoby najlepiej, lecz z jakiegoś tam
powodu konieczne jest, żeby zaprosić Rodię dziś na ósmą wieczór i żeby koniecznie się
tu spotkali... A ja nawet nie chciałam mu pokazać tego listu i miałam prosić pana, aby
powstrzymał go pan od przychodzenia tu... gdyż on jest taki rozdrażniony... A przy tym nic
nie wiem o tym pijaku, który umarł, ani o jego córce, i jak to się stało, że on dał tej córce
swe ostatnie pieniądze... które...