Pyeslər - Azərbaycan Milli Kitabxanası

Z i y a d x a n (var-gəl edə-edə). Misal var, Mirzə, həmişə on iki imam üçün ağlayanda, bir
dəfə də Yəzid üçün ağlamaq lazımdı. Həm də mən Yəzid Ibn Müaviyə deyiləm, sən bunu yaxşı
bilirsən, mömin adamam. Mən vuruş zamanı düşmən qılıncı altında da, namazımın vaxtını
ötürməmişəm.
M i r z ə S a l m a n. Müqəddəs kitabımız deyir: «Möminlik onda deyildir ki, siz üzünüzü
şərqə tərəf çevirəsiniz, ya da qərbə tərəf; mömin olanlar onlardır ki, Allaha, axirət gününə,
mələklərə, müqəddəs kitaba, peyğəmbərlərə inanırlar; onu sevdiklərinə görə, öz əmlaklarından yaxın
adamlarına, yetimlərə, yoxsullara, yolçulara, dilənçilərə, həmçinin qulları azad etmək üçün verirlər,
namaz qılırlar, zəkat verirlər, əhd edib öz öhdələrinə götürdüklərini dürüst yerinə yetirirlər, fəlakətə
uğrayanda (Sözləri xüsusi dəqiqliklə tələffüz edir.), dərdə düşəndə və bir müsibət baş verəndə səbrli
olurlar. Bu cür adamlar düz adamlardır; bu cür adamlar mömindirlər.»
Bayandur bəy (acıqlı). Nə deyirsən, qoca? Dinsizin biri, öz qızını xan oğlundan əsirgəsin, qızı
götürüb qaçırtsın, el içində bizi xar etsin, biz də əlimizi qoynumuza qoyub tamaşa edək?
Kiçik pauza.
M i r z ə S a l m a n. Mən xanla danışıram, rəiyyətlə danışmıram!
Z i y a d x a n. Yaxşı, Mirzə, bəs Mahmud? Bəs Mahmud? Mahmudun ürəyi şüşədi, Mirzə...
Kim bilməsə də, sən ki, bunu yaxşı bilməlisən! Mahmud o divanə keşişin dalınca getmək istəyir!..
Qoşun götürmür özü ilə! Atlı götürmür!.. Mahmud dərviş olub çöllərəmi düşsün, Mirzə?
Qəmərbanu.Allah!.. Allah!..
M i r z ə S a l m a n. Xan sağ olsun, Mahmud «Yüksək aləmin» oğludu və ora Allahın və
mələklərin məskun olduğu yerdir. Ona görə də, bizim kimi «Aşağı aləm» bəndələri çox zaman
Mahmudu və mahmudları başa düşə bilmirik...
Kiçik pauza.
Z i y a d x a n. Hə, Mahmud, bizim tayımız deyil...
Q ə m ə r b a n u. Mən hiss edirəm, mən bilirəm ki, Mahmudu fikrindən döndərmək
olmayacaq... (Çılğın.) Mən Mahmudu məhv edə bilmərəm!.. O dinsiz keşişdən nə desən gözləmək
olar! O qızın başına bir iş gəlsə, Mahmud məhv olacaq! Mən buna imkan verə bilmərəm, Ziyad xan!
Şər deməsən xeyir gəlməz, xan cənabları, bəlkə elə Mahmudun səfərə çıxmağı da, xeyrədir?.. Bəlkə
bir az bərkə-boşa düşər, görüb-götürər, bəlkə elə, belə lazımdır?.. Bəlkə... (Özünü saxlaya bilməyib
kövrəlir.) bəlkə bu səfər Mahmudu bərkidəcək?.. (Hıçqıra-hıçqıra.) Möhkəmləndirəcək?..
M i r z ə S a l m a n. Xan sağ olsun, mənim cürət edib hüzurunuzda söyləmədiklərimi, Banu
ülyahəzrət söylədi...
Q ə m ə r b a n u. Ancaq onların ardınca, ətrafınca güclü mühafizə getməlidi... Mahmud gərək
bundan xəbər tutmasın... Onunla ancaq Sofi getsin...
Pauza.
Z i y a d x a n (keşikçilərə). Sofini çağırın!
Birinci keşikçi. Baş üstə.
Ikinci keşikçi. Qara Sim hüzurunuza təşrif gətirib, xan sağ olsun.
Z i y a d x a n. Gəlsin.
Danış, görüm!
Xəfiyyə içəri daxil olur.
317