zbrodnia i kara.pdf

Milcząc, podniosła na niego oczy. Spojrzenie jej było szczególnie surowe, malowała się w
nim jakaś niesamowita stanowczość.
— Porzuciłem dziś moją rodzinę — powiedział Raskolnikow
— matkę i siostrę. Nie pójdę już do nich. Zerwałem zupełnie.
— Dlaczego? — zapytała jakby oszołomiona Sonia.
Wczorajsze spotkanie z jego matką i siostrą wywarło na niej niezwykłe wrażenie, choć nie
zdawała sobie z tego sprawy. Wiadomości o zerwaniu wysłuchała z przerażeniem.
— Mam teraz tylko ciebie jedną — dodał Raskolnikow.
— Chodźmy razem... Przyszedłem do ciebie. Oboje jesteśmy przeklęci, chodźmy więc
razem!
Oczy mu błyszczały. „Zupełnie jakby był niespełna rozumu!"
— pomyślała Sonia.
— Dokąd pójdziemy? — zapytała przerażona, cofając się mimo woli.
— Skąd mam wiedzieć? Wiem tylko, że pójdziemy tą samą drogą, wiem na pewno — to
wszystko. Mamy jeden cel!
Patrzyła na niego, nic nie rozumiejąc. To jedno tylko pojmowała, że jest on strasznie,
nieskończenie nieszczęśliwy.
— Nikt z nich nic nie zrozumie, gdybyś im powiedziała
— ciągnął dalej Raskolnikow — ale ja zrozumiałem. Jesteś mi potrzebna, dlatego
przyszedłem do ciebie.
— Nie rozumiem... — szepnęła Sonia.
— Zrozumiesz później. Czyż nie uczyniłaś tego samego? Ty także przekroczyłaś...
potrafiłaś przekroczyć. Targnęłaś się na swe życie, zmarnowałaś życie... własne (a to
wszystko jedno!). Mogłaś żyć duchem i rozumem, skończysz zaś na placu Siennym... Ale
to jest ponad twoje siły i jeśli zostaniesz sama, zwariujesz jak i ja. Już teraz wyglądasz jak
obłąkana, więc powinniśmy iść razem, jedną drogą. Chodźmy!
— Dlaczego? Po co to wszystko? — powiedziała Sonia, dziwnie zaniepokojona i przejęta
jego słowami.
— Dlaczego? Dlatego, że tak dalej być nie może — oto dlaczego! Należy wreszcie ocenić
wszystko poważnie i po męsku,
394
a nie płakać jak dziecko i wołać, że Bóg nie dopuści! A co będzie, jeżeli rzeczywiście jutro
odwiozą cię do szpitala? Tamta, pomylona suchotnica, umrze niebawem, a dzieci? Czy
Poleńka się nie zmarnuje? Przecież widywałaś tutaj, na rogach ulic, dzieci, które matki
wysyłają na żebry? Dowiadywałem się, gdzie mieszkają takie matki i w jakich warunkach.
Tam dzieci nie mogą być dziećmi, tam siedmiolatek jest rozpustnikiem i złodziejem. A
przecież dzieci to obraz i podobieństwo Boga: „ich jest Królestwo Niebieskie"1. Chrystus
kazał je czcić i kochać, są one przyszłą ludzkością...
— Cóż więc, cóż więc robić? — z histerycznym szlochem, załamując ręce, powtarzała
Sonia.
— Co robić? Skruszyć, co trzeba, raz na zawsze, i to wszystko, a cierpienie wziąć na
siebie! Nie rozumiesz? Zrozumiesz później... Wolność i władza, a przede wszystkim
władza! Nad wszystkimi drżącymi stworami, nad całym mrowiskiem!... Oto cel! Zapamiętaj
to sobie! To jest moje dla ciebie błogosławieństwo na drogę! Być może, że rozmawiam z
tobą po raz ostatni. Jeżeli jutro nie przyjdę, dowiesz się o wszystkim sama, a wtedy
przypomnij sobie, co ci dziś mówiłem. I kiedyś później, po latach, może zrozumiesz
znaczenie moich słów. Jeżeli przyjdę jutro, to powiem ci, kto zabił Lizawietę. Żegnaj!
Sonia zadrżała z przerażenia.
— A czy pan wie, kto zabił? — zapytała, lodowaciejąc ze strachu i patrząc na niego dzikim
wzrokiem.
— Wiem i powiem... Tobie, tobie jednej. Ciebie wybrałem. Nie przyjdę prosić o
przebaczenie, po prostu powiem. Dawno cię wybrałem, żeby ci to powiedzieć, i jeszcze