AC 01 2009 (PDF, 1.76 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie

Nr. 78 - 30.1.09 HOF VAN CASSATIE 309
der materialen en voorwerpen, te vergoeden op vertoon van een staat begroot en invorderbaar
verklaard door de beslagrechter'). Tevens kon de gevolmachtigde ambtenaar het
arrest laten betekenen en de dwangsom laten verbeuren lastens (de verweerder).
II.5. Volgens de hiervoor geciteerde rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten
van de Mens, dient het principe gehuldigd van een positieve verplichting tot loyale tenuitvoerlegging
binnen een redelijke termijn van het rechterlijk oordeel in hoofde van de
overheid (R.A. Lawson, noot bij arrest Horsnby tegen Griekenland van 19 maart 1997,
S.E.W. 1997, 339).
Het redelijk karakter van de duur van de procedure, in casu uitvoeringstermijn, wordt
beoordeeld in functie van de omstandigheden van de zaak en rekening houdend met de
criteria bepaald door de rechtspraak van het hof (van beroep), in het bijzonder de
complexiteit van de zaak, de houding van de verzoeker en die van de bevoegde overheden
(Hof Mensenrechten, 7.12.1999 (Bouilly / Frankrijk, ECHR.,)).
II.6. (De eiser) roept geen argumenten in die verklaren waarom hij zo lang geen enkel
initiatief heeft genomen.
Het staat vast dat de mogelijkheid tot ambtshalve afbraak die voorzien werd in het
arrest niet de verplichting impliceert om op te treden (zie de bewoordingen van artikel 68,
§2, van het decreet van 22 oktober 1996 betreffende de ruimtelijke ordening, thans artikel
153 van het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening;
De Geyter, L., De ambtshalve uitvoering van vonnissen tot afbraak in het kader van
het Stedenbouwdrecreet', A.J.T. 1999-00, p. 16) doch in deze zaak werd geen enkel initiatief
van uitvoering genomen ook op het vlak van de betekening en de eventuele opeising
van dwangsommen.
In de rechtsleer wordt opgemerkt dat de administratie tot voor kort zelden overging tot
de uitvoering van ambtswege wegens o. a. beperkte overheidsmiddelen, de omslachtigheid
van de aanbestedingsprocedures (zie De Taeye, S., De herstelmaatregelen bij bouwmisdrijven,
1997, p. 57-58).
De beperkte financiële slagkracht van (de eiser) voor zover dit de achterliggende reden
zou zijn voor haar passiviteit, is geen dienstig argument; (de eiser) kan immers alle
uitvoeringskosten verhalen op de in gebreke blijvende beklaagde (...)
(De eiser) heeft van de hem door het arrest aangeboden instrumenten en drukkingsmiddelen
(dwangsom en ambtshalve uitvoering met mogelijkheid van verhaal van de uitvoeringskosten)
evenwel totaal geen gebruik gemaakt, en draagt hiervoor zelf de verantwoordelijkheid.
Deze doelgebonden bevoegdheid verbonden aan het arrest diende binnen een redelijke
termijn te worden uitgevoerd.
II.7. De overheid heeft gedurende bijna 13 jaar nagelaten de door haarzelf - met het oog
op het herstel van de goede ruimtelijke ordening - gevorderde maatregelen uit te voeren.
Indien zich gewijzigde stedenbouwkundige omstandigheden voordoen, kan aanvaard
worden dat de overheid afziet van uitvoering omdat de gevorderde maatregel bijvoorbeeld
niet meer verantwoord is, doch het ongemotiveerd en langdurig negeren van een uitspraak
van een rechterlijke instantie is een daad van onbehoorlijk bestuur (zie ook De Taeye, S.,
Handhaving ruimtelijke ordening, Gent, Mys & Breesch, 1999, p. 82, nr. 197).
(De verweerder) heeft dus wel degelijk een rechtmatig belang en het recht om dit langdurig
negeren te laten toetsen aan het EVRM en meer in het bijzonder het recht om zich te
beroepen op de redelijke termijn voorzien in artikel 6.1 van het EVRM. (De verweerder)
is weliswaar veroordeeld tot afbraak van de kwestieuze paardenstal binnen een termijn
van 10 maanden na de uitspraak van het arrest, maar het feit dat aan de overheid de machtiging
wordt gegeven om zelf over te gaan tot afbraak, en dat er een dwangsom wordt