Pyeslər - Azərbaycan Milli Kitabxanası

Ə l i a b b a s k i ş i. Məktəbə gedəndə biləcəksən. O kişi deyib ki, qoca-müstəğniyi-sərvət də
olsa, qolunda bir cocuqca qüvvət olmaz! Başa düşdün? Allah Mirzə Ələkbərə rəhmət eləsün, bilib
ki, nə deyir! Allah Mirzə Səttara da rəhmət eləsün, Sabirin dəlisi idi, şerləri dilindən düşmürdü...
Çünki elə özü də, Sabir kimi, xalqını sevən adam idi... Ələkbər, indi ki, gəlmisən, qoy sənə bir sirr
açım. Bilirsən də, indi XX əsrin birinci yarısıdı. Əsr bilirsən nə deməkdi? O bədbəxt oğlu, bədbəxt
Balakərim başa salmayıb sənə, əsr nə deməkdi? Əsr, yəni yüz il deməkdi. Sən XXI əsrdə
yaşayacaqsan, onda indiki məndən cavan olacaqsan. Bir də gördün ki, Ələkbər, onda Dəccəl zühur
elədi, dedi ki, mən Mehdiyəm. Onda, sən, Ələkbər, bil ki, yalan deyir. O köpəyoğlu Dəccəl Mehdi
döyül. Mehdi Sahibi-Əzzaman sonra zühur eliyəcək. Yaxçı, Ələkbər? Allah qoysa, XXI əsrdə
mənim bu sözlərimi yaduva salarsan. Onda bəlkə məni də yaduva saldun. Yaxçı, Ələkbər?
Ə l ə k b ə r. Yaxçı. (Evdən çıxır.)
X a n ı m a r v a d (pəncərədən boylanır). Nə oldu, Ələkbər, necədi kişi?
Ə l ə k b ə r (həyətdən). Yaxçıdı, ancaq öskürür.
X a n ı m a r v a d. Qoca, ay Qoca, gəl bir az keçi piyi götür, get, kişinin belinə sürt, qoy
soyuqdəyməsini çəkib canından çıxartsın.
Qoca pilləkənlə yuxarı qalxır.
X a n ı m a r v a d (deyinir). Yazıq Həlimə öləndən sonra bu qaragün kişinin işi Allaha qalıb!..
Işıq yalnız Ələkbərgilin evinə düşür.
Ə l ə k b ə r. Ana, Məmmədbağır kim olub?
S o n a. Heç kim, yat!
Ə l ə k b ə r. Bilirəm, Əlabbas kişinin oğlu olub.
S o n a. Uşaqsan, uşaq işinnən məşğul olginən də... Demirəm sənə ki, yatginən.
Işıq sönür.
ON DÖRDÜNCÜ ŞƏKİL
M ü ə l l i f, Ə l ə k b ə r, Ə l i a b b a s k i ş i, B a l a k ə r i m,
I b a d u l l a, S o n a, Ə d i l ə, M e y r a n q u l u, M o l l a Ə s ə d u l l a.
Məhəllə. Səhər. Yağış yağır.
Işıq Müəllifin üzərinə düşüb.
M ü ə l l i f. O gecə axtarışından sonra, Məmmədbağır bir də heç vaxt evlərində qalmadı. Qısa
ömründə, bir də heç vaxt Əliabbas kişinin gözlərinə görünmədi. Həmin o yağışlı payız gecəsi baş
götürüb evdən gedən oldu. Xəbər gəldi ki, nəşəxorlara, qumarbazlara qoşulub, pul uduzub, vermir,
qaçıb haralardasa gizlənir və o axtarışdan iki il sonra, 1929-cu ilin bir qış səhərində məhəllə
adamları tut ağacının dibində Məmmədbağırın meyitini tapdılar. Hardasa içib, döyülüb, gecə bu tut
ağacının altına gəlmişdi və burada ölmüşdü... Mən, əlbəttə, o gecə axtarışını da görməmişdim, 1929-
cu ilin o qış səhərini də görməmişdim. Amma qəribədi, mənə elə gəlirdi, elə bil, bütün bunların, yəni
eşitdiyim bu hadisələrin hamısını öz gözlərimlə görmüşəm...
Səhnə işıqlanır. Məhəllə camaatı Məmmədbağırın meyitinin ətrafına yığışıb. Əliabbas kişi yaxınlaşır. Hamı
aralanır. Əliabbas kişi oğlunun meyitinə baxa-baxa bir müddət susur.
Pauza.
363