Pyeslər - Azərbaycan Milli Kitabxanası

G ə n c. Onda mən romantik idim. Onda mən vəzifəyə bir romantika kimi baxırdım. Mən
demirdim ki, bütün ömrümü sərf edəcəyəm saray intriqalarına, əməllərimi eləyəcəyəm şeytan əməli
ki, vəzifələr tutum, vəzifələrdə qalım! (Get-gedə daha artıq bir ehtirasla) O yollara ki, sən keçdin, o
illərdən ki, sən çıxdın, mənim heç ağlıma gəlməzdi! Mən bilsəydim ki, otuz beş ildən sonra gecə
yarısı sən gəlib burada beləcə oturacaqsan, gedib... gedib özümü dənizə atardım!
K i ş i (rişxəndlə). Yavaş ol ha!.. (Yamsılayır.) «Gedib özümü dənizə atardım!..» Gedib ataydın
də, niyə atmadın?!
G ə n c. Sən... Axı... sən belə qansız deyildin!..
K i ş i (hirslə). Necə varıydımsa, eləcəyəm! Indi beləcə qabağımda durub müdrik kəlamlar
söyləmək asandır! Kənardan dayanıb baxanda müdrik olmağa nə var ki?! (Gəncin səsi ilə) «On ildən
sonra Mərkəzi Komitənin katibi olacam!..» Çox təmizlikdən-zaddan qırıldatma, bildin?! Sənin bütün
için bunnan ibarət idi! Bütün içində bir yüksəklik həsrəti var idi, vəzifə ehtirası var idi! Həmişə
fikirləşirəm ki, o cür cavan olasan, bütün içini də eləcə bir yüksəlmək hərisliyi gəmirtdəyə!..
G ə n c. Bəsdi!
K i ş i. Nə bəsdi?! Sən bütün varlığınla can atırdın ki, adamlar səndən aşağı cərgədə, səndən
alçaqda bir-birinin ardıyca sıraya düzülsünlər! Uzunu da, gödəyi də, hamısı bir-birinin ardınca
düzülsün, sən isə yüksəkdə, tək!.. Əlini gələcəyə doğru uzatmış rəhbər heykəlləri kimi! Bəyəm eləbeləydi
Mərkəzi Komitənin katibi olmaq? Oldum! Düzdü, on ildən sonra olmadım, iyirmi ildən
sonra oldum, amma oldum! Sən də özünü məsum qız yerinə qoyma!
Q a d ı n (qışqıra-qışqıra). Ay köpək oğlu! Al! Al! (Əyilib yerdən ovuc-ovuc qum götürüb
Kişinin üzünə çırpır.) Al!
K i ş i (əlləri ilə üzünü qapayır). Vay! Gözümə doldu!
U ş a q. Yaxşı oldu! Al! Ye bunu! Yeyəcəksən! (Əlindəki qanlı ət parçasını – çiy ciyərdi,
ürəkdi, nədi? – zorla Kişinin ağzına dürtmək istəyir.) Yeyəcəksən! Adamyeyənsən sən!
K i ş i (ətdən qana bulaşmış sifətini silmək istəyir). Vay! Vay!..
G ə n c (dəhşətlə). Kimdi bunnar?
K i ş i. Bilmirəm!..
Q o c a. Gözlərini çıxardın, gözlərini! (Hücum çəkib, barmaqlarını Kişinin gözlərinin içinə
soxmaq istəyir). Gözlərini!..
K i ş i (qışqırır). Buraxın məni!.. Əhmədov! Əhmədov! Gəl yığışdır bunnarı! Gəl çək bunnarı,
Əhmədov! Çəkilin!
Q a d ı n (əlindəki baltanı Kişinin üstünə qaldırıb vurmaq üçün fürsət axtarır). Dayan! Bu saat!
Bu saat vuracağam! Bu saat!
U ş a q (əlindəki qanlı ət parçasını Kişinin ağzına dürtmək istəyir). Qoy əvvəlcə bunnarı yesin,
sonra! Bunnarı!
Q o c a. Gözlərini! Gözlərini!
K i ş i (qışqırır). Buraxın! Çəkilin! Əhmədov! Əhmədov!
Q a d ı n. Tanımadın məni, hə?
U ş a q. Məni heç tanımırdı! Bilmirdi ki, heç, mən varam dünyada! (Əlindəki qanlı ət parçasını
Kişinin ağzına basır.) Ye bunu! Ye!
K i ş i (qışqırır). Çəkilin! Çəkilin!
Pauza.
(Yavaşdan). Indi mən ən çox bilirsən nəyi fikirləşirəm? Sən ki, o sözləri dedin e, Mərkəzi
Komitənin katibi olmaq barədə, bax, onda ata necə baxdı sənə... Yadına gəlir?.. Nə dedi sənə,
yadındadı? (Gəncin səsi ilə) «On ildən sonra Mərkəzi Komitənin katibi olacam!..» (Atasının səsiylə)
«On ildən sonra? Helə gec niyə?» Yadına gəlir?
71