AC 01 2009 (PDF, 1.76 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie

Nr. 21 - 12.1.09 HOF VAN CASSATIE 99
Wanneer de rechter kennisneemt van een geschil dat krachtens de tussen de partijen
gesloten overeenkomst aan een vreemde wet onderworpen is, is hij verplicht om die
vreemde wet toe te passen (artikel 1134 van het Belgisch Burgerlijk Wetboek en, voor
zover nodig, de artikelen 2 en 3 van de Belgische wet van 14 juli 1987, 3 en 4 van het
Verdrag van Rome, 98 van het Wetboek van internationaal privaatrecht, 1 van het Congolese
Arbeidswetboek en 33 van het Congolese decreet) en moet hij de betekenis en de
draagwijdte van die wet bepalen. De inhoud van de vreemde wet moet onderzocht worden
met inachtneming, in het bijzonder, van de uitlegging die aan deze wet in het land van
oorsprong gegeven wordt (artikelen 1134 van het Belgisch Burgerlijk Wetboek en 15 van
het Wetboek van internationaal privaatrecht en, voor zover nodig, de hiervoor vermelde
artikelen van de Belgische wet van 14 juli 1987 en van het Verdrag van Rome, evenals de
artikelen 33 van het Congolese decreet en 1 van het Congolese Arbeidswetboek).
Artikel 48 van het Congolese Arbeidswetboek geeft de werkgever de gelegenheid om
op eigen initiatief de arbeidsovereenkomst om een geldige reden te beëindigen en artikel
49 bestraft de werkgever die de arbeidsovereenkomst zonder geldige reden beëindigt.
Artikel 58 van datzelfde wetboek biedt de werknemer, wanneer deze schade lijdt door
een zware fout, d.w.z. wanneer, volgens de regels van de goede trouw, van hem niet
geëist kan worden dat hij de arbeidsovereenkomst blijft uitvoeren, de mogelijkheid om die
overeenkomst onmiddellijk, zonder opzeggingstermijn, te beëindigen. Artikel 59 geeft
voorbeelden van zware fouten van de werkgever en artikel 61 bepaalt de toepasselijke
straffen wanneer de overeenkomst terecht is beëindigd wegens zware fout.
Daarenboven bepaalt artikel 62 van het Congolese Arbeidswetboek het volgende :
"toute résiliation de contrat doit être notifiée par écrit par la partie qui en prend l'initiative
à l'autre partie. Lorsque la résiliation intervient à l'initiative de l'employeur, la lettre de
notification doit en indiquer expressément le motif".
Aldus moet de beëindiging van de arbeidsovereenkomst worden meegedeeld, zowel
wanneer de werkgever het initiatief neemt om deze om een geldige reden te beëindigen,
zoals bedoeld in artikel 48 van het Congolese Arbeidswetboek, als wanneer de werknemer
die ten gevolge van een zware fout schade lijdt in de zin van artikel 58 van het Arbeidswetboek,
beslist om de overeenkomst te beêindigen.
Het Congolese arbeidsrecht kent bijgevolg het begrip "met beëindiging gelijkstaande
fout" niet. De beëindiging van de arbeidsovereenkomst door een partij kan bijgevolg niet
worden afgeleid uit de vaststelling alleen dat een partij bij die arbeidsovereenkomst, te
dezen de eiseres, haar contractuele verbintenissen niet nakomt, welke hierin bestaan dat
hij de werknemer de overeengekomen arbeid moet verschaffen en hem zijn loon moet
uitbetalen, en welke opgesomd worden in de artikelen 43 en 78 van het Congolese
Arbeidswetboek. Het doet weinig terzake dat die partij, door haar verbintenissen niet na te
komen, al dan niet het voornemen te kennen geeft dat zij de overeenkomst wil beëindigen.
De werknemer die getroffen wordt door de wanuitvoering van de arbeidsovereenkomst
door de werkgever, moet die overeenkomst wegens zware fout beëindigen en die beëindiging
aan de werkgever meedelen : de beëindiging van de arbeidsovereenkomst vereist in
alle gevallen dat één van de partijen het initiatief voor de beëindiging neemt en die beëindiging
schriftelijk aan de medecontractant meedeelt.
Het bestreden arrest, dat de eiseres veroordeelt wegens beëindiging van de arbeidsovereenkomst
zonder geldige reden, op grond dat de eiseres haar contractuele verbintenissen
niet is nagekomen, doordat zij de verweerder de overeengekomen arbeid niet heeft
verschaft en de uitbetaling van het grootste gedeelte van zijn loon heeft opgeschort, is
aldus niet naar recht verantwoord (schending van de artikelen 43, 48, 58, 62 en 78 van het
Congolees Arbeidswetboek, 1134 van het Belgisch Burgerlijk Wetboek, 15 van het
Wetboek van internationaal privaatrecht en, voor zover nodig, van de artikelen 1, 49, 59