AC 01 2009 (PDF, 1.76 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie

76 HOF VAN CASSATIE 9.1.09 - Nr. 19
navordering van de schuld kan uitgevoerd worden 9 .
Het arrest van 8 november 2005 stipuleert dienaangaande: “Overwegende dat de eiseres
aanvoert dat de tekst zo moet begrepen worden dat ‘niet in staat waren het juiste bedrag
van de wettelijk verschuldigde rechten vast te stellen’ slaat op de onmogelijkheid om dit
bedrag vast te stellen binnen die periode van drie jaar en dat hij onmogelijk kan inhouden
dat het louter bestaan van een strafrechterlijke invorderingsprocedure, zonder dat wordt
aangetoond dat de douaneautoriteiten de betrokken douanebedragen niet konden
berekenen, volstaat om af te wijken van artikel 221, lid 1, CDW; Overwegende dat
evenwel het oorspronkelijke artikel 221, lid 3, in fine, evenals als het nieuwe artikel 221,
lid 4, CDW, duidelijk zijn; Dat het onderdeel in zoverre faalt naar recht. Overwegende dat
het arrest onaantastbaar vaststelt dat strafbare handelingen werden gepleegd; dat het ook
oordeelt dat de mededeling van het bedrag van de douaneschuld, op de wijze en in de
omstandigheden die het arrest vermeldt, niet laattijdig is geschied; dat het arrest hiermede
zijn beslissing naar recht verantwoordt.”
Derwijze kan iedere temporele limitering of relatering van de vaststelling van de
strafrechtelijk vervolgbare handeling aan de driejarige termijn rechtens onmogelijk
verantwoord geacht worden. Als dusdanig mag inderdaad geenszins aangenomen worden
dat de dubbele voorwaarde bepaald in artikel 3, lid 1 EG-Verordening nr. 1697/79,
begrensd zou worden door enige termijn.
12. Met arrest van 17 juni 2005 besliste de Nederlandse Hoge Raad in identieke zin.
Met betrekking tot het aanvankelijke artikel 221.3 CDW werd op expliciete wijze het
volgende geponeerd: “3.3.2. Naar niet voor redelijke twijfel vatbaar is, ziet deze laatste
bepaling, anders dan waarvan de klacht uitgaat, niet op een situatie waarin de
douaneautoriteiten aanvankelijk ingevolge een strafrechtelijk vervolgbare handeling niet
in staat waren het bedrag van de wettelijk verschuldigde rechten vast te stellen, maar
nadien, binnen de in de eerste volzin van artikel 221, lid 3, van het CDW bedoelde
termijn, op grond van inmiddels beschikbaar gekomen gegevens, wel in staat waren dat
bedrag vast te stellen maar dit bedrag niet binnen die termijn hebben geboekt en
medegedeeld (vergelijk Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen van 26
november 1998, Covita AVE, nr. C-370/96, Jurispr. 1998, blz. I-07711).”
In dezelfde zaak verwoordde advocaat-generaal één en ander als volgt: “5.4.6. Zoals
hiervoor reeds uiteengezet was de genoemde regeling oorspronkelijk opgenomen in
Verordening 1697/79. In deze verordening is de ‘reguliere’ termijn voor navordering
opgenomen in artikel 2, en de verlengde termijn in artikel 3. De opname van de ‘reguliere’
en de ‘verlengde’ navorderingstermijn in afzonderlijke artikelen geeft dan ook een
duidelijker beeld van de bedoeling van de communautaire wetgever: (i) de navorderingstermijn
is drie jaar; (ii) in geval van strafrechtelijk vervolgbare handelingen die er toe
hebben geleid dat [...], geldt deze reguliere termijn niet. Een direct verband tussen het niet
kunnen vaststellen van de verschuldigdheid en de ‘reguliere’ termijn van navordering
(artikel 2) valt in artikel 3 in het geheel niet te onderkennen. Dit komt ook overeen met
hetgeen hieromtrent in de considerans van Verordening 1697/79 is vermeld: ‘dat deze
beperking op het optreden van de bevoegde autoriteiten evenwel niet kan gelden wanneer
een strafrechtelijk vervolgbare handeling er de oorzaak van was dat de bevoegde autoriteiten
bij de vrijmaking van de goederen niet het juiste bedrag van de rechten bij invoer of
uitvoer konden vaststellen.’ […] 5.4.7. Uit niets blijkt dat de communautaire wetgever bij
vaststelling van het CDW (met name artikel 221) een andere doelstelling ten grondslag
heeft willen leggen aan de communautaire regeling met betrekking tot de
navorderingstermijn. Sterker nog, de redactionele wijziging van artikel 221 CDW per 12
9 Volledigheidshalve weze gepreciseerd dat het Hof nopens de draagwijdte van de vigerende artikelen
217 en 221 CDW prejudiciële vraagstellingen richtte aan het Hof van Justitie bij wege van
arresten van 26 feb.2008 (P.06.1518.N, P.07.0747.N en P.07.1543.N) en 22 mei 2008 (C.07.0172.N).