AC 01 2009 (PDF, 1.76 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie

Nr. 58 - 22.1.09 HOF VAN CASSATIE 233
De essentiële voorschriften, waarvan de schending een volstrekte en automatische
nietigheid tot gevolg heeft, zijn niet alleen die welke opgesomd worden in de voormelde
verordenende bepaling, maar ook die welke het bestek omschrijft als essentiële bepalingen
of die waarvan het de schending uitdrukkelijk met nietigheid bestraft.
Hoewel de (verweerster), zoals (zij) opmerkt, verzuimd heeft de offerte van de (eiseressen)
te verwerpen en ze met de andere offertes vergeleken heeft alvorens de overheidsopdracht
te gunnen, was de offerte automatisch en onafhankelijk van haar wil nietig, en
kon zij van die nietigheid niet afzien zonder voormeld artikel 25 te schenden of het
beginsel van gelijkheid van de inschrijvers te miskennen.
c) Geen verplichting om de beslissing tot gunning van de opdracht op te schorten
De (eiseressen) verwijten de (verweerster) dat zij de opdracht gegund heeft zonder te
hebben gewacht tot zij de door hun aangevraagde registraties verkregen hadden. Zij
beroepen zich op de rechtzetting van het bijzonder lasterkohier, volgens welke 'geen
enkele toewijzingsbeslissing genomen zal worden voordat de bevoegde instantie uitspraak
heeft gedaan over de (registratie)aanvraag'.
Artikel 14 van de voormelde wet van 14 juli 1976 bepaalt evenwel dat een niet regelmatige
offerte nog vóór het onderzoek van de offertes, en dus nog vóór de gunning van de
opdracht, verworpen moet worden, en het hof (van beroep) heeft reeds voor recht gezegd
dat de offerte van de (eiseressen) volstrekt nietig was, wat die offerte automatisch en van
meet af aan van deelneming aan de opdracht uitsloot. Alleen indien de (eiseressen) een
regelmatige offerte hadden ingediend, met toevoeging van hun registratieaanvragen,
hadden zij van de (verweerster) kunnen eisen dat zij op de toekenning van de litigieuze
registraties zou hebben gewacht alvorens de opdracht te gunnen.
d) Geoorloofd karakter van de registratieverplichting
De (eiseressen) voeren ten slotte aan dat de litigieuze registratieplicht strijdig was met
de artikelen 3, 59 en volgende van het Verdrag van Rome en met het beginsel van de
wederzijdse erkenning dat vastgelegd is in artikel 24, tweede lid, van de Richtlijn 93/37
EEG van de Raad van 14 juni 1993 betreffende de coördinatie van de procedures voor het
plaatsen van overheidsopdrachten voor de uitvoering van werken.
Indien het hof (van beroep) niet in die zin zou beslissen, verzoeken zij dat hof om, alvorens
uitspraak te doen, de volgende twee prejudiciële vragen te stellen aan het Hof van
Justitie van de Europese Gemeenschappen :
'Is het niet strijdig met het beginsel van het vrij verkeer binnen de Europese Unie en
met artikel 24, tweede lid, van de richtlijn 93/37/EEG van de Raad van 14 juni 1993
betreffende de coördinatie van de procedures voor het plaatsen van overheidsopdrachten
voor de uitvoering van werken, om aan de Belgische aanbestedende overheid de bevoegdheid
toe te kennen om de buitenlandse inschrijvers te verplichten de geldigheid van de
attesten die hen zijn overhandigd door de fiscale en sociale overheden van hun Staat en
waaruit blijkt dat zij de fiscale en sociale verplichtingen hebben nageleefd, door een
Belgische overheid - de Registratiecommissie Aannemers - te laten onderzoeken;
Is de verplichting om geregistreerd te zijn teneinde in België een overheidsopdracht
toegewezen te krijgen, zoals die welke opgelegd wordt door artikel I.G. van het bijzonder
lasterkohier dat te dezen van toepassing is, niet strijdig met dat beginsel van vrij verkeer
binnen de Europese Unie en met dat artikel 24, tweede lid, indien ze zo moet worden
uitgelegd dat ze de aanbestedende overheid de mogelijkheid biedt de buitenlandse
inschrijver-aannemer die niet geregistreerd is maar de gelijkwaardige attesten van zijn
nationale overheden overlegt, van de opdracht uit te sluiten ?'.
Volgens het huidige artikel 49, eerste lid, van het EEG-Verdrag (voorheen artikel 59),
zijn de beperkingen op het vrij verrichten van diensten binnen de Gemeenschap verboden