AC 01 2009 (PDF, 1.76 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie

Nr. 19 - 9.1.09 HOF VAN CASSATIE 73
opleggen dat een procedure tot navordering van de niet-geheven rechten in geval van nietboeking
niet meer ingeleid kan worden na een termijn van drie jaar vanaf de dag waarop
de douaneschuld ter zake van het betrokken goed is ontstaan, in casu op het tijdstip van
het verstrijken van de geldigheidsduur van de T1-documenten, i.e. in de periode tussen 22
april 1992 en 11 december 1992. Gelet op de samenlezing van de artikelen 2.1 en 2.2
Verordening nr. 1697/79, onderzoekt de appelrechter dienvolgens terecht of de
mededeling van deze ontstane schuld (en niet louter ‘geboekte bedrag’ zoals in het
bekritiseerde arrest onjuist verwoord sub 3.4) uiterlijk op 11 december 1995 plaatsvond.
6. In het derde onderdeel van het tweede middel tot cassatie beroept de eiser zich op
artikel 3 EG-Verordening nr. 1697/79, waarin gestipuleerd wordt dat de driejarige termijn
van artikel 2.1, lid 2 van deze verordening niet van toepassing is wanneer de bevoegde
autoriteiten constateren dat zij ingevolge een strafrechtelijk vervolgbare handeling niet in
staat waren het juiste bedrag van de wettelijk verschuldigde rechten bij invoer of bij
uitvoer ter zake vast te stellen.
De verweerster werpt vooreerst op dat het onderdeel, ook al was het gegrond, niet tot
cassatie kan leiden en in zoverre niet onontvankelijk is, daar de beslissing van de
appelrechter dat de eiser de douaneschuld niet meer kan invorderen, de iure verantwoord
wordt bij wege van de beslissing dat deze schuld niet geboekt werd. Evenwel houdt de
beslissing van de appelrechter precies in dat in artikel 3 EG-Verordening nr. 1697/79 een
driejarige termijnvoorwaarde ingevoerd wordt, die erop neerkomt dat het wegvallen van
de verjaringstermijn inzake navordering ingevolge strafbare feiten maar toegepast kan
worden van zodra vaststaat dat ook na drie jaar sedert het ontstaan van de schuld geen
juiste becijfering van de kwestieuze douanerechten kan plaatsvinden. Het bestreden arrest
oordeelt namelijk dat de eiser de betrokken schulden weliswaar niet regelmatig geboekt
heeft, maar hiertoe wel in de feitelijke mogelijkheid was, vermits ter zitting een
zogenaamd boekingsstuk voorgelegd werd. Dienvolgens wordt dan afgeleid dat de eiser
binnen de driejarige termijn de verschuldigde rechten had kunnen berekenen, zodat aan
één van de voorwaarden van artikel 3 EG-Verordening nr. 1697/79 niet beantwoord was
en de uitzonderingsbepaling niet ingeroepen kon worden. Als dusdanig houdt het
bekritiseerde arrest niet louter de beslissing in dat de schuld niet meer kon worden
ingevorderd doordat de douaneschuld niet geboekt was. De door de verweerster
aangevoerde grond van onontvankelijkheid van het derde onderdeel van het tweede
middel kan m.i. dan ook niet aangenomen worden.
7. In de hypothese van artikel 3 EG-Verordening nr. 1697/79, zoals aangevoerd in het
derde onderdeel van het tweede middel, kan er, mits voldaan is aan de gestelde dubbele
voorwaarde, van enige verjaring geen sprake zijn. Artikel 3 moet duidelijk onderscheiden
worden van artikel 2. In deze laatste bepaling wordt immers de gemene regel aangeduid
waarbij een douaneaangifte plaatsgegrepen heeft welke dienvolgens resulteert in de
verschuldigdheid van douanerechten. Er wordt daarbij tevens uitgegaan van de
ontstentenis van een strafrechtelijke inbreuk, vermits daartoe uitdrukkelijk de
uitzondering sub artikel 3 EG-Verordening nr. 1697/79 voorzien wordt. In de hypothese
van artikel 2 dient derhalve aangenomen te worden dat de betrokken goederen op
regelmatige wijze het douanetoezicht verlaten hebben. De voorziene procedure tot
navordering, in te leiden middels een kennisgeving van de nog verschuldigde rechten aan
de betrokken debiteur, beoogt enkel de inning van deze openstaande schuld. De driejarige
vervaltermijn geldt met andere woorden als een navorderingstermijn. Omwille van de
aangenomen rechtsconforme dedouanering staat de hoegrootheid van de verschuldigde
rechten in dat geval dan ook niet ter discussie. Die omstandigheid moet echter manifest
onderscheiden worden van deze bedoeld in artikel 3 EG-Verordening nr. 1697/79, welke
als een uitzonderingsbepaling te beschouwen is en welke inzonderheid werd bedoeld voor