Pyeslər - Azərbaycan Milli Kitabxanası

Kənd sakinləri yerə sərilmiş Aysuluya baxa-baxa, elə bil, yuxudan oyanırlar. Azər onların arasından çıxıb
səhnənin ortasına gəlir. Saçları ağappaq ağarıb.
Bayandur Ixtiyarın s ə s i. Qarşı yatan qara dağlar qarıyıbdı, köşək verməz... Qanlı-qanlı
irmaqlar quruyubdu, suyu gəlməz... Şahbaz-şahbaz atlar qarıyıbdı, qulun verməz... Qızıl-qızıl
dəvələr qarıyıbdı, köşək verməz...
İ ş ı q s ö n ü r.
İYİRMİ BİRİNCİ ŞƏKİL
M a h m u d, D a n ı ş a n, Q ı r m ı z ı t u m a n k i ş i,
A y a ğ ı y a l ı n k i ş i, B ı ğ l ı k i ş i, M u x t a r
B ə d h e y b ə t, H e y b ə q a d ı n, M ə l ə k P ı r p ı z a q, P a l a n Ö m ə r, A x s a q q a r ı, Q u l M ə h ə
m m ə d,
S a r ı ş ı n o ğ l a n və b a ş q a l a r ı.
Çöl. Günorta.
Bir dəstə səfil insan öz taleyinə doğru gedir. Mahmud da artıq səfil bir qiyafədə onların ardınca addımlayır.
Qırmızıtuman kişi səfillərdən birinin əlindən çörək qapıb geri qaçır və Mahmudla üz-üzə gəlir.
M a h m u d. Nə üçün çörəyi o kişinin əlindən aldın? Sən görmürsən ki, dərd onu nə günə
salıb?.. Sən bilirsən dərd nədir?
Qırmızıtuman kişi ona baxıb gülümsəyir və gedir.
D a n ı ş a n. O baxışlar Mahmudu sarsıtdı... O baxışlar nə deyirdi? O baxışlarda ağrı vardı... O
baxışlardakı gülüş başqa... tamam başqa idi... və əlbəttə, Mahmud o Qırmızıtuman kişinin həmin
baxışlarının mənasını başa düşə bilməzdi, çünki Mahmudun, dağların qoynundakı o kənddən xəbəri
yox idi... Mahmud nə biləydi ki, o kişinin həmin qırmızı tumanının rəngi arsızlığın rəngi deyildi,
insan qanının rəngi idi...
Pauza.
O Qırmızıtuman kişi Azər idi... Həmin kənd də dünyanın ən gözəl kəndlərindən biri idi...
Pauza.
O bir dəstə səfil insan eləcə yol gedərək səhnədən çıxır.
Mahmud hara getdiyini bilmirdi, bu çölləri, dağları, təpələri tək dolaşırdı, əslində, Mahmud
heç kimi görmək istəmirdi, beləcə tək-tənha olmaq istəyir, amma bu istəkdən, bu hissdən qaçırdı,
çünki sövq-təbii duyurdu ki, özünü həmin hissin ixtiyarına versə, onun üçün həyatda hər şey dəyişər,
başqalaşar, Mahmud özü də, başqa bir adam olar və o zaman, əlbəttə, yer üzündə Məryəmin daha
heç kimi olmaz...
Pauza.
Mahmud kolların dibində yeməli pencər axtarır. Iki nəfər o tərəf-bu tərəfə boylana-boylana ona yaxınlaşır.
Ayağıyalın kişi. Bizimkilər hara getdi?..
M a h m u d. Yazıq Sofi... Öz həyatını mənim yolumda qurban verdi... Bu səfərin ağırlığına
dözə bilmədi... Çaydamı boğuldu, qayadanmı atdı özünü, qurdlara, quşlaramı yem oldu?..
330