Pyeslər - Azərbaycan Milli Kitabxanası

Ə l ə k b ə r. Xanım xalanın evində, divardan şəkil asılıb e, o Qocanın şəkli deyil...
S o n a. Hə, Qocanın şəkli deyil, dayısının, Abuzər nakamın şəklidir.
Ə l ə k b ə r. Bəs, Abuzərə nə oldu?
S o n a. Yazıq vərəmlədi öldü... Allah rəhmət eləsin... Torpağı sanı yaşasın, Qoca çox oxşayır
ona... Ələkbər.
Ə l ə k b ə r. Hə.
S o n a. Ələkbər, mən istəyirəm ki, sən də Qoca kimi oxuyan olasan... Bizim mələdə oxuyan
bir Qocadı... Istəyirəm, Ələkbər, sən də elənçinə olasan, Ələkbər...
Səhnə qaranlıqlaşır və işıq yalnız Balakərimin üzərinə düşür.
B a l a k ə r i m. Bu, Romeo-Culyet əhvalatıdır. Onları da ataları, anaları qoymadı ki, birbirinə
qismət olsunlar, ikisi də öldü. Sonra ataları da, anaları da peşman oldu əməllərindən... Nöşün
ki, çox böyük səhv etmişdilər, amma, Ələkbər, sonrakı peşmançılıq fayda verməz...
İ ş ı q s ö n ü r.
DÖRDÜNCÜ ŞƏKİL
Ə l ə k b ə r, B a l a k ə r i m, S o n a, Ə d i l ə, M ü ə l l i f,
Q o c a, X a n ı m a r v a d.
Məhəllə. Küçə. Axşam.
Ə l ə k b ə r. Balakərim, ağ dəvədən danış.
B a l a k ə r i m. Harda qaldıq?
Ə l ə k b ə r. Yolçu yola çıxmışdı...
B a l a k ə r i m. Deyirlər, qarğa üç yüz il yaşayır və qara qarğanın gözlərindəki kədər də
həmin o üç yüz ilin kədəri idi. Yolçu əgər ağ dəvənin belindən düşüb öz gözlərinə baxa bilsəydi,
həmin qara gözlərdə də o qara qarğanın gözlərinin dibinə çökmüş o kədəri görərdi. Amma belə bir iş
yolçunun ağlına gəlmirdi. Son vaxtlar yolçu uzaq yola tək çıxmağı xoşlayırdı. Yolçuya elə gəlirdi ki,
indiyə qədər ömrünü – uzun ömrünü o özü üçün yox, başqaları üçün yaşayıb. Yolçu fikirləşdi ki,
Adəm öz Tanrısını eşitmədi, yoldan azdı və buna görə də Adəmi cənnətdən qovdular, Sərəndibə
gəldi və Adəmin ayağının izi indiyə qədər Sərəndibdə qalır. Sərəndib bir cənnət-məkan yerdi, amma
Adəmi cənnətdən ora qovdular. Adəm ataya cəza veridilər, yəni ki, Sərəndib bizim üçün, biz adi
bəndələr üçün cənnətdir, amma əsl cənnətin yanında ora bir cəza yeridi. Dünyada gözə görünən və
görünməyən hər şey də belənçinədir. Bu vaxt Yolçunun beynindən bir misra keçdi:
Məni həsrət yaratdı...
Işıq yavaş-yavaş sönür və o bir misranın əks-sədası eşidilir.
Məni həsrət yaratdı...
Işıq tamam sönür və birdən qaranlıqda Ələkbərin qışqırığı eşidilir.
Ə l ə k b ə r. Ağ Dəvə keçir mələmizdən!
Ağ Dəvə! Ağ Dəvə!
Işıq yanır.
348