AC 01 2009 (PDF, 1.76 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie

192 HOF VAN CASSATIE 20.1.09 - Nr. 46
Voor de strafbaarheid van de deelnemer is dan ook niet vereist dat in de daad van
deelneming alle bestanddelen van het misdrijf aanwezig zijn. Het volstaat dat een misdrijf
werd gepleegd door een dader en dat de mededader of medeplichtige hieraan bewust heeft
meegewerkt op één van de door de wet bepaalde wijzen 8 .
Dit is van belang bij zogenaamde kwaliteitsmisdrijven (of eigen misdrijven), dit zijn
misdrijven waarbij de wet in hoofde van de dader van het misdrijf een welbepaalde
hoedanigheid of kwaliteit vereist. Zo is voor de meeste sociaalrechtelijke misdrijven,
waaronder ook die omschreven in artikel 35 §1, 1° RSZ-wet, vereist dat zij gepleegd zijn
door de werkgever, zijn aangestelden of lasthebbers. De hoedanigheid van werkgever,
aangestelde of lasthebber is dus een constitutief bestanddeel van de delictsomschrijving 9 .
Omdat de deelnemer zelf niet alle constitutieve bestanddelen van het misdrijf waaraan
wordt deelgenomen moet vervullen, is strafbare deelneming aan een kwaliteitsmisdrijf
mogelijk door een deelnemer die zelf niet de hoedanigheid bezit die als constitutief
bestanddeel in de wettelijke delictsomschrijving opgenomen is. Het volstaat dat de
hoedanigheid aanwezig is in hoofde van de (hoofd)dader 10 . Het is dus mogelijk om deel te
nemen aan een misdrijf dat men niet zelf kan plegen 11 . Zo is deelneming aan het misdrijf
van bedrieglijke bankbreuk strafbaar, ook al is de dader van de feiten van deelneming zelf
geen handelaar 12 .
8. Uit wat voorafgaat kan besloten worden dat een persoon die niet de hoedanigheid
heeft van “werkgever, zijn aangestelde of lasthebber” op grond van artikel 66 Sw.
strafbaar kan zijn als (mede)dader aan een misdrijf omschreven in artikel 35 §1, 1° RSZwet.
Een werknemer die louter handelt op bevel van de werkgever kan echter niet als
deelnemer aan dit misdrijf worden gestraft, omdat dit indruist tegen het protectionistische
karakter van het sociaal strafrecht. Voor derden die buiten de onderneming staan, zoals de
eiseres, rijst dit bezwaar niet.
Het onderdeel faalt dan ook naar recht.
III. Het eerste onderdeel
9. Het onderdeel voert schending aan van artikel 149 Grondwet: het arrest verwerpt het
verweer van de eiseres dat de inbreuk op de RSZ-wet haar niet kan worden toegerekend
op zodanig onduidelijke en vage motieven dat het Hof zijn wettigheidscontrole niet kan
uitoefenen.
Het onderdeel berust op een onvolledige lezing van het arrest en mist feitelijke
grondslag. Inderdaad, het arrest beantwoordt en verwerpt het bedoelde verweer niet enkel
met de redenen die het onderdeel vermeldt maar tevens met de redenen die het tweede
onderdeel tevergeefs bekritiseert.
IV. 10. Bij afwezigheid van enig middel ambtshalve luidt de conclusie: verwerping.
ARREST
(A.R. P.08.0650.N)
8 o.a. Cass. 5 okt. 2005, P.05.0444.F, AC 2005, nr. 481 en RCJB 2006, 243, noot F. KUTY.
9 F. DERUYCK, “Daderschap en verantwoordelijkheid voor sociaalrechtelijke misdrijven”, in G. VAN
LIMBERGHEN (ed.), Sociaal strafrecht, Maklu, 1998, (93) 95.
10 J. VANHEULE, “Een aantal beginselen betreffende de deelnemingsvormen omschreven in de artikelen
66 en 67 Sw”, NC 2007, (151) 153.
11 L. DUPONT en R. VERSTRAETEN, Handboek Belgisch strafrecht, 323,nr. 584.
12 Cass. 20 december 1983, Arr.Cass. 1983-84, 461.