Pyeslər - Azərbaycan Milli Kitabxanası

B a l a k ə r i m. Yolçu Ağ Dəvənin üstündə səhra ilə gedirdi... Səhra, bilirsən də, nə deməkdi,
yəni ki, hər tərəf qum, hara baxırsan – qumdan savayı bir şey görmürsən. Ağ Dəvənin üstündə
oturmuş yolçu, hər dəfə, dəvə addım atdıqca yüngülcə yırğalana-yırğalana, iri qara gözlərini
qıpqırmızı qızarmış o dan yerinə zilləmişdi. Və fikirləşirdi ki...
Ə l ə k b ə r. Kim fikirləşirdi?
B a l a k ə r i m. Necə kim? O iri qara gözləri olan yolçu də!..
Ə l ə k b ə r. Onun gözləri Xanım xalanın gözləri kimi idi?
B a l a k ə r i m. Hə... Yolçu fikirləşirdi ki, bu səhranın da, bu dəvə addımlarının da, o
qıpqırmızı dan yerinin də indiki yeknəsəqliyi min il bundan əvvəl də belə olmuşdu və min il bundan
sonra da belə olacaqdı... Yolçunun bütün fikrini, hisslərini bir təəssüf bürümüşdü və bu təəssüf, elə
bil, yolçunu birdən-birə dayaqsız etdi, havadan asılı qoydu... Bilirsən, hər bir adam gərək hərdənbir
göylə təkbətək dayansın, göyə baxsın... (Əlini göyə tərəf uzadır.) Bax, o ulduzlara baxsın... O aya
baxsın...
Ə l ə k b ə r (göyə baxaraq). Axı, indi gündüzdü... Indi ay, ulduz yoxdu...
B a l a k ə r i m. O baxır adamına! Diqqətlə baxsa, günün günorta vaxtı da ayı, ulduzu
görəcək!.. Onda özü də biləcək ki, nə qədər balacadır... O ayın, o ulduzların uzaqlığı yanında
görəcək ki, nə qədər kiçikdi... O yolçunun bütün varlığı, fikri, hissləri bir möcüzə həsrətində idi.
Amma yolçu yaxşı bilirdi ki, heç vaxt möcüzə olmayıb və heç vaxt da möcüzə olmayacaq. Əslində,
Musa peyğəmbər də möcüzə görmək istəyirdi. Bəlkə özü bunu heç bilmirdi, amma elə buna görə
Tur dağında Allaha çox yalvardı: «Özünü mənə göstər» – dedi. Amma Allahdan aldığı cavab bu
oldu: «Sən məni heç zaman görməyəcəksən!». Dünya möcüzəsiz dünyadır, adidir. O zaman yolçu
fikirləşdi ki, əslində elə bu adiliyin özü bir möcüzədi, amma bu möcüzədən heç kim baş açmır.
Dədələrimiz də bilirsən nə deyib?
Ə l ə k b ə r. Yox...
B a l a k ə r i m. Deyib ki, «Gəlimli-gedimli dünya, son ucu ölümlü dünya». Bunu deyiblər,
özləri də, neçə min ildi köçüb gediblər bu dünyadan. Allah onlara rəhmət eləsin...
Maşın səsi gəlir. Sonra maşının qapısı çırpılır və
Muxtar səhnədən keçib gedir.
Ə z i z a ğ a ə m i. Alə, buna bax e, nə salamı var, nə də kalamı! Nə olar ki, orda işləyəndə,
alə? Dünən heç nədən Xanımın oğlunu, Əbdüləlini tutub basıb dama. Lap adam da öldürsəydi
Əbdüləli, gərək Muxtarın onunla işi olmayaydı!.. Bir mələdə olurlar. Kişiyə yaraşan işdi, alə, bu?
A ğ a h ü s e y n ə m i. A kişi, Ətağanın cəddinə and olsun, mən də lap məəttəl qalmışam!
Alə, belə də iş olar?.. Nə var, nə var, mənim maşınımı ötüb! Alə, bunun da üstündə, mələnin cayılını
tutub türməyə basarlar?! Ətağa cəddi, dünyanın lap, day, axırıdı! Xanımın oğlunun, Əbdüləlinin,
«polutorka»sı bunun «emadinini» keçib, təkərlərdən də su sıçrayıb bunun maşınına! Nə olsun? Alə,
bizə sataşır o, bizə!
H ə s ə n a ğ a ə m i. Alə, biz ölmüşük bəyəm ki, belə iş görür bu oğraş?! Biz nəyik bəyəm,
alə?! Kişi-zad döyülük ki, bu zaraza belə rəftar eləyir biznən?!
Ə z i z a ğ a ə m i (ah çəkir). Neyniyəsən? Zəmanə bunların zəmanəsidi də! Bu əclaf oğlu
hardan köçüb gəldi bizim mələyə? Alə, hökumət bir adam tapmadı, gətirib bu alçağa bizim mələdə
ev verdi?!
Kişilər nərd oynayırlar. Indi də arvadlar danışırlar.
S ə f u r ə x a l a. Mağıl rahatca evimizdə oturub işimizlə-gücümüzlə məşğul olurduq. Bu
köpəyoğlu Muxtar, mərəkə salacaq mələyə. Mən tanıyıram öz kişimi də!.. Bir də gördün, yortdu
bıçağı Muxtarın qarnına!..
341