Pyeslər - Azərbaycan Milli Kitabxanası

Keçəl ki ş i (oxuyur):
Nənəm, a xallı keçi,
Məməsi ballı keçi.
Uca qaya başında
Tutubdu yallı keçi!..
Dəməngir Israil. Bu da siz deyən keçəllərdən deyil ha! Buna noxudu keçəl deyərlər!
Uzun(oxuyur): Noxudu keçəl,
hər şeyi bilər,
ayran içər,
pişiyi minər..
Dəməngir Israil (qalxıb ağ keçinin başını qaldıraraq iki əli ilə də ağzını qapadı). Bunun dilini
çıxardıb sənin kimi əziz qonaqçun kabab edəcəyəm! Dil kababı başqa aləmdir!.. Gəl otur, xan oğlu!
Oturun. Bu saat hazır olacaq!
M a h m u d (fəryadla). Sofi!.. Sofi!.. Sofi!.. Sofi!.. (Qışqıra-qışqıra həyətdən qaçıb
qaranlıqda yox olur.)
İ ş ı q s ö n ü r.
ON ÜÇÜNCÜ ŞƏKİL
Z i y a d x a n, Q ə m ə r b a n u, B a y a n d u r b ə y, M i r z ə
S a l m a n, S o f i, X ə f i y y ə, s a r a y x i d m ə t ç i l ə r i, D a n ı ş a n.
Səhər. Saray.
Ziyad xan, Qəmərbanu, Bayandur bəy, Mirzə Salman qayğılı bir gərginlik içindədirlər.
Pauza.
Z i y a d x a n. Keşişi günü bü gün tapdırıb dərisini soyduracağam. Qızı da, saraya
gətirtdirəcəyəm! Bayandur bəy!
Bayandur bəy. Bəli, xan!
Z i y a d x a n. Axşama qədər sənə möhlət verirəm. Bu işdən Mahmudun xəbəri olmamalıdır!
Bayandur bəy. Aydındır, xan!.. Izin verin, gedim.
Mirzə Salman əlini ağzına tutub bir-iki dəfə yavaşdan öskürür.
Z i y a d x a n (Mirzə Salmana). Nədir, Mirzə?
M i r z ə S a l m a n. Biz hamımız iki beşik arasında iki cövhərik və bu iki cövhəri birbirindən
ayırmaq ancaq Allahın ixtiyarındadır, çünki yaradan Odur və verdiyini almaq ancaq Onun
rüsxətindədir...
Z i y a d x a n. Sadə danış, qoca!
M i r z ə S a l m a n. Xan sağ olsun, mən səni sakitliyə çağırıram. Xacə Nəsrəddin Tusi
kitablarından birində, həkim Boqratisisin bu sözlərini misal gətirib ki, mən güclü fırtınaların, dağlar
qədər böyük olan dəhşətli dalğaların, girdaba atdığı və ya qayaya çırpdığı gəminin xilas olmasına
daha çox inanıram, nəyin ki, ağzı köpüklənən qəzəblinin sakit olmasına, çünki dənizçilər bəlkə bir
hiylə, bir çarə tapıb o gəmini xilas edələr, lakin qızıb-coşan qəzəbi heç bir şeylə söndürmək
mümkün deyildir, nə qədər çox nəsihət etsən, yalvar-yaxara başlayıb könlün almaq istəsən, içərisinə
tez-tez quru talaşa atılan oda oxşar, o qədər də çox alovlanıb, özündən çıxar.
316