AC 01 2009 (PDF, 1.76 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie

236 HOF VAN CASSATIE 22.1.09 - Nr. 58
het onderzoek van de inhoudingsplicht en de hoofdelijke aansprakelijkheid had moeten
worden voorafgegaan door een onderzoek van de registratieplicht, aangezien de inhoudingsplicht
en de hoofdelijke aansprakelijkheid deel uitmaken van een ruimere regeling
ter bestrijding van belastingfraude. Die regering voert aan dat, indien het gemeenschapsrecht
niet in de weg staat aan de registratieplicht, ook de inhoudingsplicht en de hoofdelijke
aansprakelijkheid verenigbaar moeten worden geacht met het gemeenschapsrecht.
Dienaangaande volstaat de vaststelling dat de vraag of de registratieplicht verenigbaar
is met het gemeenschapsrecht niet noodzakelijkerwijs beslissend is voor de verenigbaarheid
van de inhoudingsplicht en de hoofdelijke aansprakelijkheid met het gemeenschapsrecht.
Het Hof herhaalt dat artikel 49 van het Verdrag de afschaffing beoogt van elke beperking
op de vrijheid van dienstverrichting die de werkzaamheden van dienstverrichters van
de andere Lidstaten, die gelijksoortige diensten verrichten, kan verbieden of minder
aantrekkelijk kan maken, maar dat een dergelijke beperking niettemin gerechtvaardigd
kan zijn wanneer zij beantwoordt aan een dwingende reden van algemeen belang - wat het
geval is voor de bestrijding van belastingontwijking -, tot een gebied behoort dat niet op
gemeenschapsniveau geharmoniseerd is en geldt voor elke onderneming die op het
Belgisch grondgebied werkzaam is en, ten slotte, geschikt is om de verwezenlijking van
het gestelde doel te waarborgen en niet verder gaat dan ter bereiking van dat doel noodzakelijk
is.
Het Hof oordeelt dat de bestreden fiscale bepalingen niet toelaatbaar zijn omdat zij,
zonder enig onderscheid, van toepassing zijn op alle niet in België gevestigde en niet
geregistreerde dienstverrichters, terwijl sommigen van hen, in beginsel, de belastingen en
voorheffingen niet verschuldigd zijn, en omdat ze automatisch en onvoorwaardelijk van
toepassing zijn, zonder dat rekening gehouden wordt met de individuele situatie van de
dienstverrichters. Daarenboven wordt de onevenredigheid van de litigieuze maatregelen
nog versterkt doordat zij cumulatief worden toegepast'.
Het arrest verklaart dat 'het Koninkrijk België, door opdrachtgevers en aannemers die
een beroep doen op niet in België geregistreerde buitenlandse aannemers te verplichten 15
pct. van het voor de uitgevoerde werken verschuldigde bedrag in te houden en hen hoofdelijk
aansprakelijk te stellen voor de belastingschulden van die medecontractanten, niet
heeft voldaan aan de verplichtingen die op hem rusten krachtens de artikelen 49 EG en 50
EG'.
Hoewel het Hof voorstelt om de inhoudingsplicht en de hoofdelijke aansprakelijkheid
te vervangen door een regeling van informatieuitwisseling en aangifte en door de mogelijkheid,
voor de dienstverrichters, om de regelmatigheid van hun fiscale situatie aan te
tonen, beslist het niet dat de registratieplicht zelf strijdig zou zijn met het Verdrag; de
beslissing heeft alleen betrekking op het cumulatief en automatisch effect van het gebrek
aan registratie (arrest gepubliceerd in J.L.M.B., 2007, met toelichtingen van B. Kohl). Dit
was overigens ook het standpunt van de Commissie.
Het is aldus niet aangetoond dat de litigieuze registraties strijdig waren met het
Gemeenschapsrecht.
Kortom, het hoger beroep is niet gegrond".
Het bestreden arrest beslist in zijn dictum dat het hoger beroep van de eiseressen
ontvankelijk maar niet gegrond is.
Grieven
Eerste onderdeel
De eiseressen hebben in hun regelmatig voor het hof van beroep genomen conclusie
betoogd dat (de verweerster en de Regie der Gebouwen) nooit het argument hadden